Συνήθως οι υπέρμαχοι της αδιάλλακτης, αγέρωχης στάσης απέναντι στην Τουρκία επικαλούνται τον Θουκυδίδη και τον Ελ. Βενιζέλο. Τους επικαλούνται όμως για να τους παρερμηνεύσουν. Γιατί και οι δύο σε διαφορετικό χρόνο και από διαφορετικές οπτικές γωνίες διδάσκουν είτε με τα γραπτά τους είτε με την πράξη τους τη σημασία του ρεαλισμού, την ανάγκη να αναγνωρίζεις την πραγματικότητα, την επιταγή να βλέπεις αυτό που έρχεται προκειμένου να διαμορφώσεις την εξωτερική σου πολιτική, την εξωτερική σου συμπεριφορά γενικότερα. Με στόχο να προστατεύσεις την ανεξαρτησία και κυριαρχία της χώρας. Ο Θουκυδίδης έδειξε πώς οι μεταβαλλόμενες σχέσεις ισχύος, όταν δηλαδή μια ανερχόμενη δύναμη απειλεί τη θέση μιας κυριαρχούσας δύναμης, μπορεί να καταλήξουν σε σύγκρουση. Η περίφημη «Θουκυδίδεια παγίδευση» (Thucidides trap – βλέπε και το έξοχο βιβλίο του G. Allison, Destined to War, Can America and China escape Thucidides Trap?). Αλλά κυρίως επικαλούνται το περίφημο απόσπασμα από τον διάλογο Αθηναίων – Μηλίων (416 π.Χ.) όταν οι Αθηναίοι απευθυνόμενοι στους αδύνατους Μηλίους τους λένε: «Απαίτησή μας είναι να επιτύχουμε όσα θεωρούμε δυνατά από εκείνα που έχουμε πράγματι στο μυαλό και οι δύο μας, αφού γνωρίζουμε καλά κι εσείς κι εμείς ότι σύμφωνα με την κρίση των ανθρώπων το δίκαιο λαμβάνεται υπόψη μόνο όταν και τα δύο αντίπαλα μέρη κατέχουν ίση δύναμη για την επιβολή του και όταν αυτό δεν συμβαίνει οι ισχυροί επιτυγχάνουν όσα τους επιτρέπει η δύναμή τους, ενώ οι ανίσχυροι ενδίδουν αποδεχόμενοι τη μοίρα τους». Ο Θουκυδίδης καταγράφει βέβαια εδώ τον αμοραλισμό και την αλαζονεία μιας υπερδύναμης απέναντι σε μια μικρή ανίσχυρη χώρα που δεν έχει συμμάχους (αν και μερικές φορές η αλαζονεία μιας μικρής η ακόμη πολύ μικρής χώρας που νομίζει ότι είναι μεγαλύτερη από το μέγεθός της είναι επίσης επικίνδυνη). Καταγράφει και μια διδαχή από τη διεξαγωγή των διεθνών σχέσεων χωρίς κανόνες. Αλλά η σύγχρονη Ελλάδα, χώρα-μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ) και του ΝΑΤΟ, και συμμάχους έχει και αποτρεπτική δύναμη. Δεν είναι στην τραγική θέση των… Μηλίων του 416 π.Χ.
Ο Ελ. Βενιζέλος μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή είδε την ανάγκη μιας άλλης πολιτικής με την αναδυόμενη Τουρκία και κυρίως την προτεραιότητα επίλυσης των προβλημάτων και δημιουργίας φιλικής σχέσης με τη χώρα αυτή συνειδητοποιώντας ότι «είμαστε αιχμάλωτοι της γεωγραφίας» στην περιοχή που ζούμε. Και διαπραγματεύτηκε αριστοτεχνικά τη Συνθήκη της Λωζάννης (1923) που έθαψε μεν το όνειρό του για «την Ελλάδα των πέντε θαλασσών και δύο ηπείρων» (Συνθήκη των Σεβρών), αλλά δημιούργησε τη σύγχρονη Ελλάδα. Και προώθησε και την ελληνοτουρκική φιλία φθάνοντας μάλιστα μέχρι του σημείου να υπογραφεί Σύμφωνο Φιλίας μεταξύ των δύο χωρών (1930) και να προτείνει τον Ατατούρκ για το βραβείο Νομπέλ ειρήνης! Αυτό σημαίνει μεγαλοσύνη. Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις βελτιώθηκαν θεματικά με αποτέλεσμα το 1933 να υπογραφεί «Σύμφωνο Εγκάρδιας Συνεννόησης» μεταξύ των δύο χωρών με το οποίο, μεταξύ άλλων, Ελλάδα και Τουρκία αναλάμβαναν «να διασφαλίζουν την κοινήν αυτήν αντιπροσώπευσιν» σε διεθνείς συνδιασκέψεις! Αδιανόητο από τη σημερινή οπτική.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
