Στο άρθρο μου που δημοσιεύθηκε στο «ΒΗΜΑ» στις 11 Αυγούστου με τίτλο «Η Ελλάδα είναι ένα κρυπτο-αποικιακό κράτος;» χρησιμοποίησα μια ιδέα του φιλοσόφου Karl Popper – ότι η δυνατότητα διάψευσης, ή ο εμπειρικός έλεγχος γενικά, είναι σημαντικός για την αξιοπιστία ενός ισχυρισμού ή μιας θεωρίας -, για να κάνω κριτική στη διαδεδομένη θέση ότι η Ελλάδα είναι κρυπτο-αποικιακή χώρα. Εστίασα στα επιχειρήματα που έχει αναπτύξει για αυτή τη θέση ο Michael Herzfeld ο οποίος, στην απάντησή του στο «Βήμα» στις 18 Αυγούστου, θέλησε να υπογραμμίσει πως δεν είναι ένας από τους πιο διακεκριμένους υποστηρικτές της, όπως έγραφα εγώ στο κείμενό μου, αλλά ο εισηγητής της.
Ποια ήταν η βασική κριτική μου; Οτι όπως υποστηρίζεται η θέση αυτή από τον Michael Herzfeld δεν είναι διαψεύσιμη. Είναι κακό να μην μπορεί μια θεωρία, μια υπόθεση ή μια θέση να αποδειχθεί ψευδής; Ναι, κατά τον Πόπερ, είναι κακό διότι δείχνει ότι η θεωρία ή η υπόθεση αυτή δεν μπορεί να ελεγχθεί εμπειρικά, οπότε, μάλλον, υποστηρίζεται δογματικά. Τι απαντάει σε αυτή την κριτική ο Michael Herzfeld; Λέει ότι δεν διατυπώνει μια θεωρία αλλά χρησιμοποιεί ένα πρότυπο, το πρότυπο της κρυπτο-αποικίας, ως ευρετικό εργαλείο («ευριστικό» το χαρακτηρίζει ο ίδιος) «το οποίο θα μπορούσε να μας βοηθήσει να ανιχνεύσουμε πιο συνειδητά την επίδραση της αποικιοκρατίας εκεί που οι φορείς αρνούνται να την αναγνωρίσουν». Με την απάντησή του ο Michael Herzfeld αποδέχεται, εν μέρει, την κριτική. Αν η θέση του αντιμετωπιστεί ως θεωρία, πράγματι δεν περνάει το τεστ του Popper. Αλλά δεν είναι, λέει, θεωρία. H έννοια της κρυπτο-αποικίας, υποστηρίζει, είναι ένα πρότυπο.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
