Δύο ημέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων μου (ως υφυπουργός Εμπορίου) με φώναξε ο Σημίτης. Μέχρι εκείνη τη στιγμή είχαμε συναντηθεί μόνο τυχαία, με ήξερε ως γραμματέα της Νομαρχιακής Ημαθίας και λέγαμε μια καλημέρα, αλλά μέχρι εκεί.
Το πρώτο πράγμα που με ρώτησε, μετά τους τυπικούς χαιρετισμούς και τα συχαρίκια, ήταν μια ξερή απλή ερώτηση: «Τι θα κάνεις, Μιχάλη, σε αυτό το υπουργείο που ήρθες;». Εγώ τα ‘χασα με την αμεσότητα του ερωτήματος. Είχα μόλις αναλάβει, μου είχαν κάνει οι διευθυντές μια γενική αναφορά για τα θέματα του χαρτοφυλακίου μου, αλλά δεν είχα κατά νου κάποιον συγκεκριμένο στόχο.
Οπότε απαντώντας στο ερώτημά του, απλώς του μετέφερα την αναφορά των διευθυντών. Εκείνος μου απάντησε: «Εντάξει αυτά, αλλά εγώ θέλω να ασχοληθείς ειδικά με τον τιμάριθμο» (…). Μου εξήγησε κάποια πράγματα ειδικότερα, για να με βοηθήσει να προσανατολιστώ στο έργο που μου ανέθετε, και μου όρισε μερικά ζητήματα που έπρεπε να λύσω κατά προτεραιότητα. Γύρισα στο γραφείο μου αγχωμένος, καθώς μέχρι τότε δεν είχα καμία επαφή με την οικονομία της αγοράς. Aρχισα να διαβάζω νυχθημερόν. (…)
Δύο εβδομάδες αργότερα ξαναπήγα στο γραφείο του Σημίτη. Καθίσαμε κάτω και εκείνος έβγαλε το περιβόητο – την περίοδο που ήταν Πρωθυπουργός – «μπλοκάκι» και άρχισε να με ρωτάει τι έκανα με καθένα από τα θέματα που είχαμε κουβεντιάσει προ δεκαπέντε ημερών. Πώς στο καλό τα θυμάται όλα αυτά με τέτοια λεπτομέρεια; αναρωτήθηκα.
Σύντομα διαπίστωσα ότι ο Κώστας Σημίτης ήταν ένας άνθρωπος απόλυτα συγκεντρωμένος στο έργο του και δεν του ξέφευγε τίποτα. Μάλιστα, όταν είχαμε πια αποκτήσει στενότερη φιλική επαφή και τον ρώτησα τι έκανε με αυτό το σημειωματάριο, το μπλοκάκι, μου εξήγησε πως κάθε Κυριακή κάθονταν στο σπίτι του και κατέγραφε όλες τις δουλειές που έπρεπε να γίνουν μέσα στην εβδομάδα από το σύνολο των συνεργατών του. Και έτσι είχε πάντα μια ξεκάθαρη εικόνα του τι κάνει και τι πρέπει να γίνει. (…)
Σύντομα διαπίστωσα πως ο Σημίτης ό,τι έλεγε το εννοούσε, το πίστευε και το εφάρμοζε. Τον είδα να έρχεται σε κόντρα με τους συνδικαλιστές του υπουργείου που ήθελαν τα πράγματα στάσιμα, να μη γίνεται τίποτα, να μην αλλάζει τίποτα, να προχωρούν τα θέματα όπως αυτοί ήθελαν, δηλαδή ουσιαστικά να συνδιοικούν το υπουργείο. Αυτό ήταν κάτι που εκείνος δεν δεχόταν και δεν θα υπέκυπτε. Ετσι παρά τις αντιξοότητες και χάρη στην αποφασιστικότητα του Σημίτη και στην επιμονή που επιδείξαμε έγινε τεράστιο νομοθετικό έργο. (…) Για να γίνουν όλα αυτά, ήρθαμε σε σύγκρουση με διάφορες παραγωγικές ομάδες.
Ο Σημίτης, αφού είχε προηγηθεί διαβούλευση, επέμενε ότι έπρεπε να γίνουν όλες οι απαραίτητες αλλαγές. Εγώ, στην αρχή πιο διαλλακτικός, έλεγα καμιά φορά: «Δεν πειράζει, ας μην το αλλάξουμε αυτό, ας μην εναντιωθούμε σε όλα και σε όλους» – δεν είχε ακόμα κατακαθίσει μέσα μου το μάθημα τι εστί μεταρρυθμιστική πολιτική. Με τον καιρό άρχισα να ξεπερνώ σε ρυθμούς τις απαιτήσεις στο μπλοκάκι του Σημίτη, έτρεχα τα θέματα πιο γρήγορα. Κάθε Πέμπτη που είχαμε συνάντηση, εγώ είχα ήδη πάει παρακάτω στα απαιτούμενα. Ετσι συνεργάστηκα εξαιρετικά μαζί του. (…)
Αναμφίβολα ο Σημίτης ήταν ένας οραματιστής πολιτικός και ταυτόχρονα αφοσιωμένος ευρωπαϊστής. Χάρη στο όραμά του και στις σχέσεις του με την Ευρωπαϊκή Ενωση, μπόρεσε και μετέφερε στο υπουργείο πολιτικές οι οποίες εφαρμόζονται ακόμη και σήμερα στην Ευρώπη.
«Η αντιμετώπιση της τρομοκρατίας είναι το πρώτο σου θέμα»
Δέκα μέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων μου (σ.σ.: στο υπουργείο Δημόσιας Τάξης), και ενώ είχα ήδη πέσει σε πολύ βαθιά νερά, με κάλεσε ο Σημίτης στο Μαξίμου. Είχαμε ήδη οικειότητα μεταξύ μας από τα χρόνια που είχα διατελέσει υφυπουργός του, οπότε διόλου δεν ξαφνιάστηκα που τον είδα να βγάζει το μπλοκάκι και το μολύβι του. Εγώ τον ενημέρωσα για τα θέματα που ήδη είχα βάλει σε προτεραιότητα, της διαφθοράς και των παράνομων αλλοδαπών.
Εκείνος μου είπε: «Καλά κάνεις με αυτά, αλλά με το θέμα της τρομοκρατίας ασχολήθηκες καθόλου; Ενημερώθηκες;». Μαγκωμένος εγώ απάντησα αρνητικά. «Κοίτα να δεις», είπε κοφτά, «η αντιμετώπιση της τρομοκρατίας είναι το πρώτο σου θέμα. Και απολύτως επείγον».
Η πρώτη σκέψη που μου πέρασε από το μυαλό είναι πως αυτό δεν το έχουν λύσει τόσοι και τόσοι, τι θα μπορέσω να κάνω εγώ; Και ίσως γι’ αυτό, πηγαίνοντας στο υπουργείο, ούτε που είχα σκεφτεί ότι ο πρωθυπουργός ιεραρχούσε την τρομοκρατία ως υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα. Τώρα όμως μου το είχε πει με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο. «Θα ασχοληθείς πάνω από όλα με αυτό το θέμα, συστηματικά» μου είπε επί λέξει. «Πρέπει να το λύσουμε οπωσδήποτε».
