Ηταν το οξύμωρο των Χριστουγέννων στο Καρπενήσι. Στην πόλη και στα γύρω χωριά υπήρχε 100% πληρότητα στα ξενοδοχεία αλλά στην πόλη κυκλοφορούσαν ελάχιστοι επισκέπτες. Οι δρόμοι ήταν υπέροχα στολισμένοι, αλλά τα περισσότερα μαγαζιά κλειστά. Από πάνω φως και από κάτω σκοτάδι.
Ακόμα και αν κυκλοφορούσαν στην πόλη οι επισκέπτες, η πραγματικότητα δεν θα άλλαζε. Στον κεντρικό δρόμο τα μαγαζιά είναι είτε προς πώληση είτε προς ενοικίαση είτε αφημένα στην τύχη τους. Ανοιχτά είναι μόνο όσα βρίσκονται κοντά στην πλατεία.
Για τους παλιούς κατοίκους που επισκέπτονται την πόλη στις γιορτές, ολόκληρα κομμάτια της σβήνουν από τη μνήμη του μυαλού, για τους μόνιμους κατοίκους απλά βγαίνουν από τη ζωή τους. Εικόνα χωριού, όχι πρωτεύουσας νομού.
Ο πληθυσμός στο Καρπενήσι στη διάρκεια της οικονομικής και της πανδημικής κρίσης μειώθηκε από περίπου 11.000 στις 6.000. Τα γύρω χωριά, με ελάχιστες εξαιρέσεις, ερημώνουν. Οσοι έμειναν δεν μπορούν να στηρίξουν την προηγούμενη επιχειρηματικότητα, οι νέοι φεύγουν και δεν ξαναγυρίζουν, ακόμα και αν κάποιοι θέλουν, και αρκετοί θέλουν. Δουλειές δεν υπάρχουν.
Το ΤΕΙ Δασολογίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος απέμεινε με έναν φοιτητή, τα εργοστάσια έκλεισαν προ πολλού, το χιονοδρομικό κέντρο υπολειτουργεί, θύμα της κλιματικής κρίσης. Ο τουρισμός με συνολική σεζόν σχεδόν δύο μηνών είναι αδύνατον να μοχλεύσει την τοπική οικονομία. Οικογένειες αλβανικής καταγωγής που ζούσαν για δεκαετίες στην πόλη και δούλευαν στις οικοδομές μετανάστευσαν στην Κω και σε άλλους τουριστικούς προορισμούς κυνηγώντας το μεροκάματο.
Δεν συρρικνώνεται μόνο το Καρπενήσι. Ολόκληρος ο Νομός Ευρυτανίας κινδυνεύει να γίνει μια μαύρη τρύπα στην καρδιά της Ελλάδας. Οι ντόπιοι δεν έχουν σταυρώσει τα χέρια, βελτιώνουν τις υποδομές, φτιάχνουν τα, συχνά ρημαγμένα, πατρικά τους στα χωριά, προσπαθούν να αναδείξουν τον φυσικό πλούτο της περιοχής, τα μνημεία, τις παραδόσεις, τη γαστριμαργία, τις δραστηριότητες στην ύπαιθρο.
Η μεγάλη εικόνα όμως δεν έχει αλλάξει. Η Ευρυτανία, επειδή βρίσκεται κοντά στην Αθήνα και έχει πλέον εύκολη πρόσβαση με τον νέο αυτοκινητόδρομο, αποτελεί το απόλυτο εργαστήριο για τη δημογραφική κρίση.
Ομοιο πρόβλημα αντιμετωπίζουν και άλλες περιοχές της ελληνικής περιφέρειας. Θα μπορούσε να τις δει κανένας ως μικρογραφία της μεγάλης υπαρξιακής πρόκλησης για την Ελλάδα, της οποίας ο πληθυσμός ήδη γερνάει και συρρικνώνεται. Μελέτες προβάλλουν δύσκολα διαχειρίσιμα σενάρια για το 2050, ακόμα και αν αυτή τη στιγμή αρχίσουν να λαμβάνονται μέτρα, που δεν έχουν αρχίσει, με ό,τι σημαίνει αυτό για την ανάπτυξη, το Ασφαλιστικό, την άμυνα και την ασφάλεια της χώρας, σε μια Ευρώπη που επίσης γερνάει και χάνει την ισχύ της.
Οι τοπικές κοινωνίες δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν μόνο με τις δικές τους δυνάμεις αυτή την περίπλοκη συνθήκη και οι κυβερνήσεις χρειάζεται να πάρουν δύσκολες αποφάσεις.
Μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν, δεν τις έχει κανένα κόμμα, και σίγουρα δεν μπορούν να αναζητηθούν στα σχέδια περιφερειακής ανάπτυξης και νέων παραγωγικών μοντέλων που μένουν στα χαρτιά και έχουν καταντήσει ανέκδοτο. Αν απαιτείται συναίνεση, σοβαρότητα και εθνική συστράτευση για ένα θέμα, αυτό είναι το Δημογραφικό.
