Ο Ιλον Μασκ έβαλε ένα κουίζ στα εκατομμύρια των ακολούθων του στο Twitter. Εχουμε τρεις ανθρώπους, δύο μήλα και ένα μαχαίρι. Αν μπορούμε να κάνουμε μόνο μία κοπή με το μαχαίρι, πώς θα μοιράσουμε τα μήλα ισόποσα και στους τρεις; Καθώς διάβαζα ανόητες απαντήσεις, αποφάσισα να ρωτήσω το ChatGPT. Για κάτι τέτοια δεν χρειάζεσαι την τεχνητή νοημοσύνη; Ελα όμως που το μηχάνημα μου απάντησε ότι αυτό είναι αδύνατο. Χρειάζονται τουλάχιστον δύο κοπές για να μοιράσεις δύο μήλα σε τρεις ανθρώπους.
Επέστρεψα στη συζήτηση κάτω από το tweet του Μασκ και βρήκα απάντηση. Θα βάλουμε τα δύο μήλα το ένα πάνω στο άλλο. Θα κόψουμε με μία κίνηση το 33% και των δύο. Και έτσι δύο άνθρωποι θα πάρουν από ένα κομμάτι και ένας θα πάρει τα δύο, αυτά που κόψαμε. Επέστρεψα στο ChatGPT και του είπα ότι κάνει λάθος, υπάρχει λύση. Και την έγραψα. Μου απάντησε ότι, πράγματι, η λύση είναι σωστή. Και με ευχαρίστησε που διόρθωσα την προηγούμενη απόκρισή του. Αισθάνθηκα μία ελαφρά απογοήτευση είναι η αλήθεια. Για ποιον λόγο η μηχανή δεν έδωσε τη σωστή απάντηση σε ένα απλό πρόβλημα λογικής; Ενδεχομένως να έφταιγε η διατύπωση. Το έθεσα με διαφορετικό τρόπο. Απάντησε σωστά, αλλά είχε ήδη διδαχθεί τη λύση από μένα.
Της έδωσα και μία άλλη εναλλακτική. Θα μαχαιρώσουμε τον έναν από τους τρεις ανθρώπους και έτσι, με μία κίνηση του μαχαιριού, θα μοιράσουμε ισόποσα τα δύο μήλα. Μου απάντησε ότι υπάρχουν και άλλοι, μη βίαιοι τρόποι, όπως εκείνος που συζητήσαμε προηγουμένως. «Η επικοινωνία, η διαπραγμάτευση και ο συμβιβασμός μας επιτρέπουν να μοιράζουμε πόρους χωρίς να καταφεύγουμε στη βία». Ρώτησα πώς μπορώ να δραπετεύσω από ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης. Και μου πρότεινε να μην το κάνω γιατί ενδεχομένως θα επιβάρυνα τη θέση των συγκρατουμένων μου.
Η μηχανή, λοιπόν, μου έκανε μία υπόδειξη. Θα μου πείτε ότι και το σύστημα πλοήγησης έτσι δουλεύει, με υποδείξεις για το πώς να οδηγήσεις προς συγκεκριμένη κατεύθυνση. Ναι, αλλά το ChatGPT μου έκανε μία υπόδειξη σε ηθική βάση, πάνω στην κλίμακα αξιολόγησης της συμπεριφοράς με βάση το καλό και το κακό. Το σύστημα έχει τροφοδοτηθεί με αξίες που οδηγούν σε οικουμενικά αποδεκτές συμπεριφορές ή, για να το πω πιο σωστά, υιοθετεί την ηθική του δυτικού κόσμου, όπως και την αντίληψη περί πολιτικής ορθότητας.
Τον τελευταίο καιρό γνωστές προσωπικότητες μοιράζονται την ανησυχία τους για το μέλλον της ανθρωπότητας με τεχνητή νοημοσύνη. Ευλόγως. Οχι επειδή οι μηχανές θα πάρουν τον έλεγχο, αλλά επειδή αυτοί που τις ελέγχουν θα τις χρησιμοποιήσουν για κακούς σκοπούς. Ομως υπάρχει και η αισιόδοξη ματιά. Οσα λέγονται τώρα για την τεχνητή νοημοσύνη, μοιάζουν σε μεγάλο βαθμό με όσα ακούγαμε πριν από πενήντα χρόνια για τους υπολογιστές. Σε όλους τους τομείς που η μηχανή αντικατέστησε τον άνθρωπο, τα πράγματα έγιναν καλύτερα. Και όλα παρέμειναν ανθρώπινα. Αυτό θα γίνει και στο μέλλον. Ακόμα και αν οι μηχανές κάνουν τέχνη, θα την έχουν διδαχθεί από εμάς. Ακόμα και αν πουν ψέματα, εμείς θα λέμε μεγαλύτερα. Και ας γράφουν καλύτερες ιστορίες από εμάς. Και τα ρομπότ χειρουργούν καλύτερα από τους ανθρώπους. Είναι όμως άχρηστα χωρίς τον γιατρό από δίπλα. Οι μηχανές θα τελειοποιήσουν τις αρετές και θα μεγεθύνουν τα ελαττώματά μας. Αλλά ο πολιτισμός μας εξελίσσεται με πυξίδα τις αρετές, ακόμα και όταν κάνει ένα βήμα μπροστά και δύο πίσω.
