Αυτές οι κοινωνίες που συνηθίσαμε από παλιά να ονομάζουμε «αστικές» δεν είχαν και δεν μπορούν να έχουν ενιαία πολιτική και νομική μορφή. Είχαν επίσης διαφορετικά ηθικά και πολιτισμικά υποστρώματα. Πριν ακόμα γίνει λόγος για τον καπιταλισμό οι αστικές κοινωνίες χαρακτηρίστηκαν «εμπορικές κοινωνίες» (commercial societies). Οι επικριτές τους πρόβαλλαν τη διαίσθηση (που έγινε βεβαιότητα κατά τις τελευταίες δεκαετίες) πως στις αστικές κοινωνίες η οικονομία υπερισχύει μοιραία της πολιτικής και το κράτος αποτελεί, σε τελευταία ανάλυση, εργαλείο εξυπηρέτησης επιμέρους αναγκών, συμφερόντων και παθών. Το δημόσιο υποτάσσεται στο ιδιωτικό, το πολιτικό υποκύπτει μοιραία στις προτιμήσεις, πιέσεις και μορφές πίεσης της κοινωνίας και των πιο ισχυρών ομάδων της. Αυτή είναι η σταθερή, σχεδόν κοινότοπη περιγραφή της «αστικής κοινωνίας» που έχει εξαπλωθεί σε διαφορετικά τμήματα της κοινής γνώμης και στις ίδιες τις πολιτικές και ακαδημαϊκές ελίτ.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.