Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Χρήστος Λαμπράκης υπήρξε η κορυφαία μορφή του ελληνικού Τύπου από τη δεκαετία του ’50, όταν διαδέχθηκε τον πατέρα του ως επικεφαλής του ομώνυμου Συγκροτήματος, έως τον θάνατό του το 2009.
Δεν ήταν όμως ένας απλός εκδότης, έστω ο κορυφαίος.
Ήταν μια προσωπικότητα που πρωταγωνίστησε στον δημόσιο βίο. Υπηρέτησε μέσα από τα έντυπά του τη δημοκρατική πορεία της χώρας και τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της. Έζησε την εξορία και τους περιορισμούς της δικτατορίας.
Δημιούργησε μια πλούσια και στέρεη δημοσιογραφική παράδοση.
Και ταυτοχρόνως έδωσε τεράστια ώθηση στον χώρο του πολιτισμού με τη δημιουργία και τη λειτουργία του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.
Ο Χρήστος Λαμπράκης ήταν ένας ευπατρίδης εκδότης με όλη τη σημασία του όρου.
Και ταυτοχρόνως ένα πρότυπο στο πώς κατανοούμε τη δουλειά μας. Ούτε ξέρω πόσοι σημαντικοί δημοσιογράφοι ανδρώθηκαν στις σελίδες των εντύπων του, πόσοι πολιτικοί, ακαδημαϊκοί και διανοούμενοι αναζήτησαν και βρήκαν εκεί φιλοξενία, ανοχή και βήμα διαλόγου.
Φυσικά, ο Λαμπράκης ήταν ένας ισχυρός άνθρωπος με ισχυρές απόψεις.
Θεωρούσε (και πολλοί από εμάς μαζί του) πως η επιρροή του Τύπου δεν είναι απλώς μια έκφραση ναρκισσισμού αλλά ανιδιοτελής και αυστηρή υποχρέωση όσων τον υπηρετούν.
Όχι προφανώς ως θεσμική εκτροπή που αναμασούν οι ανεγκέφαλοι αλλά ως κατεξοχήν θεσμική λειτουργία, αφού η επιρροή δίνει στον Τύπο την ισχύ να επιτελέσει τον ουσιαστικό του ρόλο. Ο ελεύθερος και ανεξάρτητος Τύπος παρεμβαίνει στα πράγματα.
Ο αναντίρρητος κοσμοπολιτισμός του Χρήστου Λαμπράκη δεν ήταν άλλωστε απλώς ένας τρόπος ζωής. Ήταν ο ομφάλιος λώρος που τον συνέδεε σταθερά με τις καλύτερες παραδόσεις της δυτικής δημοσιογραφίας.
«Να κάνουμε τη δουλειά μας!» συνήθιζε να προτρέπει στις δύσκολες ή μπερδεμένες στιγμές. Όλοι συνειδητοποιούσαμε πως η «δουλειά» μας ήταν να καταλάβουμε τη δυσκολία και να ξεδιαλύνουμε το κουβάρι για τους αναγνώστες.
Αλλά την ίδια στιγμή «να κάνουμε τη δουλειά μας!» με αισθητική, με επίπεδο πολιτισμού, με ευρύ πνεύμα, ορθολογισμό και λαϊκότητα, αλλά και με μια κοσμιότητα σχεδόν ασυνήθιστη στο αγροίκο και άναρχο γήπεδο των ελληνικών μέσων ενημέρωσης.
Ευτύχησε και ασφαλώς προνόησε να έχει ικανούς συνεργάτες τον Λέοντα Καραπαναγιώτη, τον Σταύρο Ψυχάρη, τον Γιάννη Μαρίνο, τη Ρούλα Μητροπούλου και άλλους που εγώ δεν πρόλαβα, αλλά είμαι βέβαιος ότι προηγήθηκαν.
Σε κάθε περίπτωση άλλωστε ο ευπατρίδης εκδότης με τον οποίο είχαμε την τιμή να συνεργαστούμε και από τον οποίο μάθαμε πολλά διατήρησε μέχρι τέλους το ανοιχτό πνεύμα που καθιστούσε ειδικότερα «Το Βήμα» κάτι που ο ίδιος αποκαλούσε «παράθυρο στον κόσμο».
Και το οποίο όλοι εμείς, οι επόμενοι, ελπίζουμε να παραμένει ανοιχτό.
