Τυχαία, σκαλίζοντας προχθές το αρχείο μου για κάτι άλλο, «έπεσα» πάνω στο κείμενό μου για την καταστροφική πυρκαγιά στο Μάτι, που φιλοξένησαν οι στήλες του «Βήματος». Δυστυχώς καμία από τις προτάσεις εκείνες δεν πήρε σάρκα και οστά για καλύτερη πρόληψη τέτοιων καταστροφών και απωλειών ανθρώπινων ζωών αλλά και της πλούσιας χλωρίδας και πανίδας του τόπου μας. Οπως και οι μετέπειτα επισημάνσεις ότι τα καταστροφικά αυτά φαινόμενα θα ενταθούν και η αντιμετώπισή τους θα γίνεται δυσκολότερη. Ενεκα:
Α) Της ανεπάρκειας νερού στις περιοχές αυτές και του περιορισμένου δικτύου ύδρευσης. Δυστυχώς οι προσπάθειες που ξεκινήσαμε στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για την εξοικονόμηση νερού με φράγματα και λιμνοδεξαμενές νερού επιτοπίως, διακόπηκαν. Οπως και οι προσπάθειες υπογειοποίησης των κεντρικών παροχών για προστασία των πλαστικών κεντρικών αγωγών από τη φωτιά.
Β) Τα φράγματα και οι λιμνοδεξαμενές παρείχαν επιπλέον προστασία από κατακλυσμιαίες βροχοπτώσεις. Πλέον, ένεκα της κλιματικής αλλαγής, αναμένεται να πέφτουν λίγες και κατακλυσμιαίες βροχές, που χρειάζονται επιστημονική διαχείριση των υδάτων τους.
Γ) Της ραγδαίας αύξησης των τουριστικών ρευμάτων που, πέραν του αυξημένου αριθμού τουριστών, ζούμε και νέες μορφές τουρισμού. Πόσο εξοικειωμένοι είναι οι τουρίστες των λίγων ημερών στα airbnb, με την ασφάλεια του σπιτιού, τον κήπο, την ψησταριά, τις δεξαμενές, τα βυτία, τα πιεστικά και τα αντλιοστάσια; Το ίδιο ισχύει και για τα αυξανόμενα προσφυγικά και μεταναστευτικά ρεύματα ένεκα των πολέμων, λιμών, επισιτιστικών κρίσεων κ.ά.
Δ) Της κατακόρυφης, πλέον, αύξησης τη δημογραφικής γήρανσης του πληθυσμού μας, ως αποτέλεσμα της αύξησης του προσδόκιμου ζωής στη χώρα μας αλλά και σε άλλες χώρες. Ειδικά στη χώρα μας που το δημογραφικό παίρνει οξύτερες διαστάσεις ένεκα και της μαζικής φυγής νέων ανθρώπων μετά την τελευταία οικονομική κρίση. Η γήρανση του πληθυσμού κάνει πολύ δύσκολη την ατομική φροντίδα προστασίας και πρόληψης.
Πιστεύω ότι η μόνη διέξοδος είναι η μεταφορά και της αρμοδιότητας αυτής στον τοπικό δήμο, ο οποίος θα είναι συνδεδεμένος στο δίκτυο των δήμων της περιοχής. Με μία υπηρεσία πρόληψης και αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών σε συνδυασμό και στα πλαίσια της Ενωσης γειτονικών δήμων, η αντιμετώπιση θα γίνει ευκολότερη και ταχύτερη.
Στην περίπτωση των πυρκαγιών έχει αποδεδειγμένα μεγάλη σημασία η πρόληψη όπως και η κατάσβεσή τους στα πρώτα στάδια. Ο κάθε δήμος πρέπει λοιπόν να ιδρύσει την «Υπηρεσία πρόληψης και αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών».
Η πολιτεία πρέπει να φροντίσει για την υποστήριξη των προσπαθειών αυτών των δήμων εξασφαλίζοντας, πέραν του νομοθετικού πλαισίου, τη χρηματική στήριξη για την απόκτηση εξοπλισμού, την απαραίτητη οδοποιία, την απόκτηση σύγχρονων συστημάτων ανίχνευσης πυρκαγιών – με αισθητήρες, κάμερες και άλλα σύγχρονα μέσα όπως drones, δορυφόροι κ.λπ. -, καθώς και για τον διαρκή εκσυγχρονισμό ένεκα των ταχύτατων τεχνολογικών εξελίξεων στις διαστημικές τεχνολογίες και όχι μόνο.
Δεν θα πρέπει όλα τα παραπάνω να μας φαίνονται δύσκολα και ανεφάρμοστα. Είχα την τύχη να τα δω να εφαρμόζονται, όλα, όταν βρέθηκα προσκεκλημένος πρόσφατα σε ένα συνέδριο στη γειτονική μας Βουλγαρία. «Σταματήσαμε να μετράμε, πλέον, στάχτες, θρύψαλα και καμένα ζώα και σε κάποιες περιπτώσεις και καμένους συνανθρώπους μας», μου είπαν.
Ο κ. Αθανάσιος Τσαυτάρης είναι ομότιμος καθηγητής Γενετικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, πρώην υπουργός.
