Τα τελευταία χρόνια οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, η οποία έχει εξελιχθεί πλέον σε κλιματική κρίση, γίνονται ολοένα και πιο εμφανείς. Κατά τη διάρκεια του 2023 και του 2024 η μέση θερμοκρασία των παγκόσμιων ωκεανών παραμένει συνεχώς ακραία υψηλή, ενώ παράλληλα καταγράφονται ασυνήθιστα υψηλές ατμοσφαιρικές θερμοκρασίες σε αρκετές περιοχές του πλανήτη. Ιδιαίτερα στη χώρα μας, το καλοκαίρι του 2023, αλλά και αυτό που προβλέπεται και για το 2024, παρουσιάζει υψηλές θερμοκρασίες.
Το περυσινό καλοκαίρι η θερμοκρασία στην Ελλάδα ήταν κατά μέσο όρο 3,3°C πάνω από το κανονικό στην ξηρά και λίγο λιγότερο από 2°C πάνω από το κανονικό στη θάλασσα. Ηδη ο εφετινός Ιούλιος φαίνεται ότι έσπασε κάθε ρεκόρ, με τη θερμοκρασία να είναι περισσότερο από 3,5°C πάνω από το κανονικό στην ξηρά και 2,1°C πάνω από το κανονικό στη θάλασσα.
Ακραία φαινόμενα όπως οι καύσωνες και οι πλημμύρες έχουν αυξηθεί σε ό,τι αφορά την ένταση, τη διάρκεια και τη συχνότητα εμφάνισής τους. Τις επόμενες δεκαετίες αναμένεται ακόμα μεγαλύτερη αύξηση της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας και των ακραίων φαινομένων, ιδιαίτερα αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής.
Η λεκάνη της Μεσογείου αποτελεί hotspot κλιματικής αλλαγής, καθώς η θερμοκρασία σε αυτή αυξάνεται ταχύτερα σε σχέση με τον μέσο όρο του πλανήτη. Πριν από το τέλος του 21ου αιώνα ευρείες περιοχές της Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένων και μεγάλων τμημάτων της χώρας μας, αναμένεται να ερημοποιηθούν ως συνέπεια των ξηρότερων και θερμότερων συνθηκών.
Ο τουρισμός, που είναι πολύ σημαντικός για την οικονομία της χώρας μας, κινδυνεύει να δεχθεί πλήγμα καθώς το ελληνικό καλοκαίρι αναμένεται να είναι ολοένα και λιγότερο ελκυστικό λόγω των ακραία υψηλών θερμοκρασιών. Η λειψυδρία είναι ένα πρόβλημα που ήδη βρίσκεται μπροστά μας και στο μέλλον αναμένεται να επηρεάσει και αυτό σημαντικά το τουριστικό μας προϊόν.
Βεβαίως, το πρόβλημα της λειψυδρίας μπορεί να αντιμετωπιστεί άμεσα με την αφαλάτωση. Θα πρέπει σταδιακά να προχωρήσουμε στο σχέδιο που έχει εκπονήσει το υπουργείο Περιβάλλοντος, σύμφωνα με το οποίο το εξελισσόμενο πρόβλημα της λειψυδρίας θα αντιμετωπιστεί με νέα στρατηγική για τα ύδατα με κυρίαρχο όπλο τη δυνατότητα της αφαλάτωσης. Ηδη πολλές χώρες ανά τον κόσμο έχουν λύσει αυτό το πρόβλημα με μεγάλη επιτυχία, ακόμα και σε ερημικές περιοχές που βρέχονται από θάλασσα.
Η χώρα μας έχει περισσότερα από 16.000 χλμ. ακτογραμμής και μπορούν κάλλιστα να καλυφθούν οι ανάγκες με την αφαλάτωση, η οποία μπορεί να γίνει χρησιμοποιώντας και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας της χώρας. Καθώς οι συνθήκες θα είναι ευνοϊκότερες για τον τουρισμό την άνοιξη και το φθινόπωρο, οι επιχειρήσεις του τουρισμού θα πρέπει να είναι επίσης έτοιμες για μεταβολές στην κατανομή της ζήτησης μέσα στο έτος.
Σε εθνικό επίπεδο, είναι απαραίτητος ο σχεδιασμός και η λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής κρίσης πριν το πρόβλημα γίνει μη διαχειρίσιμο, πράγμα το οποίο δυστυχώς αναμένεται να συμβεί μετά το 2050.
Ο κύριος Χρήστος Ζερεφός είναι γενικός γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών, εθνικός εκπρόσωπος για την Κλιματική Αλλαγή.
