Αν ρίξουμε οι γραφιάδες μια ματιά στο αρχείο μας, στα κείμενα που έχουμε γράψει για το τέλος κάποιας χρονιάς και το ξεκίνημα της επόμενης, θα δούμε πως είναι γεμάτα από φόβους. Αντικειμενικούς φόβους αλλά και μία πρέζα ελπίδας και αισιοδοξίας που συνήθως δεν στηρίζονται σε ρεαλιστικές προβλέψεις αλλά περισσότερο είναι για να αφήσουμε λίγο αέρα να περάσει στο κείμενο και να μη γίνει μια σύνθεση που δεν θα αναπνέει από πουθενά.
Αν δεν υποπέσεις στην αυταρέσκεια της πρόβλεψης, αν δεν έχεις το σύνδρομο του προφήτη, αν δεν νιώθεις καθόλου δικαιωμένος όταν επαληθεύεται ένα δυστοπικό σενάριο που πρώτος έγραψες, τότε μάλλον έχεις κατανοήσει μία από τις μεγάλες αλήθειες της ζωής. Τίποτα δεν έρχεται όπως το φοβάσαι, τίποτα δεν έρχεται όπως το ελπίζεις. Πάντα έρχονται πολύ διαφορετικά.
Οι λόγοι είναι δύο, αντικειμενικός και υποκειμενικός. Ο αντικειμενικός είναι πως είναι αδύνατον να προβλέψεις τη μελλοντική συγκυρία, το περιβάλλον μέσα στο οποίο θα συμβεί το γεγονός που έχεις μαντέψει. Γεγονότα εκτός συγκυρίας δεν λογαριάζονται ως τέτοια, είναι έωλα σχήματα.
Ο δεύτερος, ο υποκειμενικός, είναι πως δεν είσαι σε θέση να γνωρίζεις τη δική σου δύναμη, τη δική σου αντίδραση όταν συμβεί κάτι που φοβάσαι. Μπορεί να το πιάσεις από τον λαιμό και να το πνίξεις, μπορεί να σε τσακίσει.
Αρα, τι ακριβώς κάνουμε; Δεν μιλάμε όταν βλέπουμε κάτι; Οχι, μιλάμε, το γράφουμε, αλλά δίχως τη ματαιοδοξία μιας αυθεντίας που βλέπει καθαρότερα από τους άλλους. Με έναν φόβο και μια συστολή πως δεν γράφεις για να καθοδηγήσεις, για να γίνεις ταγός, αλλά για να συντηρήσεις φωλιές κοινών αισθημάτων.
Θα μου πεις, οι δημοσιογράφοι δεν είναι καλλιτέχνες, δηλαδή δεν φτιάχνουν κόσμους που ουδείς θα τους εγκαλέσει να τους αποδείξουν, δεν ποντάρουν στη συγκίνηση, οφείλουν να είναι καθαρές ματιές στον κόσμο. Δεν υπάρχουν καθαρές ματιές. Ακόμη και σε ένα ρεπορτάζ για κάποιο τροχαίο τρυπώνει μέσα η υποκειμενική σου ματιά για το σωστό και το λάθος, για το δίκαιο και το άδικο. Τα γεγονότα τα δημιουργούν άνθρωποι, δεν γίνεται να βγάλεις αυτόν το παράγοντα από την εξίσωση. Σίγουρα υπάρχει κάτι που δεν βλέπεις, που δεν είσαι σε θέση να αξιολογήσεις, πόσο μάλλον να κρίνεις.
Με γοήτευαν πάντα τα δημοσιογραφικά κείμενα που δίχως να το επιδεικνύουν έχουν μέσα τους καντάρια από λογοτεχνικά διαβάσματα, που με τα πιο απλά υλικά, τις πιο τρέχουσες λέξεις, φυτεύουν έναν σπόρο αμφιβολίας για το γεγονός. Κείμενα που ανάμεσα στην περιγραφή και την άποψη μπορείς να χαωθείς μέσα στο αδιανόητο της ύπαρξης.
Δεν θα προβλέψω κάτι για το 2025. Το ένστικτό μου είναι πάντα ίδιο. Τα μεγάλα βήματα προς τα πίσω του κόσμου μπορείς να τα αντιπαλέψεις μόνο με μικρά βήματα μπροστά στον δικό σου μικρό ζωτικό χώρο. Οχι αδιαφορώντας για τους πολλούς, αλλά αγαπώντας πολύ πιο δυνατά τους λίγους δικούς σου. Στο «ένας με έναν» κρινόμαστε όλοι. Αν εκεί δεν τα καταφέρεις, δεν θα τα καταφέρεις πουθενά.
