Η κλασική πια φράση «form follows finance» δεν είναι μόνο ένα σύνθημα αλλά και τίτλος βιβλίων και μελετών για τη σχέση ανάμεσα στην αρχιτεκτονική, την πολεοδομία και τον σύγχρονο χρηματοπιστωτικό καπιταλισμό των τελευταίων δεκαετιών. Το νέο βιβλίο του καναδού καθηγητή Αρχιτεκτονικής Matthew Soules, «Icebergs, Zombies, and the Ultra Thin. Architecture and Capitalism in the Twenty-First Century» (Princeton Architectural Press, Νέα Υόρκη 2021) γνωρίζει διεθνή επιτυχία, καθώς επιχειρεί μια ακόμη ανάγνωση, με αντίστοιχους όρους, των συνθηκών διαμόρφωσης του δομημένου περιβάλλοντος.
Τι είναι τα «παγόβουνα»; Εντυπωσιακές κατασκευές πολύ βαθιά μέσα στη γη, καθώς έχουν εξαντλήσει όλες τις δυνατότητες εκμετάλλευσης του επιτρεπόμενου ύψους. Τα «ζόμπι» είναι τα ακίνητα που δεν κατοικούνται ή έστω ενοικιάζονται, αλλά αποτελούν «συλλεκτικό είδος» για να καταλήγουν ενίοτε – μεταφορικά ή κυριολεκτικά – να φιλοξενούν κροκοδείλους. Οι οποίοι βρέθηκαν στις πισίνες συγκροτήματος κατοικιών στη Φλόριδα, όπως φαίνεται στην ταινία «The Big Short» («Το μεγάλο σορτάρισμα», 2015), βασισμένη στο βιβλίο του οικονομολόγου Michael Lewis, με θέμα κερδοσκοπικές πρακτικές που οδήγησαν το 2008 στο κραχ των Lehman Brothers. Και οι «Ultra Thin»; Τα ψηλόλιγνα σαν μολύβια κτίρια-ουρανοξύστες στα μεγάλα κέντρα των πόλεων (Νέα Υόρκη, Μαϊάμι, Λονδίνο, Σαν Φρανσίσκο) που επίσης δεν εξυπηρετούν οικιστικές ανάγκες αλλά είναι εξαιρετικά κερδοφόρα, καθώς οι διάσημοι ιδιοκτήτες τους μετατρέπονται σε μαγνήτες για άλλους επενδυτές με αντίστοιχες φιλοδοξίες. Οι περιοχές στις οποίες τοποθετούνται αυτά τα μνημεία απληστίας (για παράδειγμα το Μανχάταν, στο οποίο υπάρχει μεγάλη ανάγκη για προσιτή στέγαση) μετατρέπονται έτσι, σύμφωνα με τον ορισμό του Soules, σε αποστειρωμένα από ζωή γκέτο των «ultra-high net worth individuals» (ατόμων εξαιρετικά υψηλής οικονομικής αξίας).
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
