Προς τον 2ο γύρο των εκλογών της 25ης Ιουνίου και η ατμόσφαιρα που αφήνει πίσω της το εντυπωσιακό αποτέλεσμα της 21ης Μαΐου «προπαρασκευάζει» την επόμενη εκλογική Κυριακή.
Οι κάλπες είναι άδειες, ακούμε. Ολα θα γίνουν από την αρχή. Ασφαλώς η κάλπη, ως υλικό αντικείμενο, το πρωινό της 25ης θα είναι άδειο. Ως υποδοχέας όμως των ψηφοδελτίων των πολιτών, ως ο αποδέκτης της πολιτικής εμπειρίας τους, ως ο τόπος συνάντησης των επιλογών των πολλών, κάθε κάλπη συνοδεύεται υποχρεωτικά από την προηγούμενη και τις προηγούμενες, τελικά κάθε επόμενη κάλπη θα έχει μέσα όλες τις κάλπες που προηγήθηκαν. Μέσα της τοποθετείται μια ανακεφαλαιωμένη πολιτική μνήμη, που εκφράζεται τη στιγμή, αλλά δεν είναι της στιγμής. Η κάλπη «έχει» μνήμη.
Γράφτηκαν τόσα ενδιαφέροντα για τις εκλογές που σημάδεψαν τον Μάιο. Ολες οι προσεγγίσεις διαφωτιστικές. Πάντα όμως θα μας διαφεύγει το κλειδί της τελικής κατανόησης της εκλογικής συμπεριφοράς και πάντα η κάλπη θα μας εκπλήσσει, αμφισβητώντας υποθέσεις, αυτάρεσκες βεβαιότητες και μαθηματικές προβλέψεις. Αυτό που κάθε φορά προκύπτει ως πολιτικό αποτέλεσμα έχει αθόρυβα χτιστεί στον χρόνο, έχει μια ρίζα και μια αφετηρία στον χρόνο.
Αν μπορούσαμε να διαβάσουμε τη «μνήμη» αυτής της κάλπης, θα μας οδηγούσε σε μια προηγούμενη κρίσιμη στιγμή, σταυροδρόμι της πρόσφατης ιστορίας μας. Μάιος ήταν και τότε. Μάιος του 2012. Κατακερματισμός, αποδυνάμωση των παραδοσιακών κομμάτων, εκτίναξη ενός κόμματος που θα κυριαρχούσε και σε λίγο – τρία μόλις χρόνια – θα κέρδιζε την εξουσία, σε μια περιπέτεια, πριν από τον συμβιβασμό.
Οι εκλογές της 21ης Μαΐου έχουν μέσα τους όλη τη μνήμη της περιόδου. Ολη την εμπειρία της δοκιμασίας. Την αγωνία, τον φόβο, την ένταση της σύγκρουσης. Τις προσδοκίες και τις διαψεύσεις. Αποτελούν τον τερματισμό του κύκλου που ξεκίνησε εκείνον τον Μάιο. Σφραγίζονται από τη δεύτερη πράξη της ήττας του ΣΥΡΙΖΑ, προς την πολιτική του εξάντληση, μετά την εκλογική αποδοκιμασία του Ιουλίου του 2019.
Η εμπειρία, ως μνήμη της κάλπης, οδηγεί τα πράγματα, για το καλό ή το κακό. Στο τέλος αυτού του κύκλου, αυτό που συνηθίσαμε να ονομάζουμε συμβατικά κανονικότητα κερδίζει, το μικρό και στοιχειώδες είναι ζητούμενο, το απλό μπορεί να πείσει καλύτερα από το ιδεολογικά υπερφίαλο και το δήθεν ιστορικής διάστασης μεγάλο, που μπορεί η φαντασία του να γίνεται ακόμη και τοπικό νόμισμα.
Τα διαγράφει όλα αυτά η μνήμη της κάλπης. Και η επόμενη φαίνεται πιο ευανάγνωστη. Μια αυτοδύναμη κυβέρνηση, μια αδύναμη αντιπολίτευση σε παραζάλη, θα αποτελέσουν τις γραμμές της επόμενης σε κυοφορία φάσης.
Ο κ. Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας.
