Ο θάνατος ενός ανθρώπου των βιβλίων όπως ο Τζορτζ Στάινερ, που άφησε πίσω του ένα λαμπρό έργο κριτικής σοφίας, μας βγάζει, για λίγο, από το στενόχωρο πεδίο των πολιτικών παθών. Οχι γιατί η σκέψη και η παρέμβαση συγγραφέων όπως ο Στάινερ δεν έχουν πολιτική διάσταση. Προφανώς έχουν, και μάλιστα όλα τα προσφιλή θέματα του Στάινερ, η μνήμη, η γλώσσα, η μετάδοση της κουλτούρας, η αδυναμία της αισθητικής καλλιέργειας απέναντι στην κρατική βαναυσότητα, όλα αυτά είχαν και έχουν πολιτική βαρύτητα.
Ωστόσο φιγούρες όπως ο Στάινερ ή ο Χάρολντ Μπλουμ, που μας άφησε κι αυτός, δεν ξεχωρίζουν απλώς για το τι έγραψαν και είπαν. Μας συγκινούν από το γεγονός του πάθους που ξόδεψαν ως δάσκαλοι. Σε τέτοιες προσωπικότητες, κακά τα ψέματα, επιβιώνουν οι αρετές ενός «αστικού πολιτισμού» για τον οποίο διαθέτουμε πια άφθονες καρικατούρες, στρεβλά είδωλα και επώδυνες διαψεύσεις. Τι περιείχε αυτός ο αστικός πολιτισμός ο οποίος, εν τέλει, έφερε τον δάσκαλο στα ανοιχτά, πολυεθνικά και διαφυλετικά ακροατήρια; Περιείχε όρεξη για ευρυμάθεια και εμβάθυνση μαζί. Περιείχε πάνω απ’ όλα διαρκή διερώτηση για τα θεμέλια της ύπαρξης, τη σχέση διδαχής και ευθύνης, τις βαρβαρότητες της Ιστορίας και τους τρόπους με τους οποίους η ανάγνωση ανακαινίζει και ελευθερώνει τη ζωή μας. Ο αστικός πολιτισμός των δασκάλων αυτών είχε αναμφίβολα κάποιο μερίδιο συντηρητισμού. Ωστόσο ο συντηρητισμός αυτός δεν ήταν αχάριστος, απάνθρωπος, ανελεύθερος και δογματικός. Στον πυρήνα του είχε μια διεκδίκηση ελευθερίας και προσωπικής αξιοπρέπειας, γι’ αυτό άλλωστε μπορούσε πάντα να μπερδεύει τους πρόθυμους λογογράφους της Αριστεράς και της Δεξιάς.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
