To πολιτικό σύστημα της χώρας βρίσκεται σε μια φάση μετάβασης και αυτό αποτυπώνεται πια καθαρά στις δημοσκοπήσεις. Ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως όλα δείχνουν, έχει κλείσει τον ιστορικό του κύκλο, τουλάχιστον υπό την παρούσα μορφή του, και τον κλείνει όχι γιατί δεν υπάρχει κοινωνική δυσφορία για να εκφραστεί, ούτε γιατί δεν υπάρχουν κοινωνικά αιτήματα, αλλά γιατί ο ίδιος (ο ΣΥΡΙΖΑ) μοιάζει πια αδύναμος και αναξιόπιστος να τα εκφράσει. Αυτό, δε, που είναι δυσάρεστα εντυπωσιακό είναι ότι η δυνητική δεξαμενή του όχι μόνο παραμένει εκεί, αλλά με το πέρας των ετών διευρύνεται.
Από την εποχή των μνημονίων και μετά είχαμε συνηθίσει να μιλάμε για την κοινωνία των 2/3, όμως πλέον αυτό που αποτυπώνεται σε μετρήσεις είναι ότι μιλάμε για κοινωνία του 1/2! Στη δημοσκόπηση της Metron Analysis, που παρουσιάσαμε την Πέμπτη στο δελτίο του MEGA, ένας στους δύο πολίτες απάντησε ότι αισθάνεται «εκτός των τειχών» απροστάτευτος, ανασφαλής, έξω από τις πολιτικές και κοινωνικές διαδικασίες. Αυτός ο κοινωνικός αυτοπροσδιορισμός – εξαιρετικά επικίνδυνος σε αυτή την έκταση – χρήζει επείγουσας πολιτικής αντιμετώπισης διότι μετουσιώνεται και θα μετουσιώνεται σε πολιτικές επιλογές.
Πρωτίστως θα έλεγε κανείς ότι η ευθύνη βρίσκεται στα χέρια της κυβέρνησης που έχει και τη δυνατότητα να ασκήσει πολιτικές, όμως οι πολίτες την αποδοκιμάζουν. Το 68% την αξιολογεί αρνητικά, με την ακρίβεια να παραμένει το νούμερο ένα πρόβλημα και την αγοραστική δύναμη των ελλήνων καταναλωτών να κατρακυλά σε αδικαιολόγητα χαμηλά επίπεδα. Παρά τα στοιχεία ανθεκτικότητας που επιδεικνύει ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο «κανένας» κατέγραψε ποσοστό 37% στην ερώτηση για το ποιος είναι καταλληλότερος για πρωθυπουργός έναντι του κ. Μητσοτάκη που πήρε 29%!
Εδώ λοιπόν η κοινωνία του 1/2 ψάχνει εναγωνίως πολιτικό χώρο και πρόσωπο για να εκφραστεί. Οπως γίνεται πάντα, οι μεταβάσεις δεν πραγματοποιούνται απευθείας, οι πολίτες συνήθως δεν φεύγουν από το ένα κόμμα για να πάνε στο άλλο, «παρκάρουν» στην άκρη και περιμένουν για να τοποθετηθούν. Σε αυτό το σημείο βρισκόμαστε τώρα και εδώ μπαίνει στην εξίσωση το «νέο» ΠαΣοΚ, που για πρώτη φορά από τα τέλη του 2011 κατέγραψε στην ίδια δημοσκόπηση ποσοστό 19,8% στην εκτίμηση ψήφου, κατεβάζοντας έστω και οριακά τη διαφορά με τη ΝΔ σε μονοψήφιο νούμερο.
Το ερώτημα είναι πώς και αν το ΠαΣοΚ θα καταφέρει να δώσει στους πολίτες μια πραγματικά αντιπαραθετική πρόταση σε σχέση με εκείνη της ΝΔ – διότι διαφορετικά γιατί να γίνει η επιλογή τους –, ταυτόχρονα ρεαλιστική, ώστε να μη χάσει τον χώρο του Κέντρου, εκεί που θα δοθεί η επόμενη μεγάλη πολιτική μάχη, αλλά και συμπεριληπτική, ώστε να επαναφέρει «εντός των τειχών» τη μισή κοινωνία που αισθάνεται εξοβελισμένη.