Τον Ιανουάριο του 2019, η έγκριτη ιατρική επιθεώρηση «The Lancet» δημοσίευσε μια πολύ ανησυχητική παγκόσμια ανάλυση σχετικά με τους πολυανθεκτικούς μικροοργανισμούς, δηλαδή τους παθογόνους μικροοργανισμούς οι οποίοι έχουν αναπτύξει ανθεκτικότητα στα υπάρχοντα αντιβιοτικά. Η ανάλυση αφορούσε δεδομένα του έτους 2019 και σύμφωνα με αυτά 4,95 εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από ασθένειες στις οποίες εμπλέκονταν και πολυανθεκτικά βακτήρια. Μεταξύ αυτών των θανάτων 1,27 εκατομμύρια υπήρξαν το άμεσο αποτέλεσμα της βακτηριακής πολυανθεκτικότητας. Με άλλα λόγια, για το 2019 η αντίσταση των βακτηρίων στα υπάρχοντα αντιβιοτικά σκότωσε περισσότερους ανθρώπους από το AIDS (864.000 θάνατοι) και την ελονοσία (643.000 θάνατοι).
Από τη μελέτη (Global Burden of Diseases, Injuries and Risk Factors Study) η οποία αφορούσε 369 ασθένειες μεταξύ ανθρώπων κάθε ηλικίας σε 204 χώρες, συμπεραίνεται ότι η βακτηριακή πολυανθεκτικότητα αποτελεί μια από τις σημαντικότερες αιτίες θανάτου παγκοσμίως. Προς το παρόν, έξι είναι τα πλέον θανατηφόρα βακτηριακά στελέχη: Escherichia coli, Staphylococcus aureus, Klebsiella pneumoniae, Staphylococcus pneumoniae, Acinetobacter baumannii και Pseudomonas aeruginosa, αλλά δεν αποκλείεται να εμφανιστούν και άλλα, πράγμα που όπως εκτιμούν οι ειδήμονες που συμμετείχαν στη μελέτη σημαίνει ότι «ασθένειες οι οποίες σήμερα είναι ιάσιμες σε μερικές ημέρες με λήψη αντιβιοτικών, θα μετατραπούν σε θανατηφόρες». Και αν η κατάσταση αφεθεί ως έχει, υπολογίζεται ότι το 2050 οι ετήσιοι θάνατοι από μικροβιακή πολυανθεκτικότητα θα φτάσουν τα 10 εκατομμύρια παγκοσμίως! Οι υπολογισμοί αυτοί καθιστούν επείγουσα την ανάγκη λήψης μέτρων για τη μείωση της εξάπλωσης των παραπάνω βακτηριακών στελεχών, αλλά και την ανάπτυξη νέων αντιβιοτικών.
Με βάση τα παραπάνω, θα περίμενε κανείς ότι η έρευνα για την ανάπτυξη νέων αντιβιοτικών θα είχε ήδη εντατικοποιηθεί. Συμβαίνει όμως ακριβώς το αντίθετο, σύμφωνα με μια αναφορά της AMR Industry Alliance (στην οποία συμμετέχουν πάνω από 100 φαρμακευτικές εταιρείες και οργανισμοί), η οποία δημοσιεύθηκε στις αρχές του μήνα. Η αναφορά καταγράφει μια συνεχή κατιούσα πορεία στον αριθμό των επιστημόνων οι οποίοι ασχολούνται με το θέμα, η οποία βεβαίως αντικατοπτρίζεται και στον αριθμό των επιστημονικών άρθρων. Μόλις 187 άρθρα σχετικά με την πολυανθεκτικότητα δημοσιεύθηκαν το 2022 από τους 1.800 περίπου ερευνητές που εργάζονται στο πεδίο της ανάπτυξης αντιβιοτικών, ενώ οι αντίστοιχοι αριθμοί για το 1995 ήταν 586 άρθρα από 3.600 ερευνητές. Η μείωση αυτή αποδίδεται στη μείωση της χρηματοδότησης – εκ μέρους τόσο των κυβερνητικών φορέων όσο και της φαρμακοβιομηχανίας – της αντίστοιχης έρευνας. Ετσι, η αναφορά καταλήγει καλώντας κυβερνήσεις και φαρμακευτικές εταιρείες να δώσουν προτεραιότητα στην αντιμικροβιακή έρευνα.
Ελπίζοντας ότι η έκκληση θα εισακουσθεί, αξίζει να θυμίσουμε ότι μπορούμε όλοι να συμβάλουμε στην αναχαίτιση του φαινομένου με λελογισμένη και σύμφωνα με ιατρικές οδηγίες λήψη των υπαρχόντων αντιβιοτικών.
