Η Ελλάδα του 1960

Η Μάγκντα Σάμπο είναι από τις σημαντικότερες συγγραφείς της Ουγγαρίας. Το καλοκαίρι του 1966 έκανε ένα ταξίδι στην Ελλάδα, μαζί με τον σύζυγό της Τίμπορ Σόμποτκα, επίσης συγγραφέα και μεταφραστή. Η εμπειρία τους αποτυπώνεται στο βιβλίο της «Στο κατώφλι του Δία» (εκδόσεις Καστανιώτη, μετάφραση Μανουέλα Μπέρκι), μία σπάνια μαρτυρία για την Αθήνα και την Ελλάδα του ’60 – σπάνια γιατί είναι μέσα από τη ματιά ενός «Ανατολικού» της εποχής. Η Μάγκντα και ο Τίμπορ αποφασίζουν να έρθουν κάπως ξαφνικά στην Ελλάδα εκείνο το καλοκαίρι του 1966, επειδή ματαιώθηκε ένα ταξίδι τους στην Ελβετία και γιατί οι διατυπώσεις για την έκδοση βίζας για την Ελλάδα ήταν απλές. Επιπλέον η Μάγκντα έχει και έναν άλλο λόγο: στην Ελλάδα ετοίμαζαν την έκδοση του μυθιστορήματός της Το ελαφάκι και η ελληνίδα μεταφράστρια, που δεν ήταν άλλη από τη συγγραφέα Γαλάτεια Σαράντη, είχε ζητήσει να συζητήσουν κάποια προβλήματα του κειμένου.

Εχοντας πολύ λίγο συνάλλαγμα, η Μάγκντα και ο Τίμπορ φθάνουν στην Αθήνα με το αεροπλάνο της Malév. Ερχόμενοι από τον περίκλειστο κόσμο της σοσιαλιστικής πραγματικότητας, έστω κι αν ζουν στη Βουδαπέστη, μένουν άφωνοι από την Αθήνα, που τους δημιουργεί τη συνδυασμένη εντύπωση δυτικής πρωτεύουσας και Νότου. «Οι επιφάνειες με τις φωτεινές επιγραφές αντανακλούν Ευρώπη, ενώ τα αρώματα και η χλωρίδα είναι νότια». Το Σύνταγμα, όπου τους αφήνει αργά το βράδυ το λεωφορείο της Malév, είναι γεμάτο κόσμο, οι λεωφόροι πυρπολούνται από τις φωτεινές διαφημίσεις και οι βιτρίνες είναι εκτυφλωτικές. Η πόλη αστράφτει σαν πετράδι δαχτυλιδιού. Καταλύουν στο ξενοδοχείο «Παλλάδιον» της οδού Πανεπιστημίου σ’ ένα στοιχειώδες δωμάτιο, καθώς δεν έχουν λεφτά. Και φυσικά ταξιδεύουν. Επίδαυρος, Ολυμπία, Δελφοί, όπου μένουν άφωνοι με το ξενοδοχείο «Αμαλία» – το ωραιότερο του κόσμου -, Κρήτη, Ρόδος, Κως. Προσπαθούν να βρουν τα φθηνότερα καταλύματα και μοιράζονται μια μερίδα φαγητού. Αλλά η καταγραφή του τοπίου και των ανθρώπων, άλλων τουριστών με τους οποίους ταξιδεύουν μαζί, η περιγραφή των υποδομών στην πρώτη περίοδο της τουριστικής έκρηξης – απολαυστικές οι σελίδες με τους Σκανδιναβούς στη Ρόδο – δίνουν σε αυτό το βιβλίο τη φρεσκάδα μιας ανακάλυψης. Μαζί με τη Μάγκντα και τον Τίμπορ ανακαλύπτουμε κι εμείς μία Ελλάδα που μας φαίνεται τόσο μακρινή.