Πώς θα γίνουν όλες τολμηρές;

Η καταγγελία της σεξουαλικής βίας που υπέστη η ολυμπιονίκης Σοφία Μπεκατώρου έγινε, ως όφειλε, αντικείμενο γενικευμένης κοινωνικής, πολιτικής και επιστημονικής αναγνώρισης, αποδοχής και στήριξης. Η συλλογική παράσταση που τείνει να διαμορφωθεί αυτές της μέρες στη σφαίρα της δημόσιας συζήτησης σε σχέση με το συγκεκριμένο γεγονός είναι αυτή της απόλυτης ανάγκης ενός νέου αξιακού συστήματος, στο πλαίσιο του οποίου η γυναίκα θα μπορεί να διατυπώνει την αλήθεια της, «να μιλά, να καταγγέλλει, να αποκαλύπτει». Ηταν τέτοια η επιβολή της στους πιο επισήμους τομείς του δημόσιου διαλόγου, ώστε παρατηρήθηκε μια αμηχανία μεγάλης μερίδας των κυρίαρχων στις έμφυλες σχέσεις, των ανδρών, αυτών που είναι μάστορες στην τέχνη του να τηρούν τους τύπους και να αρκούνται στα λόγια∙ και μάλιστα, ενίοτε με τρόπο τόσο κυριαρχικό, ώστε υπερκεράστηκαν οι γνωστοί δοξόσοφοι, που βιάστηκαν, άλλη μια φόρα, να ξεδιπλώσουν την οπορτουνίστικη υποκρισία τους μέσω των συνηθισμένων ριζοσπαστικών, χωρίς καμία αναφορά στην πρακτική, αφορισμών τους.

Ωστόσο προκειμένου σ’ αυτή τη συγκυρία να μην επιτραπεί, μέσω της συνεχιζόμενης λήθης, στο «παιχνίδι» να συνεχίζεται, είναι απαραίτητο να θυμόμαστε πως η αλήθεια από μόνη της είναι πολύ αδύναμη και πως η παραγωγή και η αναγνώρισή της προϋποθέτουν συγκεκριμένες κοινωνικές συνθήκες. Η αποτελεσματικότητα μιας δημόσιας καταγγελίας, ως επιτελεστικού λόγου, που έχει την αξίωση να προκαλέσει την επέλευση εκείνου το οποίο ο ίδιος εκφωνεί μέσα στην πράξη ακριβώς της καταγγελίας του, είναι ευθέως ανάλογη προς την αυθεντία του καταγγέλλοντος. Είναι, επίσης, ανάλογη προς τον βαθμό αναγνώρισης και πίστης που χορηγούν στο περιεχόμενο της καταγγελίας, με βάση τις ιδιότητές τους, τα μέλη της ομάδας που υποδέχονται τη συγκεκριμένη αποκάλυψη. Αν, πράγματι, η πρόσβαση στην καταγγελία, ως μορφή περάσματος από το ενικό στο συλλογικό, από μια ατομοκεντρικού τύπου διαχείριση σε μια διαχείριση με στόχο την ικανοποίηση των «γενικών συμφερόντων της ανθρωπότητας», όπως έλεγε ο Φρόιντ, αποτελεί ένα είδος κοινωνικού προνομίου, καθώς προϋποθέτει «σπάνια χαρίσματα και διαθέσεις», όπως επίσης παρατηρούσε, τότε, προκειμένου οι πόθοι να «πνεύσει ορμητικός άνεμος» αλλαγής στη σχέση που διατηρούν οι γυναίκες με την κακοποίησή τους να μη μείνουν, άλλη μια φορά, ευσεβείς, θα πρέπει να πληρωθούν άμεσα οι όροι δημιουργίας ενός συλλογικού αγώνα, ο οποίος, ενώνοντας άνδρες και γυναίκες, θα έχει ως στόχο την καθολικοποίηση των όρων πρόσβασης στην καταγγελία και στην αποκάλυψη της κακοποίησης των γυναικών.