Πενήντα χρόνια μετά τη μεταπολίτευση της 24ης Ιουλίου 1974, η Ελλάδα απολαμβάνει το καλύτερο σύστημα Δημοκρατίας που είχε ποτέ από την εποχή της Ανεξαρτησίας της, με συνέπεια μια πρωτοφανή στην Ιστορία της ομαλή και σταθερή διακυβέρνηση έκτοτε του τόπου, παρά τις δυσχέρειες που αντιμετώπισε, μετά το 2010 λόγω της οικονομικής κρίσης της εποχής.
Το επίτευγμα αυτό, μοναδικό στην Ιστορία της, όχι μόνο των νεότερων χρόνων, πρέπει να αποδοθεί πρωτίστως στον Κωνσταντίνο Καραμανλή, ο οποίος επέστρεψε στην Ελλάδα, παράκλητος του Εθνους, ολόκληρου του Εθνους, από τη Δεξιά μέχρι την Αριστερά, αφού το σύνθημα ότι αποτελούσε τη «μοναδική λύση» για την επαναφορά της Δημοκρατίας ακουγόταν έντονα και σταθερά από εκπροσώπους των παρατάξεων όλου του φάσματος, με χαρακτηριστικότερη περίπτωση αυτή της Αριστεράς, Μίκη Θεοδωράκη.
Είχα την τιμή να επιλεγώ τότε από τον ίδιο τον Κωνσταντίνο Καραμανλή για να αποτελέσω μέλος της εθνικής κυβέρνησης, ως υφυπουργός Εσωτερικών, προκειμένου, υπό την άγρυπνη καθοδήγηση και τις σοφές και τολμηρές εμπνεύσεις του, να θέσουμε τα θεμέλια της μεγαλύτερης αλλαγής στο πολιτικό σκηνικό της χώρας, σε διάστημα μόλις 77 ημερών, από την 24η Ιουλίου, μέχρι την 8η Οκτωβρίου 1974, όταν παραιτήθηκε η εν λόγω κυβέρνηση για να σχηματιστεί η υπηρεσιακή – και αυτή υπό την ηγεσία του Κωνσταντίνου Καραμανλή – για τη διεξαγωγή των πρώτων ελεύθερων εκλογών της 17ης Νοεμβρίου 1974, 10 χρόνια και εννέα μήνες από τις προηγούμενες εκλογές (16 Φεβρουαρίου 1964).
Δύο ήταν οι μεγάλοι στόχοι της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας. Ο πρώτος απέβλεπε στη σωτηρία της πατρίδας από τον επαπειλούμενο ελληνοτουρκικό πόλεμο για τον οποίο ο Ελληνικός Στρατός δεν ήταν έτοιμος, όπως δήλωσε τότε στο συγκληθέν επί τούτω πολεμικό συμβούλιο της χούντας ο τότε αρχηγός του ΓΕΣ Α. Γαλατσάνος. Ο δεύτερος στόχος είχε σχέση με την ασφαλή μετάβαση της Ελλάδας στην πολιτική ομαλότητα. Τούτο διότι η χούντα μπορεί να είχε καταρρεύσει και παραιτηθεί, υπήρχαν όμως άθικτοι μηχανισμοί της που ανά πάσα στιγμή θα μπορούσαν να επέμβουν και να ανατρέψουν τα πάντα, τον πρώτο καιρό, τους πρώτους 6-7 μήνες, μέχρι τη συντριβή του μεθοδευόμενου κινήματος της «πιτζάμας», τον Φεβρουάριο του 1975 και την απόταξη περισσοτέρων των 200 αξιωματικών.
Ως προς τον πρώτο στόχο η εθνική κυβέρνηση και η διάδοχή της κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, που προέκυψε από τις εκλογές της 17ης Νοεμβρίου 1974, υπήρξαν απολύτως επιτυχείς. Το 1977-78 ο συσχετισμός δυνάμεων στο Αιγαίο είχε διαμορφωθεί υπέρ της Ελλάδας.
Ο δεύτερος στόχος, του εκδημοκρατισμού της πολιτικής ζωής και της ανάδειξης μιας σταθερής, αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας, επιτεύχθηκε σε διάστημα 11 μηνών περίπου. Μέχρι την 7η Ιουνίου 1975, ημέρα ψήφισης του Συντάγματος της Προεδρευόμενης Δημοκρατίας.
Το πρώτο Υπουργικό Συμβούλιο, της 24ης Ιουλίου 1974, έκλεισε τα στρατόπεδα συγκέντρωσης των δημοκρατικών πολιτών, απέδωσε την ιθαγένεια σε όσους η δικτατορία είχε στερήσει, κατάργησε τη λογοκρισία και άνοιξε τις πύλες εισχώρησης του οξυγόνου της ελευθερίας. Τα εν συνεχεία Υπουργικά Συμβούλια της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας, αποκάθαραν τις υπηρεσίες των Υπουργείων, Νομαρχιών, ΝΠΔΔ, κρατικών οργανισμών και δημόσιων επιχειρήσεων, των πανεπιστημίων, των Δήμων και Κοινοτήτων, των εργατικών κέντρων και συλλόγων, θέσπισαν τη λειτουργία των κομμάτων και νομιμοποίησαν το ΚΚΕ. Το μετά τις εκλογές, Δημοψήφισμα της 8ης Δεκεμβρίου 1974, διεξαχθέν με απόλυτα αντικειμενικούς όρους, με συνέπεια το αποτέλεσμα να αναγνωριστεί ως απολύτως έγκυρο από τον τέως Βασιλιά, άνοιξε τον δρόμο για τη σύνταξη ενός Συντάγματος, που εγγυάτο σταθερή πολιτική ζωή και του οποίου μερικές διατάξεις κοινωνικού περιεχομένου θεωρούνται πρωτοποριακές στην Ευρώπη.
Η πορεία προς τον εκδημοκρατισμό βάδισε παράλληλα προς την ένταξή μας στους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Ετσι τον Δεκέμβριο του 1974 η χώρα επέστρεψε στο Συμβούλιο της Ευρώπης και στη διαδικασία σύνδεσης με την ΕΟΚ, ενώ τη 12η Ιουνίου 1975 η Ελλάδα κατέθεσε αίτημα ένταξης στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες, από την οποία προέκυψε η Συμφωνία Ενταξης της 28ης Μαΐου 1979, που άρχισε να ισχύει την 1η Ιανουαρίου 1981.
Αν ληφθεί υπόψη ότι στα 50 χρόνια πριν το 1974, είχαν συμβεί 4 δικτατορίες, ένας οδυνηρός εμφύλιος πόλεμος και 6-7 μείζονα στρατιωτικά κινήματα, ενώ κανένα τέτοιο φαινόμενο δεν εμφανίζεται μετά το 1975, είναι δίκαιο να χαρακτηρίσουμε τη μεταπολίτευση του 1974 ως μέγα πολιτικό θαύμα.
Ο κύριος Ιωάννης Μ. Βαρβιτσιώτης είναι πρώην υπουργός.
