Διανύουμε αναμφίβολα μία περίοδο αναδιαμόρφωσης του οικονομικού σκηνικού στη χώρα μας. Οι επενδύσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης, η δυναμική πορεία του Τουρισμού και κυρίως το μεγάλο στοίχημα της μετάβασης στην Ψηφιακή Οικονομία είναι εξελίξεις που τροφοδοτούν τον διάλογο για την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας.
Παρατηρώ συχνά ωστόσο σε σχετική αρθρογραφία και τοποθετήσεις να απουσιάζει μία εξαιρετικά σημαντική παράμετρος από τις προτάσεις για τη βελτίωση του οικονομικού κλίματος: αυτή της Εταιρικής Διακυβέρνησης. Πώς αλήθεια συνδέεται ένας δείκτης που αφορά το υπεύθυνο επιχειρείν με την επίτευξη των στόχων που έχει θέσει το οικονομικό επιτελείο;
Ας ξεκινήσουμε με μία διαπίστωση: στην Ελλάδα οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις εξακολουθούν να αποτελούν τη «ραχοκοκαλιά» της οικονομικής δραστηριότητας. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα επίσημα στοιχεία, οι ΜμΕ στην Ελλάδα ξεπερνούν τις 731.000 επιχειρήσεις, συνεισφέροντας το 83,5% της συνολικής απασχόλησης και το 57% της προστιθέμενης αξίας της οικονομίας.
Αυτή η πραγματικότητα έχει και θετικές και αρνητικές πτυχές. Παρουσιάζει προκλήσεις και ευκαιρίες. Χαρακτηριστικότερη όλων είναι ο βαθμός ετοιμότητας των αμιγώς μικρών, οικογενειακών επιχειρήσεων να υιοθετήσουν βαθιές τομές όπως αυτές που προϋποθέτει η ενσωμάτωση κριτηρίων ESG.
Είχα διαβάσει μία ενδιαφέρουσα συνέντευξη ενός ειδικού σε θέματα Εταιρικής Διακυβέρνησης, που παρομοίαζε τη λειτουργία των εταιρειών με την υπόθεση έργων του Σαίξπηρ, με δεδομένο ότι και στις εταιρικές οντότητες πολλές από τις επιτυχίες ή τις αποτυχίες βασίζονται στον ανθρώπινο παράγοντα και στον χαρακτήρα των πρωταγωνιστών.
Με αφετηρία αυτόν τον παραλληλισμό και τη γνωστή διαπίστωση «Μία εταιρεία είναι τόσο καλή, όσο οι άνθρωποι που εργάζονται σε αυτή», στην παραδοσιακή μικρομεσαία επιχείρηση η εξάρτηση από τα πρόσωπα συχνά εμποδίζει τον εκμοντερνισμό του οργανισμού και την υιοθέτηση καλών προτύπων. Η ύπαρξη θεσμικού πλαισίου γύρω από την Εταιρική Διακυβέρνηση εξυπηρετεί αυτή ακριβώς την ανάγκη, αποτελώντας μια σημαντική τομή στην επιχειρηματικότητα.
Πέρα από τις οικογενειακές επιχειρήσεις, συχνά η αναγκαιότητα ύπαρξης ενός ανεξάρτητου ΔΣ αμφισβητείται και στις νεοφυείς επιχειρήσεις, στις οποίες η εξάρτηση με το πρόσωπο-Ιδρυτή είναι ακόμη πιο έντονη. Ενίοτε ένα μεγάλο μέρος του ΔΣ συνδέεται με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Αυτό δεν επιτρέπει ελευθερία σκέψης και περιορίζει την ορθολογική κρίση στη λήψη αποφάσεων. Ο ρόλος της Διοίκησης στην άσκηση χρηστής Εταιρικής Διακυβέρνησης σε καθημερινή βάση είναι εξίσου σημαντικός με την εποπτεία που εφαρμόζεται σε επίπεδο Διοικητικού Συμβουλίου.
Κατά συνέπεια, η εφαρμογή κανόνων Εταιρικής Διακυβέρνησης ενισχύει την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων σε ένα ήδη ανταγωνιστικό περιβάλλον, τις βοηθάει να αποδώσουν υπεραξία στους μετόχους και την ίδια την κοινωνία και έχει στην καρδιά της τη λειτουργία ενός ανεξάρτητου, αποδοτικού και κυρίως υπεύθυνου Διοικητικού Συμβουλίου.
