Ο Μάρτιν Γουλφ δεν χρειάζεται συστάσεις καθώς είναι ένας από τους σημαντικότερους δημοσιογράφους στον κόσμο, συνάμα όμως και ένας διανοούμενος με μεγάλη επιρροή και εξαιρετική διεισδυτικότητα στα γραπτά του, που αφορούν κυρίως οικονομικά, πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα. Το τελευταίο του βιβλίο Η κρίση της καπιταλιστικής δημοκρατίας (The Crisis of Democratic Capitalism, εκδ. Allen Lane) αποτελεί μια εντυπωσιακή ανάλυση των σχέσεων αγοράς και δημοκρατίας, συνάμα όμως και μια προειδοποίηση ότι έχουμε περάσει σε μια εποχή «δημοκρατική ύφεσης» και ότι αν θέλουμε να διατηρήσουμε τη δημοκρατία μας θα πρέπει να αντιδράσουμε, θα πρέπει οι ελίτ του κάθε τόπου να πάρουν πρωτοβουλίες, κάτι που μέχρι σήμερα δεν δείχνουν να είναι σε θέση να κάνουν. O Γουλφ δεν είναι αισιόδοξος για το μέλλον της δημοκρατίας στις ανεπτυγμένες χώρες, λόγω της αποκλίνουσας πορείας που έχει πάρει η δημοκρατία από τον καπιταλισμό, παρ’ όλα αυτά θεωρεί ότι είναι καθήκον των ελίτ να προσπαθήσουν να αλλάξουν την πορεία των πραγμάτων.
Διαβάζοντας τον Μάρτιν Γουλφ σκεφτόμουν την ελληνική περίπτωση, τις πολιτικές – αν και όχι μόνο – ελίτ της χώρας που δείχνουν μία επιδεινούμενη αδυναμία να αντιμετωπίσουν τα πραγματικά προβλήματα της χώρας και του πολίτη, να πάρουν στα σοβαρά υπόψη τους τις απειλές κατά της δημοκρατίας. Αντιθέτως, δείχνουν έναν απίστευτο εφησυχασμό και αναλώνονται σε καβγάδες μικροπολιτικής και σκανδαλολογίας, που μπορεί να γεμίζουν σελίδες των social media, αλλά καθιστούν την πολιτική ακόμη πιο απωθητική στα μάτια των περισσοτέρων Ελλήνων και κυρίως όσων βρίσκονται έξω από το κυνήγι των εξουσιαστικών προσόδων.
Μας λέει ο Γουλφ ότι «η φιλελεύθερη δημοκρατία είναι ένα εξαιρετικά πολύπλοκο σύστημα καταναγκασμών, εκ των οποίων κάποιοι επιβάλλονται με τον νόμο, κάποιοι άλλοι είναι σιωπηροί. Σε τελική ανάλυση εξαρτάται από την ειλικρίνεια και την εμπιστοσύνη που μπορεί να έχει κανείς σε αυτούς που βρίσκονται σε θέσεις ευθύνης. Η διαφθορά, η αδικία και τα ψεύδη των ελίτ αποτελούν πανίσχυρα διαλυτικά των δεσμών που ενώνουν τους πολίτες και αναπόφευκτα αντικαθιστούν τον πατριωτισμό με έναν εντεινόμενο κυνισμό». Τι περισσότερο θα μπορούσε να προσθέσει κανείς βλέποντας το τι συμβαίνει γύρω μας, στην Ελλάδα, όπου ο πολιτικός λόγος εξαντλείται σε ύβρεις, λάσπες και έναν αγώνα με μοναδικό στόχο την εξουσία, χωρίς κάποιες δεσμεύσεις για το τι θα συμβεί στη συνέχεια, προς τα πού θα πάει και με ποιον τρόπο η χώρα.
Λησμονούν όλοι ότι η Ελλάδα έχει μείνει πολύ πίσω σε σύγκριση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, λησμονούν ακόμη ότι ήδη είχαμε κάποιες εμπειρίες αμφισβήτησης του ευρωπαϊκού και δημοκρατικού προσανατολισμού της χώρας. Τίποτε δεν εμποδίζει να ξαναβρεθούμε απέναντι σε τέτοια προβλήματα καθώς οι πολιτικές μας ελίτ προσπαθούν με τρόπους που υποσκάπτουν διαρκώς και τη δική τους αξιοπιστία να αντιμετωπίσουν τους αντιπάλους τους. Αδυνατούν να συνειδητοποιήσουν ότι με τον τρόπο αυτόν υποσκάπτουν την ίδια τη δημοκρατία, αδυνατούν να λάβουν υπόψη τους ότι σχεδόν οι μισοί ψηφοφόροι δεν πηγαίνουν στις κάλπες και ότι αυτό αποτελεί ευθεία αμφισβήτηση της δημοκρατίας.
Οι λύσεις υπάρχουν, ο Γουλφ έχει τις δικές του προτάσεις, αν και όπως ανέφερα δεν πιστεύει ότι οι πιθανότητες επιβίωσης της καπιταλιστικής δημοκρατίας με βάση τα σημερινά δεδομένα είναι πολλές. Ενα ανερχόμενο, καλώς κατανεμημένο και βιώσιμο επίπεδο διαβίωσης, το οποίο θα στηρίζεται στην προσφορά καλών θέσεων εργασίας για όσους μπορούν να δουλέψουν και θέλουν να το κάνουν. Μια κοινωνία που θα προσφέρει ισότητα ευκαιριών και ασφάλεια για όσους τη χρειάζονται και, φυσικά, ο τερματισμός των ειδικών καθεστώτων προνομίων για τους λίγους.
Αλήθεια, ποιες είναι οι προτάσεις των ελληνικών πολιτικών ελίτ για όλα αυτά τα θέματα; Τι είναι σε θέση να κάνουν; Ποιος πιστεύει ότι είναι εφικτό να πετύχει η χώρα μας αυτούς τους στόχους, όταν ο καθημερινός πολιτικός λόγος ασχολείται με ζητήματα τριτεύουσας σημασίας για το μέλλον της Ελλάδας;
