Με ποια υλικά φτιάχνεται μια μεγάλη πολιτική προσωπικότητα, ένας statesman; Διάβασα αυτές τις μέρες την εξαιρετική βιογραφία του Ελευθέριου Βενιζέλου γραμμένη από τον sir Michael Llewellyn-Smith. Ο συγγραφέας χρημάτισε πρέσβης της Βρετανίας στην Ελλάδα στη δεκαετία του 1990 και έζησε, όπως γράφει, στο σπίτι του Ελ. Βενιζέλου. Ως γνωστόν, η κατοικία για τον (την) πρέσβη της Βρετανίας στην Ελλάδα είναι η πρώην οικία του Ελ. Βενιζέλου στο κέντρο της Αθήνας. Ανήκει σήμερα στο βρετανικό κράτος. (Ευτυχώς δηλαδή, γιατί σε διαφορετική περίπτωση μάλλον θα είχε κατεδαφισθεί για να χτιστεί καμιά πανάσχημη πολυκατοικία.) Η βιογραφία, πρώτος τόμος, τιτλοφορείται «Βενιζέλος, η Δημιουργία μιας Ελληνικής Πολιτικής Προσωπικότητας, 1864 – 1914» (Michael Llewellyn-Smith, Venizelos, The Making of a Greek Statesman, 1864 – 1914, London, Hurst, 2021). Θα ακολουθήσει ο δεύτερος τόμος. Δεν επιχειρώ κριτική του βιβλίου εδώ. Δεν είμαι ο πλέον κατάλληλος. Αλλά πρόκειται για συναρπαστικό έργο. Γιατί εκτός από τη διαμόρφωση της προσωπικότητας του Ελ. Βενιζέλου, παρουσιάζει και αναλύει τα μεγάλα πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα της εποχής, όπως το Κρητικό ζήτημα (ένωση Κρήτης με Ελλάδα), το αγροτικό, το γλωσσικό και βεβαίως τους Βαλκανικούς Πολέμους και την επέκταση της Ελλάδας χάρη στην ανόρθωση, στις μεταρρυθμίσεις δηλαδή που προώθησε ο Βενιζέλος (σε πολίτευμα, κοινωνία, παιδεία, ένοπλες δυνάμεις, κ.ά.) και την ευφυή εξωτερική πολιτική και επιλογές του που επέτρεψαν στη χώρα να μεγαλουργήσει στους Βαλκανικούς Πολέμους (και να ξεπλύνει την ντροπή του 1897).
Θα ήθελα όμως εδώ να σταθώ σε μια ειδικότερη πτυχή που προκύπτει από το βιβλίο και που έχει αξία για το σήμερα. Το πώς ακριβώς δημιουργείται μια ξεχωριστή πολιτική προσωπικότητα, ένας statesman. Από ποια υλικά. Οχι βέβαια ένας νέος Βενιζέλος. Ο Βενιζέλος ήταν, όπως είπε ο Lloyd Georges όταν τον πρωτοσυνάντησε στο Λονδίνο, «a big man, a very big man» – ένας μεγάλος, πολύ μεγάλος άνθρωπος. (Venizelos, σελ. 356). Αλλά πέρα από τα έμφυτα χαρίσματα, ο Βενιζέλος «δημιουργήθηκε» ως μέγιστη πολιτική προσωπικότητα. Διαμόρφωσε με συγκεκριμένες επιλογές, πράξεις και αποφάσεις αυτό που τελικά έγινε. Ο statesman γεννιέται και φτιάχνεται με τις επιλογές του. Ποιες είναι όμως οι συνθήκες και τα υλικά υποβάθρου που αναδεικνύουν έναν πολιτικό σε statesman; Σύμφωνα με τη βιογραφία:
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
