Η κυρίαρχη πολιτική αίσθηση της νεωτερικής εποχής διαμορφώθηκε σε απόσταση από μια ανελαστική προσήλωση στην αρετή. Οι μοντέρνοι έκριναν πως αν οι κοινωνίες θέλουν να αναπτυχθούν και να ευημερήσουν, δεν μπορούν να στηρίζονται σε δογματικά ενάρετους και συνετούς στις επιλογές τους ανθρώπους. Να φανταστούμε μόνο τι θα γινόταν η αγορά, αν οι πάντες άρχιζαν να καταναλώνουν τα χρειώδη και αποστρέφονταν τα περιττά και τις υπερβολές.
Από πολλές απόψεις, αυτή η χαλαρή επιλογή, πιο φιλική με τις διαθέσεις και τα γούστα των συγχρόνων, έδωσε ώθηση στην ευημερία. Ο καπιταλισμός έγινε με τα χρόνια πιο πολύχρωμος και διεγερτικός. Παρά τις ανισότητες ή τις άλλες του παθολογίες, φάνηκε περισσότερο συντονισμένος με τις άμεσες και ταχύρρυθμες επιθυμίες των ανθρώπων. Η απληστία αποτελούσε, σιωπηρώς, μέρος του κανόνα, αρκεί να ελέγχονταν οι πιο ακραίες ή καταφανώς παράνομες πλευρές της. Και τις τελευταίες δεκαετίες το άνοιγμα της εμπορευματικής οικονομίας σε όλες τις ηλικίες και στα ιδιαίτερα κοινά, σε εφήβους και σε μικρά παιδιά, εκτίναξε τη λογική του «εγώ θέλω αυτό». Η λεγόμενη ωριμότητα – άλλη ιδιότητα του παραδοσιακά ενάρετου χαρακτήρα – έγινε με τον καιρό βάρος και πηγή θλίψης που ήθελε κανείς να τη ξεφορτωθεί με την πρώτη ευκαιρία. Από ένα σημείο και μετά, η ευζωία δεν χρειαζόταν πια την γκρίνια μιας παλιάς ηθικής συνείδησης παρά μόνο ευφυείς προσαρμογές και βολικές διευθετήσεις.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Έχετε ήδη συνδρομή;Μπορείτε να συνδεθείτε από εδω
Είσοδος