Στο βιβλίο «Redesigning Leadership» (Ξανασχεδιάζοντας την Ηγεσία) ο John Maeda, σήμερα αντιπρόεδρος Σχεδιασμού και Τεχνητής Νοημοσύνης στη Microsoft, μοιράζεται αυτά που έμαθε όταν κλήθηκε ως ακαδημαϊκός να αναλάβει την προεδρία της περίφημης Σχολής Σχεδιασμού του Rhode Island στο Πανεπιστήμιο Brown στην Αμερική. Μέσα από τις προσωπικές του εμπειρίες καταλήγει ότι ο καλύτερος τρόπος για έναν ηγέτη να αξιοποιήσει και να αναδείξει τη συλλογική δύναμη μιας ομάδας είναι να αποκαλύψει τη δική του ανθρωπιά. Η καθαρή επικοινωνία με τους συναδέλφους, η εμπιστοσύνη, η ελευθερία στην έκφραση, η ειλικρινής κριτική και η αμοιβαία εκτίμηση είναι στοιχεία μιας αποδοτικής και επιτυχημένης ομάδας. Αλλωστε ο σεβασμός των συνεργατών δεν είναι δεδομένος, αλλά κερδίζεται. Μόνο έτσι η ηγεσία μπορεί να εμπνεύσει μια μεγάλη ομάδα.
Δέκα χρόνια μετά, στην ταχύτατα μεταβαλλόμενη εποχή μας όπου η τεχνητή νοημοσύνη κυριαρχεί και εδώ και καιρό επηρεάζει δυναμικά τον ακαδημαϊκό χώρο, αναρωτιέται κάποιος αν στη διαχείριση αυτής της αυξανόμενης πολυπλοκότητας τα συμπεράσματα του Maeda συνεχίζουν να βρίσκονται σε ισχύ. Ειδικά στον χώρο των πανεπιστημίων για τη λήψη ορθών αποφάσεων, η ηγεσία απαιτεί την ανάπτυξη πολυεπίπεδων ηγετικών ικανοτήτων καθώς απευθύνεται σε διαφορετικές ομάδες, φοιτητές, ακαδημαϊκό και διοικητικό προσωπικό, με διαφορετικές ανάγκες και προτεραιότητες.
Στην εποχή της μηχανικής μάθησης και των έξυπνων μηχανών απαιτείται μια σύγχρονη ανθρωποκεντρική ηγεσία που θα χαρακτηρίζεται από δημιουργικότητα, προσαρμοστικότητα, ενσυναίσθηση, ευελιξία και προσωπική ηθική.
Η διαύγεια και η επικοινωνία του οράματος μιας ηγεσίας χρειάζεται σαφήνεια, σκοπό και στόχευση, πάθος και προσωπικό παράδειγμα. Οσον αφορά την πραγμάτωση του οράματος, η διατήρηση μιας ευκρινούς εστίασης είναι εξίσου σημαντική.
Η τεχνητή νοημοσύνη καθοδηγείται από τη σύγχρονη τεχνολογία μέσα από την ανθρώπινη νοημοσύνη. Η ενσυναίσθηση παίζει καθοριστικό ρόλο σε αυτή τη διάδραση. Κάθε σύστημα που δημιουργείται θα πρέπει να είναι συμπεριληπτικό και απαλλαγμένο από κάθε δεδομένο που δημιουργεί προκαταλήψεις και αποκλεισμούς. Ειδικά στους ακαδημαϊκούς χώρους αυτό συνεπάγεται μια κοινωνία πολιτών με κυρίαρχα στοιχεία τη συμμετοχικότητα, την αποδοχή της διαφορετικότητας και την ενσωμάτωση, τη δικαιοσύνη, την κοινωνική ευθύνη στο πλαίσιο κοινών οραμάτων και ηθικών στόχων.
Σήμερα, ο Maeda συνεχίζει να παραμένει επίκαιρος. Περισσότερο από ποτέ η άσκηση σοβαρής ηγεσίας συνεπάγεται ευθύνη και προσωπική ηθική.
Ο κ. Γεράσιμος Σιάσος είναι πρόεδρος της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, καθηγητής Καρδιολογίας της Γ’ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου «Η Σωτηρία».