Εν συντομία ο οργανισμός επωφελείται από τη συμμόρφωση με πρότυπα Εταιρικής Διακυβέρνησης ως εξής:
1. Διασφάλιση αξιοπιστίας:
Η χρηστή εταιρική διακυβέρνηση διασφαλίζει τη διαφάνεια, τη λογοδοσία και τη δικαιοσύνη, τα οποία είναι απαραίτητα για την οικοδόμηση μιας αξιόπιστης φήμης και εικόνας του οργανισμού στα ενδιαφερόμενα μέρη. Κοινώς, αποδεικνύεται έμπρακτα η αφοσίωση της εταιρείας στην υπεύθυνη επιχειρηματικότητα.
2. Προσέλκυση επενδύσεων:
Η εποχή που η ενσωμάτωση του ESG θα είναι συμβατική υποχρέωση όλων των εταιρειών και όχι απλή στρατηγική επιλογή, έχει ήδη ανατείλει. Σε αυτό το πλαίσιο, επιδεικνύοντας μια δέσμευση για βιώσιμες πρακτικές, αυτές οι επιχειρήσεις μπορούν να αξιοποιήσουν μια ευρύτερη δεξαμενή κεφαλαίων ή/και να είναι πιο ελκυστικές προς πώληση.
3. Δέσμευση απέναντι στα ενδιαφερόμενα μέρη:
Τα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων, των πελατών και των προμηθευτών, εκτιμούν όλο και περισσότερο τις επιχειρήσεις που δίνουν προτεραιότητα στο ESG. Το αποτέλεσμα αυτής της δέσμευσης είναι υψηλότερη αφοσίωση των εργαζομένων και καλύτερες συνεργασίες.
Από την παράθεση των επιχειρημάτων αυτών αντιλαμβάνεται κανείς γιατί είναι καίριας σημασίας η υιοθέτηση ενός πλαισίου για την Εταιρική Διακυβέρνηση.
Παραφράζοντας τη ρήση που χρησιμοποιήθηκε παραπάνω, όπως «μια εταιρεία είναι τόσο καλή, όσο οι εργαζόμενοί της», μια χώρα είναι τόσο ανταγωνιστική όσο οι επιχειρήσεις της. Κάθε εγχώρια επιχείρηση που πρωταγωνιστεί στον κλάδο της οφείλει να γίνει πρεσβευτής του υπεύθυνου επιχειρείν στη χώρα. Για κάθε ξένο επενδυτή, ανεξάρτητο ή fund η ύπαρξη κανονιστικού πλαισίου για την επιχειρηματικότητα είναι sine qua non προϋπόθεση, καθότι πιστοποιεί ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα που λειτουργεί βάσει των διεθνών προτύπων και δεν ενέχει πρόσθετα επενδυτικά ρίσκα.
Ως Ενωση Ανωτάτων Στελεχών Επιχειρήσεων (ΕΑΣΕ) έχουμε διαδραματίσει πολύ σημαντικό ρόλο στην κατάρτιση ενός νομικού πλαισίου για την Εταιρική Διακυβέρνηση. Ηλθε η στιγμή – πέρα από τις εισηγμένες εταιρείες και τους μεγάλους οργανισμούς – να αντιληφθούμε τη σημασία της υιοθέτησής του και από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Η Εταιρική Διακυβέρνηση είναι το δέντρο. Το δάσος είναι η επενδυτική προοπτική της χώρας.
Ως Ανώτατα Στελέχη Επιχειρήσεων, τα οποία διοικούν οργανισμούς με χιλιάδες εργαζομένους, υπηρετούμε σταθερά τον Κώδικα Εταιρικής Διακυβέρνησης, την ανάδειξη της βιωσιμότητας σε κεντρική αξία και επισημαίνουμε συνεχώς τη σύνδεση του Management με την οικονομική ανάπτυξη, την καινοτομία και την ευημερία της Ελλάδας.
Ο κύριος Γιάννης Παπαχρήστου είναι πρόεδρος του ΔΣ της ΕΑΣΕ.
