Οι φιλοπαλαιστινιακές ταραχές σε αμερικανικά πανεπιστήμια κύρους όπως το Κολούμπια φαίνονται πρωτόγνωρες, για δύο γενιές τουλάχιστον. Διαδηλώσεις, καταλήψεις και βαριά συνθήματα που ξεπέρασαν εντυπωσιακά το αποδεκτό στην πολιτισμένη ακαδημαϊκή συζήτηση. Φέρουν πραγματικά ανατρεπτικό αίτημα; Είναι προάγγελος εξελίξεων στην Ευρώπη;
Στην Αγγλία δεν βλέπουμε παρόμοια φαινόμενα, πιθανώς επειδή τελείωσαν τα μαθήματα. Και στην ηπειρωτική Ευρώπη τα πράγματα είναι συγκριτικά ήσυχα. Οι βαθύτερες αιτίες του φαινομένου όμως είναι ισχυρές και πιθανώς θα ενισχύονται τα επόμενα χρόνια στην ήπειρό μας.
Προφανώς το παλαιστινιακό είναι διαβόητα περίπλοκο. Η πρόσφατη επίθεση εξτρεμιστών Παλαιστινίων εναντίον του Ισραήλ ήταν ιδιαίτερα απεχθής και η βίαιη αντίδραση του ισραηλινού στρατού σίγουρα αναμενόμενη, αν όχι επιθυμητή από τους θύτες της επίθεσης. Αλλά το καθεστώς Νετανιάχου δεν διακρίνεται για τη σωφροσύνη του. Οι ίδιοι οι προοδευτικοί Ισραηλινοί καιρό τώρα διαδηλώνουν εναντίον Μπίμπι – ακόμα και πανεπιστημιακοί από την Αγγλία ταξιδεύουν ειδικά για να συμμετάσχουν.
Οι αντιδράσεις των φοιτητών στις ΗΠΑ όμως ξεπερνούν τη φυσιολογική ευαισθησία και φροντίδα για τους κατοίκους της Γάζας που βρέθηκαν στη μέση ενός πολέμου. Μερικοί φτάνουν να αμφισβητούν ακόμα και το δικαίωμα ύπαρξης του κράτους του Ισραήλ και εύχονται θάνατο στους Σιωνιστές. Ευθύνεται νομίζω συνδυασμός παραγόντων, έλλειψη ιστορικής μνήμης (και υποβόσκων αντισημιτισμός;) σε συνδυασμό με την κυριαρχία μιας αποπνικτικής ορθοδοξίας, που ξεκίνησε από πολιτική ορθότητα αλλά καταντάει φανατικό δόγμα. Οσο περνάει ο καιρός, όλο και λιγότεροι θυμούνται ότι η διατήρηση του Ισραήλ δεν είναι αυτονόητη. Δύο φορές (τουλάχιστον) ο αραβικός κόσμος συνασπίστηκε εναντίον του, και μόνο με υπερπροσπάθεια και τη δύναμη των όπλων εξασφάλισε το Ισραήλ την επιβίωσή του. Αυτό που οι 20χρονοι σήμερα βλέπουν ως παντοδύναμη στρατιωτική μηχανή, είναι φυσικά το αποτέλεσμα τέτοιων επιθέσεων.
Η ελλιπής πληροφόρηση συνδυάζεται επικίνδυνα με ακραία τοτέμ της εποχής μας. Η εξαιρετική ιδέα της προστασίας μειονοτήτων εκφυλίζεται στην απλοϊκή σκέψη ότι κάθε μειονότητα εξ ορισμού αδικείται, ο «αδύναμος» έχει πάντα δίκιο. Εν προκειμένω βέβαια ο αδύναμος έχει από πίσω εκατοντάδες εκατομμύρια Αραβες που μόνο από έλλειψη μεθοδικότητας και οργάνωσης μοιάζουν αδύναμοι. Και που για στρατηγικούς λόγους επιμελώς αποφεύγουν να απαλλάξουν τα ξαδέρφια τους στη Γάζα από τα βάσανα της προσφυγιάς – φανταστείτε εμείς να κρατούσαμε 1,5 εκατομμύρια πρόσφυγες της μικρασιατικής καταστροφής στον Εβρο ως μοχλό πίεσης. Πάντα οι πολύ νέοι βιώνουν την πραγματικότητα πολύ έντονα, αλλά η επαναστατικότητα που προσηλώνεται στην ορθοδοξία κάθε εποχής δεν παράγει πάντα δίκαιη σκέψη. Φοιτητές ήταν στην Πολιτιστική Επανάσταση της Κίνας που σκότωναν «διανοουμένους» στο ξύλο επειδή ξέφευγαν από τη μαοϊκή ορθοδοξία – ακόμα και επειδή δίδασκαν «ιμπεριαλιστική» Φυσική όπως τη Θεωρία της Σχετικότητας!
Σε κάθε περίπτωση, οι νέοι θα αλλάξουν τον κόσμο – η μουμιοποίηση του πλανήτη δεν είναι εφικτή εναλλακτική. Ας θυμηθούν λίγο όμως τις αρετές του ελεύθερου λόγου και της ακαδημαϊκής περίσκεψης ενάντια στην υστερία και μανιακές «κουλτούρες ακύρωσης». Ισως ήξεραν και δυο πράγματα οι παλιοί.
Ο κ. Σωτήρης Γεωργανάς είναι αν. καθηγητής Οικονομικών στο City, Πανεπιστήμιο του Λονδίνου.
