Στις κρίσεις, δηλαδή στις συγκυρίες εκείνες κατά τις οποίες επιδεινώνονται καταστάσεις και κορυφώνονται αρνητικές εξελίξεις, οι βεβαιότητες υποχωρούν και υπαρξιακά ζητήματα βρίσκουν πρόσφορο έδαφος να αναπτυχθούν. Ενας εσωτερικός κλονισμός των ατόμων που βιώνουν τις συνέπειες της κρίσης ή απειλούνται από αυτές λειτουργεί ως επιταχυντής αρνητικών συναισθημάτων όπως είναι ο φόβος, ο θυμός, η απογοήτευση, η οργή. Οι αλυσιδωτές κρίσεις που βίωσε ο κόσμος μας στις πρώτες δεκαετίες του αιώνα που διανύουμε, όπως ήταν η οικονομική κρίση και ο βίαιος εξτρεμισμός, αλλά και η πανδημία του κορωνοϊού που ακόμη διαρκεί, δημιούργησαν μια δέσμη συναισθημάτων, τα οποία επέτειναν την εναντιωματικότητα και την αρνητικότητα των πολιτών κυρίως απέναντι σε επιλογές των πολιτικών θεσμών και όλων όσοι τυπολογούνται ως παράγοντες ή συνοδοιπόροι του δημοκρατικού «συστήματος» διακυβέρνησης – εθνικού, ευρωπαϊκού ή παγκόσμιου – και του πολιτικο-οικονομικού «δυτικού κατεστημένου».
Εκτός από αρνητικά συναισθήματα, οι κρίσεις επιτείνουν τη δυσπιστία απέναντι στους θεσμούς. Το γεγονός ότι φαινόμενα κρίσης έλαβαν χώρα σε περιόδους που η πολιτική εμπιστοσύνης υπήρξε περιορισμένη και με συνεχιζόμενη πτωτική φορά επέτεινε τη δυσπιστία απέναντι στις πολιτικές διαχείρισης της κρίσης, ενώ το αρνητικό συναισθηματικό φορτίο αναζήτησε επιπλέον παράθυρα εκτόνωσης: στην κοινωνική διαμαρτυρία, στον λαϊκισμό, στον αυταρχισμό. Δεν είναι δυσεξήγητο το γεγονός ότι ιδίως σε συγκυρίες κρίσεων (αν και όχι μόνο οικονομικών κρίσεων, όπως λανθασμένα πιστεύεται) οι δυνάμεις που διαφήμιζαν την αντίθεσή τους στο «σύστημα» έκαναν πολιτική και κομματική καριέρα συγκεντρώνοντας υψηλά ποσοστά υποστήριξης σε εκλογικές αναμετρήσεις, εθνικές και ευρωπαϊκές. Για να σταχυολογήσουμε μερικά τέτοια παραδείγματα, με όχημα την εναντίωση στην ΕΕ ευρωσκεπτικιστικές δυνάμεις κέρδισαν αξιοσημείωτη επιρροή χειραγωγώντας σημαντικό τμήμα του εκλογικού σώματος για να μπλοκαριστεί το Ευρωσύνταγμα και να επιτευχθεί η έξοδος της Μεγάλης Βρετανίας από την ΕΕ. Τηρουμένων των αναλογιών, ένα παρόμοιο σενάριο δοκιμάστηκε διαρκούσης της κρίσης χρέους στην ευρωζώνη, με την τότε κυβέρνηση της χώρας (μας) που αποτέλεσε το κατ’ εξοχήν πεδίο της κρίσης δημόσιου χρέους στην ΕΕ να αναζητεί γέφυρες εκτός ΕΕ φλερτάροντας με τη Ρωσία και τον ηγέτη της Βλαντίμιρ Πούτιν.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
