Κάθε χρόνο, κατά τη διάρκεια ενός διημέρου στα τέλη Μαΐου, στο περίβλεπτο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ λαμβάνουν χώρα οι εορταστικές εκδηλώσεις της τελετής αποφοίτησης. Δίνοντας έμφαση στο γεγονός ότι η αποφοίτηση σηματοδοτεί ίσως το σημαντικότερο ξεκίνημα της ζωής των νέων, οι τελετουργικές αυτές εκδηλώσεις ονομάζονται Harvard Commencement (από το ρήμα commence που σημαίνει ξεκινώ). Κορυφαίο γεγονός του διημέρου είναι πάντοτε η διάλεξη του επίσημου προσκεκλημένου ο οποίος επιλέγεται και ανακοινώνεται μήνες νωρίτερα.
Εφέτος, η επίσημη προσκεκλημένη ήταν η τιμημένη με το βραβείο Νομπέλ Ειρήνης 2021 δημοσιογράφος Μαρία Ρέσα (Maria Ressa). Με καταγωγή από τις Φιλιππίνες, η Ρέσα μετανάστευσε με τους γονείς της στις ΗΠΑ σε ηλικία 9 ετών. Ταγμένη για σχεδόν 40 χρόνια στην ερευνητική δημοσιογραφία, η Ρέσα κυνηγήθηκε ανελέητα από το δικτατορικό καθεστώς της χώρας της, ενώ είναι η γνωστότερη ίσως πολέμιος της παντοδυναμίας των εταιρειών υψηλής τεχνολογίας που κυριαρχούν, μέσω των κοινωνικών δικτύων, στο Διαδίκτυο.
Διερωτάται κανείς αν το διάσημο πανεπιστήμιο θα είχε επιλέξει τη Μαρία Ρέσα αν μπορούσε να ξέρει ότι σε λίγο θα ακολουθούσαν οι φοιτητικές διαδηλώσεις με αφορμή τον πόλεμο Ισραήλ – Παλαιστίνης. Επιβεβαιώνοντας τη φήμη που της χάρισε το Νομπέλ «για τις προσπάθειές της να διασφαλίσει την ελευθερία του λόγου, η οποία είναι προϋπόθεση για τη δημοκρατία και τη διαρκή ειρήνη», η Ρέσα δεν μάσησε τα λόγια της ούτε αυτή τη φορά. Για την ακρίβεια, εξέφρασε την άποψή της με τέσσερις μικρές φράσεις: «Οι διαδηλώσεις είναι υγιείς. Δεν πρέπει να είναι βίαιες. Οι διαδηλώσεις δίνουν φωνή. Δεν πρέπει να φιμώνονται».
Ούτε τα αφτιά των αποφοίτων χάιδεψε όμως η Μαρία Ρέσα, ενημερώνοντάς τους ότι η δημοκρατία κινδυνεύει από την άνοδο του φασισμού και καλώντας τους στη μάχη εναντίον του. Τους έδωσε δε τρεις συμβουλές: «Ένα: επιλέξτε τον καλύτερό σας εαυτό. Δύο: μετατρέψτε την κρίση σε ευκαιρία. Τρία: να είστε ευαίσθητοι». Η περιορισμένη έκταση της στήλης δεν επιτρέπει την πλήρη αναπαραγωγή της ομιλίας της διακεκριμένης δημοσιογράφου (μπορείτε όμως να την παρακολουθήσετε παρακάτω.
Περιοριζόμαστε λοιπόν εδώ σε κάτι παγκόσμιο και διαχρονικό: «Θέστε και παραμείνετε εστιασμένοι στους στόχους σας, αλλά να γνωρίζετε ποιες είναι οι ηθικές αξίες σας. Πόσο σημαντική είναι για εσάς η ισχύς; Πόσα χρήματα θα σας κάνουν ευτυχείς; Το μόνο πράγμα το οποίο μπορείτε να ελέγξετε στον κόσμο είναι ο εαυτός σας. Πολύ συχνά αφήνουμε τον εαυτό μας να ξεφύγει, δικαιολογούμε την κακή συμπεριφορά. Να θυμάστε όμως ότι ο χαρακτήρας δημιουργείται από το άθροισμα των επιλογών μας. Αν δεν είστε ξεκάθαροι ως προς τις ηθικές αξίες σας ίσως ξυπνήσετε μια μέρα και διαπιστώσετε ότι δεν σας αρέσει ο άνθρωπος που γίνατε. Γι’ αυτό επιλέξτε τον καλύτερο εαυτό σας».
