Κλείνει σήμερα ένας χρόνος από τη βάρβαρη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Στόχος του προέδρου Πούτιν να εξαφανίσει την Ουκρανία ως ανεξάρτητη κρατική οντότητα και να τη μετατρέψει σε επαρχία της Ρωσίας. Καθώς κατά την παρανοϊκή του άποψη «η Ουκρανία δεν μπορεί να είναι κυρίαρχο κράτος γιατί δεν υπάρχει ουκρανικός λαός και έθνος».

Αλλά «κάθε του προσδοκία και εκτίμηση βγήκε λαθεμένη». Ενώ προσδοκούσε ότι το πολύ μέσα σε μία εβδομάδα θα είχε καταλάβει το Κίεβο και τη χώρα συνολικά, οι δυνάμεις του γνώρισαν τη μία ήττα μετά την άλλη από την ηρωική αντίσταση των στρατιωτικών δυνάμεων και τη γενναιότητα του λαού της Ουκρανίας κάτω από την εμπνευσμένη και χαρισματική ηγεσία, όπως απεδείχθη, του προέδρου Β. Ζελένσκι (και με την αποφασιστική στήριξη της Δύσης). Ετσι η Ρωσία αναγκάστηκε να αναδιπλωθεί, να περιορίσει επί του παρόντος τουλάχιστον τους στόχους της στην κατάληψη των ανατολικών και νότιων περιοχών της χώρας (Λουχάνσκ, Ντονέτσκ και άλλων) και εκεί χωρίς να σημειώνει ιδιαίτερη επιτυχία.

Αλλά αποτυχία δεν καταγράφεται μόνο επί του στρατιωτικού πεδίου. Ο Πούτιν απέτυχε και  στους πολιτικούς στόχους. Πρώτον, η εισβολή συνέβαλε ακριβώς στο αντίθετο απ’ αυτό που με αλαζονεία απέρριπτε: τη σφυρηλάτηση της ουκρανικής εθνικής συνείδησης και ταυτότητας με την καθολική «απο-ρωσοποίηση» της κοινωνίας, έστω κι αν σε ορισμένες περιπτώσεις η διαδικασία αυτή φθάνει σε ακραία σημεία. Δεύτερον, αντί να πλήξει το ΝΑΤΟ ως επεδίωκε και να το συρρικνώσει, η παράνομη εισβολή οδήγησε επίσης στο ακριβώς αντίθετο: στη θεαματική ενίσχυση της Συμμαχίας και στη διεύρυνσή της με δύο μέχρι πρόσφατα ουδέτερες χώρες, Σουηδία και Φινλανδία, με σύνορα με τη Ρωσία (έστω και αν η τυπική τους ένταξη καθυστερεί λόγω των προσκομμάτων που προβάλλει η Τουρκία). Το ΝΑΤΟ από «εγκεφαλικά νεκρό» (Εμ. Μακρόν) βρήκε νέο ρόλο και αποστολή ως αποτέλεσμα της ρωσικής επιθετικότητας. Αλλά κάτι παρεμφερές συνέβη και με την Ευρωπαϊκή Ενωση, η οποία, μεταξύ άλλων, αναζωογόνησε τη διαδικασία διεύρυνσής της προσθέτοντας τρεις ακόμη υποψήφιες για ένταξη χώρες – Ουκρανία, Μολδαβία, Γεωργία – αλλά και τη συνοχή και ενότητά της. Τρίτον, επανακαθόρισε και ενίσχυσε τη γεωπολιτική και πολιτιστική σημασία της Δύσης, την οποία ο Πούτιν θεωρούσε ως «καταρρέουσα παρηκμασμένη οντότητα».

Ωστόσο μπορεί ο πρόεδρος Πούτιν να έχει ηττηθεί σε όλα αυτά τα μέτωπα αλλά δεν έχασε ακόμη τον πόλεμο. Και μπορεί η Ουκρανία να κερδίζει τις μάχες αλλά δεν έχει επίσης κερδίσει τον πόλεμο. Εναν χρόνο μετά ο πόλεμος συνεχίζεται και εκτιμάται ότι μέσα στο επόμενο διάστημα θα γίνει ακόμη πιο σκληρός. Και οι δύο πλευρές, Ουκρανία και Ρωσία, πιστεύουν δε ότι μπορούν τελικά να κερδίσουν στρατιωτικά τον πόλεμο. Και για όσο πιστεύουν αυτό δεν έχουν ισχυρό κίνητρο να μπουν στη διαπραγμάτευση για τον ειρηνικό τερματισμό του.

Ο καθηγητής Π. Κ. Ιωακειμίδης είναι πρώην πρεσβευτής – σύμβουλος του ΥΠΕΞ και μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του ΕΛΙΑΜΕΠ.