Στο Columbia ζούμε πρωτόγνωρες καταστάσεις. Βρισκόμαστε στο επίκεντρο μαζικών διαδηλώσεων και καταλήψεων υπέρ της Παλαιστίνης σε πανεπιστήμια όλης της επικράτειας. Ομως, διακυβεύονται τεράστια πολιτικά συμφέροντα, καθώς βρισκόμαστε σε έτος προεδρικών εκλογών με χασματική αντιπαλότητα παντού στην κοινωνία. Οι φοιτητές διαδηλώνουν αδιάκοπα από τον Οκτώβριο. Η αδυναμία της πρυτανείας να ανταποκριθεί στα αιτήματά τους και η ατυχής απόφαση αποκλεισμού φοιτητικών οργανώσεων (Students for Justice in Palestine και Jewish Voices for Peace) ώθησαν το κίνημα σε κατάληψη πριν από τρεις βδομάδες.

Ο καταυλισμός μπροστά στην κεντρική βιβλιοθήκη διαρκεί μέρα-νύχτα αλλά δεν απαγορεύει την καθημερινή δουλειά του πανεπιστημίου – μαθήματα και εξετάσεις διεξάγονται κανονικά με πρόσθετη δυνατότητα τηλεοπτικής σύνδεσης. Κάτω από ασφυκτική ανάκριση για τη θεωρούμενη άνοδο του αντισημιτισμού από την Τραμπική πλευρά του Κογκρέσου, η πρόεδρος του πανεπιστημίου Μινούς Σαφίκ έκανε το λάθος να καλέσει την αστυνομία να διαλύσει την κατάληψη και να προβεί σε συλλήψεις 108 φοιτητών. Την επόμενη μέρα ο καταυλισμός ξαναστήθηκε και ισχυροποιήθηκε. Τώρα διεξάγονται έντονες διαβουλεύσεις, με διάθεση κατανόησης αμφοτέρω και με μερική άρση των κυρώσεων εναντίον των συλληφθέντων, που έχουν αφεθεί ελεύθεροι και επανέλθει.

Η συντριπτική πλειοψηφία των καθηγητών βρίσκεται στο πλευρό των φοιτητών, έχοντας λάβει μέτρα προστασίας των παιδιών και ρόλους διαμεσολαβητικούς μεταξύ των εκπροσώπων τους και της διοίκησης. Αυτή τη στιγμή κάνουμε τα πάντα για να μην ξαναμπεί αστυνομία στο πανεπιστήμιο και βοηθάμε στις διαβουλεύσεις, ώστε να διαφυλαχθεί η αυτονομία του.

Το βασικό μας πρόβλημα είναι οι προσπάθειες ενός μεγάλου αριθμού συντηρητικών Ρεπουμπλικανών στο Κογκρέσο που θέλει να παρέμβει ριζικά στο πανεπιστήμιο και έχει κινητοποιήσει ολόκληρο τον κρατικό μηχανισμό νομικών κυρώσεων και αστυνομικής παρέμβασης καθώς και αφόρητης μιντιακής πίεσης. Εχουν άλλους σκοπούς και χρησιμοποιούν το Παλαιστινιακό για να ωθήσουν τη διοίκηση σε παραίτηση, ώστε να την αντικαταστήσουν με φίλα προσκείμενα πρόσωπα και να προωθήσουν τη δική τους ατζέντα, που είναι η κατάργηση όλων των κατακτήσεων των τελευταίων ετών που διαφυλάσσουν μια παγκόσμιας εμβέλειας παιδεία με δημοκρατικές αρχές κατά των κοινωνικών ανισοτήτων. Αν γίνει αυτό, θα πρόκειται για τεράστια ήττα του ελεύθερου πανεπιστημίου και τα αμερικανικά πανεπιστήμια που ξέρουμε θα πάψουν να υπάρχουν.

Το μεγάλο στοίχημα στις διαβουλεύσεις είναι οι δύο πλευρές να μπορέσουν να αποφορτίσουν την κατάσταση έτσι ώστε να μη νικήσει ο κοινός εχθρός. Φαίνεται να υπάρχει κατανόηση του μεγαλύτερου προβλήματος, όμως η μιντιακή πίεση που καλλιεργεί μια εικόνα αταξίας και ανασφάλειας στο πανεπιστήμιο αφαιρεί την πολυτέλεια του απαιτούμενου χρόνου. Κάποια αιτήματα – διαφάνεια στη διαχείριση των οικονομικών πόρων και επενδύσεων, δημοκρατικότερες διαδικασίες διοίκησης, ακόμη και ακύρωση επενδύσεων σε συγκεκριμένες εταιρείες όπλων, κ.λπ. – είναι εφικτό να γίνουν δεκτά. Εάν φτάσουμε εκεί και αρθεί προσωρινά η κατάληψη ώστε να γίνει η τελετή αποφοίτησης, τότε το κίνημα των φοιτητών θα έχει μέλλον και το πανεπιστήμιο μπορεί να δείξει στους Ρεπουμπλικανούς ότι λύνει τα δικά του προβλήματα και παραμένει αυτόνομο. Αν όχι, τότε η αστυνομία θα παρέμβει αυτόκλητα, η καταστολή θα είναι σκληρή και ο ίδιος ο θεσμός του ελεύθερου πανεπιστημίου στην Αμερική θα πληγεί ανεπανόρθωτα.

Ο κύριος Στάθης Γουργουρής είναι καθηγητής Συγκριτικής Λογοτεχνίας και Κοινωνικών Σπουδών στο Κολούμπια.