Π. Κ. Ιωακειμίδης
Ακούγοντας για ένα ακόμη καλοκαίρι τον τραγικό λόγο στην Επίδαυρο δεν μπορεί παρά να στοχασθεί κάποιος πάνω στο πολλαπλό μήνυμα της τραγωδίας σήμερα, πάνω στη δύναμη του «τραγικού μυαλού» και στην έννοια του «τραγικώς σκέπτεσθαι». Την επικαιρότητά του λόγου με υπόβαθρο τα δραματικά δρώμενα των ημερών, την πολεμική σύγκρουση στην Ουκρανία και σε άλλες περιοχές του πλανήτη, την κλιματική κρίση με τις οδυνηρές καταστροφές που προκαλεί (από τις ξηρασίες, πλημμύρες, πυρκαγιές, μαζική μετακίνηση πληθυσμών), τις αναπόφευκτες προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές και τα δράματα με την απώλεια ανθρώπινων ζωών που τις συνοδεύουν, τους κινδύνους της τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ) και σειρά άλλων δυστοπικών καταστάσεων. Μόλις ολοκλήρωσα την ανάγνωση ενός βιβλίου που κυκλοφόρησε πρόσφατα με ακριβώς αυτό το θέμα και τίτλο: «Το τραγικό μυαλό» (R.D. Caplan, The Tragic Mind, Fear, Fate and the Burden of Power / «Το Τραγικώς Σκέπτεσθαι, Φόβος, Μοίρα και το Βάρος της Εξουσίας», εκδ. Yale University Press, 2023). Ο συγγραφέας του, Ρόμπερτ Κάπλαν, πριν γίνει ακαδημαϊκός υπήρξε πολεμικός ανταποκριτής καλύπτοντας την Ανατολική Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική με έδρα την Αθήνα. Εξ ου και το ενδιαφέρον και η μελέτη του για την αρχαία ελληνική τραγωδία και τη σημασία της σήμερα. «Η τραγωδία», γράφει, «κατέχει κεντρική θέση στη μεγαλοσύνη των Ελλήνων και συνεπώς κεντρικό ρόλο στην επινόηση της Δύσης. Το ίδιο μυαλό που ανακάλυψε την τραγωδία είναι το μυαλό που κατατρόπωσε την περσική αυτοκρατορία. Η τραγωδία, καθώς συνιστά βάση για αυτογνωσία και απόρριψη κάθε αυταπάτης, είναι οργανικά αναπόσπαστη με την ανάπτυξη της ατομικότητας. Και η ατομικότητα η οποία εκδηλώθηκε για πρώτη φορά στην κλασική Ελλάδα οδήγησε τελικά στην εμφάνιση της δυτικής δημοκρατίας».
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
