Για έναν σημερινό συγγραφέα, η θεωρία του Ναμπόκοφ για τη δημιουργική διαδικασία έχει μια διάσταση ιεροτελεστική. Η διεισδυτική του προσέγγιση απαιτεί έναν διάλογο με το ίδιο το υποσυνείδητο, κάτι που μπορεί να φαίνεται ακραίο ή και ανέφικτο σε μια εποχή που κυριαρχείται από το «εδώ και τώρα» και τον πραγματισμό. Ωστόσο, η πρόκληση είναι μεγάλη. Να δεις την ίδια την τέχνη της γραφής σαν μια μυστικιστική διαδικασία.
Ο Ναμπόκοφ δεν αντιμετωπίζει τη γραφή ως μια απλή αποτύπωση σκέψεων, αλλά σαν μια εκστατική εμπειρία που αναδύεται μέσα από τις εκλάμψεις της έμπνευσης, τις οποίες παρομοιάζει με «ηλεκτρικά σοκ». Ενας σύγχρονος δημιουργός, που βρίσκεται εν μέσω ενός καταιγισμού πληροφοριών, ίσως ανακαλύψει σε αυτή την οδό μια ευκαιρία για εξαγνισμό και αναγέννηση των σκέψεών του, προτού αυτές αποτυπωθούν στο χαρτί. Σαν να του προσφέρεται ένα ιερουργικό unboxing. Ο θεουργικός αυτός χαρακτήρας της συγγραφικής πράξης, που θα τον οδηγήσει σε έναν υπερβατικό κόσμο, είναι ένα ακαταμάχητο, αρχαϊκό όπλο.
Η σημασία που δίνει ο Ναμπόκοφ στις «θεσπέσιες λεπτομέρειες» μας αποκαλύπτει κάτι καίριο. Πως το μεγαλείο της λογοτεχνίας δεν έγκειται στις επιφανειακές αφηγήσεις, στα storylines, στις ανατροπές και στην υπερδόμηση αλλά στη σχολαστική ανάλυση των αφανών στοιχείων. Η λεπτομερειακή προσέγγιση ενός κειμένου δεν είναι απλώς θέμα αισθητικής, αλλά μια μορφή φιλοσοφικού στοχασμού, όπου κάθε συνιστώσα φέρει συμβολικό και μεταφυσικό βάρος. Για έναν σύγχρονο συγγραφέα, η προσπάθεια να «χαϊδέψει» αυτές τις λεπτομέρειες είναι ένα έργο επίπονο, κόντρα στη μόδα αλλά και αποκαλυπτικό.
Ο συγγραφέας, λοιπόν, καλείται να εισχωρήσει στον δαιδαλώδη κόσμο της λεπτομέρειας και να βρει την ουσία της ύπαρξης μέσα από το αφανές. Αυτή η αναζήτηση δεν είναι μόνο καλλιτεχνική, αλλά και υπαρξιακή, μια διαδικασία κάθαρσης που οδηγεί σε μια μορφή ουσιαστικής ενόρασης και όχι απλώς τακτοποίησης πλοκής.
Δύσκολο, θα πείτε, σε μια εποχή που ο θόρυβος κυριαρχεί, όπου όλα κινούνται με εξωπραγματική ταχύτητα. Ακούγεται σαν ζεν γραφή ή σαν ένα λογοτεχνικό life coaching. Ομως, το άλγος των αριθμών, των στατιστικών και των δεδομένων, πολλές φορές μας οδηγεί στη νοσταλγία των πραγματικών γεγονότων, των ουσιωδών στιγμών που χάνονται κάτω από την επιφάνεια.
Η γραφή για έναν σύγχρονο συγγραφέα δεν θα έπρεπε να είναι απλώς η καλοστημένη απόδοση μιας ιστορίας. Πρέπει να είναι η ανασύνθεση ενός κόσμου, όπου κάθε λεπτομέρεια αποκτά την τοπολογία της και αντανακλά το μυστικιστικό και το υπερβατικό της ανθρώπινης εμπειρίας, έννοιες οι οποίες, αν βλέπουμε και όχι μόνο κοιτάζουμε, είναι πανταχού παρούσες.
