Αν κάποιος ζητούσε να βρει στο πολιτικό ημερολόγιο τον ιδεατό τόπο της πολιτικής σκηνοθεσίας, η Διεθνής Εκθεση Θεσσαλονίκης θα ήταν πρώτη στις πιθανές επιλογές του. Στον χρόνο, από το παρελθόν, η ΔΕΘ κέρδισε μια ιδιαίτερη θέση στη συνείδηση των ανθρώπων ως συμπυκνωμένη στιγμή μιας επιμελημένης υψηλής παρουσίας κράτους, εξουσίας και Κυβέρνησης.
Ετσι, από την προετοιμασία ως το ίδιο κάθε φορά το γεγονός, η επικαιρότητα έβρισκε άφθονη τροφή, από τις υποθέσεις των εξαγγελιών ως τις βεβαιωμένες παροχές. Η πλοκή της εικόνας είχε ένα υλικό υπόβαθρο, είχε και έχει, μεγάλων προσδοκιών ανταπόκρισης σε υπαρκτά αιτήματα και ανάγκες. Γύρω από αυτή την παράσταση εξελίσσεται κάθε φορά και χτίζεται έντεχνα μια σκηνοθεσία ισχύος, σχεδόν, παντοδυναμίας, προς όφελος του εκάστοτε διαχειριστή των ζητημάτων της Πολιτείας.
Αυτή ήταν και επιδιώκεται πάντα να είναι η πολιτική λειτουργία της Εκθεσης. Πέρα από την ίδια την εικόνα – υπέροχη η πόλη, προσθέτει φαντασία στη φαντασία – συνοδευτικά εκφωνείται, μπροστά σε ένα ακροατήριο κρατικών λειτουργών και στελεχών, ένας ανακεφαλαιωτικός λόγος, που ως μέρος της σκηνοθεσίας, δεν μπορεί να αποστεί από τον εξωραϊσμό της πραγματικότητας, δεν μπορεί να μην είναι επαινετικός για το έργο της Κυβέρνησης, δεν μπορεί να μην επιζητεί επιδοκιμασία, θαυμασμό και χειροκρότημα.
Ως τηλεοπτική απόδοση, με κριτήρια θεάματος, θα φτάσει στις εστίες και στα νοικοκυριά σαν παραποιημένη εκδοχή της πραγματικής ζωής, με σκοπό να περιορίσει την αξία και το βάρος του ίδιου του βιώματος. Αύξηση των μισθών, ενίσχυση των συντάξεων, μέτρα για την ακρίβεια, ανάπτυξη, επενδύσεις, επιδότηση των λογαριασμών ενέργειας και άλλα «μικρά» και «μεγάλα» που θα διεκδικήσουν πειστικότητα και εμπιστοσύνη.
Κάθε προσδοκία από την Εκθεση, με όποια Κυβέρνηση, ανακινεί την παράσταση της έννοιας ή της ιδέας του κράτους, όπως αυτή διαμορφώθηκε μέσα από την επίμονη χρήση του από την εξουσία. Το κράτος, το αναλλοίωτο, αιώνιο και παντοδύναμο κράτος. Αυτό είναι ο πρωταγωνιστής. Πρωταγωνιστής και εγγυητής, ανεξάρτητα από τον συγκυριακό διαχειριστή του. Το κράτος είναι ο εγγυητής των παροχών. Οι παροχές, οι παροχές είναι η λέξη που διεκδικεί σχεδόν θέση νοήματος και λόγου ύπαρξης. Μέσα σε αυτή τη συνολική και επιμελημένη παράσταση της Εκθεσης η προσβλητική πράξη των παροχών, επιχειρείται να εξαγνιστεί και έτσι να γίνει ευμενώς αποδεκτή, ακόμη και με αισθήματα ευγνωμοσύνης η πενιχρή κατά περίσταση αυτή γενναιοδωρία.
Ο χρόνος, η πραγματική ζωή, η συνακόλουθη συνειδητοποίηση έφθειρε την παράσταση και προσγείωσε τη φαντασία. Σήμερα η χώρα βρίσκεται στην κόψη μιας μετάβασης που καμία σκηνοθεσία δεν μπορεί να ορίσει την τροπή της. Αγωνιώδης αναζήτηση στον χώρο της αντιπολίτευσης, σε υποχώρηση η αποδοχή της Κυβέρνησης, κατακερματισμός, ενίσχυση της άρνησης και της αποστροφής. Στον δρόμο των αποτελεσμάτων των Ευρωεκλογών βαδίζουμε. Στην κόψη της μετάβασης οι ανάγκες έχουν πολλαπλασιαστεί και οι απαιτήσεις της εποχής φέρνουν όλο και πιο κοντά τις πολιτικές μεταβολές που υποχρεωτικά θα προκύψουν σύντομα μπροστά μας.
Ο κ. Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας.
