Τύφλωση Ή διαύγεια Απέναντι στα περιβαλλοντικά αδιέξοδα

Οιστορικός Μαρκ Φερό, στο γνωστό του βιβλίο(1), έχει μιλήσει με πολλά παραδείγματα για την τύφλωση μέσα στην Ιστορία, για το πώς δηλαδή ηγέτες, πνευματικές ελίτ και φυσικά οι ίδιοι οι πολίτες αρνούμαστε, συχνά, να δούμε κατάματα την πραγματικότητα. Ο Φερό, ελευθεριακό πνεύμα σε απόσταση από τις ορθοδοξίες, δεν χαρίζεται σε κανέναν παράγοντα και παράδοση της πολιτικής: αναφέρει τη φοβερή τύφλωση των κομμουνιστών για τις πραγματικότητες του σοβιετικού κόσμου αλλά μιλάει και για την τύφλωση πολλών αστικών ηγεσιών απέναντι σε μείζονα γεγονότα:  από την πορεία του χιτλερικού καθεστώτος προς τον πόλεμο και το Ολοκαύτωμα μέχρι μεγάλες εξεγέρσεις όπως ο Μάης του ’68, πρόσφατες γεωπολιτικές αναστατώσεις και εκρήξεις όπως η λεγόμενη Αραβική Ανοιξη ή φαινόμενα όπως η ανάπτυξη του πολιτικού Ισλάμ και η τζιχαντιστική τρομοκρατία. Με άλλα λόγια, ο Φερό διαβάζει την τύφλωση στον πληθυντικό και σε ένα χρονικό βάθος που δείχνει την αινιγματική της διάρκεια στα δημόσια και πολιτικά πράγματα και το πώς μπορεί να αφορά και τους ευφυέστερους παρατηρητές ή πολιτικούς δρώντες.

Νομίζω πως ο συγκεκριμένος όρος ταιριάζει και στα θέματα της κλιματικής αλλαγής και των περιβαλλοντικών διακινδυνεύσεων. Ας δούμε γιατί. Κατ’ αρχήν, οι άνθρωποι δεν θέλουν να κλονίζεται το πλαίσιο των ερμηνειών που έχουν καταφέρει να δώσουν στα πράγματα που τους περιβάλλουν. Δεν έχουν δηλαδή καμιά όρεξη να ταράζονται συνήθειες και τρόποι ζωής που συνδέθηκαν με σχέδια ευτυχίας και αυτοπραγμάτωσης δεκαετιών. Αν πάμε στις γνωστές πολιτικές οικογένειες, είναι προφανές πως ένας κλασικής κοπής φιλελευθερισμός όπως και οι σοσιαλισμοί-κρατισμοί της βιομηχανικής κοινωνίας δύσκολα παραδέχονται τα κενά τους ή τα παραδέχονται με όρους μιας τυπικής αυτοκριτικής. Εύλογα, οι εκσυγχρονιστικές θεωρίες με φιλελεύθερη ή αριστερή προέλευση δυσκολεύονται να διαχειριστούν τις αποτυχίες τους και εδώ και χρόνια φαίνεται να σαστίζουν μπροστά στις αλλαγές που φέρνει η εποχή των πλανητικών κινδύνων.