Χασμουρητά στην γκιόστρα

Ας συνοψίσουμε τι συνέβη σε αυτή τη διασκεδαστική, φαντάζομαι, για τους αναγνώστες παραφιλολογική διαμάχη (τη χαρακτηρίζω έτσι επειδή δεν υπήρξε δα και κανένα τρομερό διακύβευμα που να οδηγεί σε κανέναν μνημειώδη διαξιφισμό, όπως λ.χ. ο Διάλογος πάνω στην ποίηση, που τυπωμένος το 1939 σε 100 αντίτυπα είχε πολύ λιγότερους αναγνώστες από ετούτον εδώ): παίρνοντας αφορμή από μία φράση μου για τα βραβεία Νομπέλ, και προφανώς θεωρώντας με αρκετό σολιψισμό ότι απευθύνεται στον ίδιο προσωπικά, ο Νάσος Βαγενάς μου «απάντησε» με κείμενό του που άγγιζε τα όρια της υπερερμηνείας, κρίνοντας ότι μόνον ο ίδιος ως φιλόλογος γνωρίζει, ενώ όλους τους υπόλοιπους μη επαρκείς αναγνώστες μάς σκέπει γνόφος αγνωσίας, επειδή ξεγλιστρούν μέσα απ’ τα δάχτυλά μας, για να το πω σεφερικά, «τα πραγματολογικά συμφραζόμενα».

Ετσι, παίζοντας με τις λέξεις, γράφει τώρα ότι το «επίμαχο» δίστιχό του το χαρακτήρισα «λανθασμένα» ως σκωπτικό ενώ ήταν απλώς ευτράπελο, ωσάν ο αναγνώστης να μην μπορεί σε δημοσιευμένο κείμενο να προβεί στη δική του ερμηνεία χωρίς την αστυνόμευση του νοήματος από τον συγγραφέα, γεγονός που μας κάνει εύλογα ν’ αναρωτιόμαστε εάν επιτρέπεται και η κριτική. Μάλιστα, ξεπερνώντας στη συνέχεια τα όρια της φιλολογίας εισήλθε και στα πεδία της ψυχολογίας, γράφοντας ότι το όλο εγχείρημα έγινε για να «λυτρωθώ» από το στίγμα του επιγονισμού. Αστεία πράγματα! Ολοι είμαστε αυτονόητα επίγονοι του μοντερνισμού και δεν χρειάζεται να παραπέμψω και σε δικά μου κείμενα για να υποστηρίξω μία θέση με την οποία συμφωνώ απολύτως. Αρα, την όλη συζήτηση ξεκίνησε αφενός μια παρανάγνωση του κειμένου μου επί προσωπικού (στην πρώτη μου απάντηση θεωρώντας το πιο ουσιαστικό επιχείρησα να στρέψω την κουβέντα στο προνομιακό για τον ίδιο θεωρητικό πεδίο, αλλά φευ και στη δευτερολογία του επέμεινε πεισματικά στα προσωπικά). Και αφετέρου την απάντησή του υποκίνησε η παρεξήγηση ότι επιτίθεμαι συλλήβδην στον μοντερνισμό, αναθεωρητικό εγχείρημα το οποίο θεωρώ εκ των πραγμάτων αστείο, σαν τις δονκιχωτικές επιθέσεις στους ανεμόμυλους. (Επειδή γράφω από μνήμης, ελπίζω να μην αναφέρεται το πασίγνωστο μυθιστόρημα σε έναν και μόνο ανεμόμυλο και βρω πάλι τον μπελά μου.) Πάντως, όσον αφορά το θέμα του προσαρμοσμένου μοντερνισμού, εννοείται πως δεν αποτελεί αποκλειστικά δική μου ιδέα.