Στην Τουρκία, ιστορικά υπήρχε λαϊκό ενδιαφέρον για τα στρατιωτικά αεροσκάφη ως σύμβολο της στρατιωτικής ισχύος του έθνους. Τις τελευταίες δεκαετίες, αυτό το ενδιαφέρον εξελίχθηκε σε γενικότερο ενδιαφέρον για τη στρατιωτική τεχνολογία. Μπορούμε να πούμε ότι στη χώρα υπάρχει ακόμη και ένας τεχνοεθνικισμός, που καλλιεργείται από τις διοργανώσεις Teknofest και τις δημοφιλείς τηλεοπτικές σειρές σχετικής θεματολογίας στην κρατική τηλεόραση TRT.
Αυτή η νέα τάση δημιούργησε έναν δεσμό μεταξύ εθνικισμού και τεχνολογίας, και πυροδότησε τη δημοφιλία της εθνικής βιομηχανίας όπλων. Σε αυτό το πλαίσιο, η απόφαση της Ελλάδας να αγοράσει F-35 δεν συζητείται επαρκώς στην Τουρκία, ούτε και η ανισορροπία ισχύος λόγω του αποκλεισμού της Τουρκίας από το πρόγραμμα των F-35. Υπάρχουν περιστασιακές αναφορές σε δημοσιεύματα που απλώς αναφέρουν ότι η Τουρκία μπορεί να επιστρέψει σε αυτό το πρόγραμμα. Ωστόσο, η αγορά των ρωσικών S-400 από την Τουρκία, που είναι ο κύριος λόγος για τον αποκλεισμό της από το πρόγραμμα των F-35, δεν αμφισβητείται ούτε επικρίνεται, ενώ το γεγονός ότι το ζήτημα είναι θέμα διπλωματίας και υψηλής στρατηγικής, και όχι στρατιωτικής τεχνολογίας, αγνοείται.
Κύρια επιδίωξη της κυβέρνησης είναι να παρουσιάσει το ζήτημα των F-16 ως αντίδωρο για το πράσινο φως που έδωσε στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Η έγκριση της Τουρκίας για την ένταξη της σκανδιναβικής χώρας, την οποία ο Ερντογάν έχει επικρίνει σε διάφορες ομιλίες, αναμένεται να εργαλειοποιηθεί και να παρουσιαστεί ως το «τίμημα» που καταβάλλεται για ένα πολύ σημαντικότερο κέρδος.
Την περασμένη Τετάρτη (21/2), το μαχητικό TAI Kaan, που σχεδιάστηκε για να αντικαταστήσει τα F-16 μέχρι το 2028, πραγματοποίησε την παρθενική του πτήση. Το συγκεκριμένο μαχητικό πολεμικό αεροσκάφος έχει αναπτυχθεί από την Turkish Aerospace Industries και την BAE (British Aerospace). Είναι ένα φιλόδοξο έργο για το οποίο γίνονται ευρέως αναφορές στον τουρκικό Τύπο.
Συνοψίζοντας, οι συζητήσεις για το θέμα των μαχητικών αεροσκαφών εν συνόλω στην Τουρκία διαμορφώνονται υπό την επιρροή του γενικότερου ιδεολογικού κλίματος.
Πέρα από τα όρια του κλίματος αυτού, δεν γίνεται καμία συζήτηση στα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης για την τεχνική πλευρά των F-16 και των F-35. Η κουλτούρα του δημόσιου διαλόγου έχει υποχωρήσει σε μεγάλο βαθμό. Τα μεγαλύτερα μέσα ενημέρωσης τελούν ουσιαστικά υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης, ενώ τα μέσα της αντιπολίτευσης γενικά δεν μεταδίδουν θεματολογία που άπτεται στρατιωτικών θεμάτων. Το νέο αεροπλάνο, TAI Kaan, προσελκύει περισσότερο την προσοχή από τα F-16 και τα F-35, γιατί είναι ιδιαίτερα χρήσιμο στο ιδεολογικό αφήγημα της κυβέρνησης του κ. Ερντογάν.
Ο κ. Αλί Τιραλί είναι επικεφαλής του νέου τουρκικού think tank Ideapolitik.
