«Συμβιβασμός» μεν αλλά προς ποια Ευρώπη;

Ο καλούμενος «συμβιβασμός» έλαβε λοιπόν χώρα. Η Συμφωνία για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ 2021-2027) και το Ταμείο Ανασυγκρότησης από τις επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού επετεύχθη τελικά στη Σύνοδο Κορυφής και εγκρίθηκε και από τα 27 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η επίσημη, «εύπεπτη» εκδοχή ομιλεί για «κάμψη των αντιρρήσεων της Ουγγαρίας και της Πολωνίας» που απειλούσαν με άσκηση βέτο αν υιοθετείτο η πρόταση για τη διασύνδεση της χορήγησης πόρων από το Ταμείο με την τήρηση βασικών δικαιοκρατικών αρχών (Rule of law conditionality). Τέτοια ήταν η έκταση της «υποχώρησης» εκ μέρους των δύο κρατών, τα οποία κυβερνώνται από τους γνωστής και συνεπούς προσήλωσης στις αρχές του κράτους Δικαίου πρωθυπουργούς Ορμπαν και Μοραβιέτσκι, που ο εκπρόσωπος του Ορμπαν, μάλλον δικαίως, σχολίασε μέσω Twitter: «Νικήσαμε. Στη δύσκολη περίοδο της πανδημίας, της οικονομικής κρίσης, δεν είναι ώρα να κάνουμε πολιτικές και ιδεολογικές συζητήσεις που μας εμποδίζουν να αναλάβουμε δράση». Αλλά και ο ίδιος ο Μοραβιέτσκι μίλησε για «διπλή νίκη».

Επί της ουσίας και δίχως ωραιοποιήσεις: Ο μηχανισμός διασύνδεσης της χρηματοδότησης από τον προϋπολογισμό της ΕΕ με την τήρηση των αρχών του κράτους Δικαίου παραπέμφθηκε στις ελληνικές καλένδες, και μάλιστα όχι με συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα, αλλά τέθηκε υπό τον ασαφή όρο της διερεύνησης της νομιμότητας των αρχικών σχετικών κανονιστικών διατάξεων από το Δικαστήριο της ΕΕ, το οποίο για μια ακόμη φορά καλείται να δώσει διεξόδους στην έλλειψη βούλησης και θεσμικής ευπρέπειας από τις ενωσιακές πολιτικές ελίτ. Οι τελικώς υιοθετηθείσες διατυπώσεις και η επιτευχθείσα συμφωνία είναι νομικά δομικά προβληματικές. Δεν είναι εδώ ο χώρος για την τεχνική ανάδειξη των πλειόνων νομικών ακροβασιών που συνεπάγονται τα συμφωνηθέντα. Ας λεχθεί απλώς ότι οι διέπουσες τις θεσμικές οριοθετήσεις αρμοδιοτήτων μεταξύ των ενωσιακών οργάνων ρυθμίσεις των Συνθηκών αλλά και η δεσμευτικότητα των ενωσιακών πηγών δικαίου ετέθησαν εν αμφιβόλω.