Η Ευρώπη μπροστά σε υπαρξιακά προβλήματα

Ο καθηγητής Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ Πίτερ Χολ, σε συνέντευξή του το 2018, μιλώντας για το μέλλον της Ευρώπης ανέφερε ότι, παρά τα προβλήματά της, η Ευρώπη μοιάζει σαν μια όαση κοινής λογικής μεταξύ των πολιτικών ερήμων επί των οποίων ηγούνται ο Βλαντίμιρ Πούτιν και ο Ντόναλντ Τραμπ. Και τόνισε χαρακτηριστικά ότι πολύ σπάνια έχει αντιμετωπίσει η ευρωπαϊκή ήπειρος τόσο απρόβλεπτους πολιτικούς ηγέτες, και ότι το γεγονός αυτό θα μπορούσε να ευνοήσει ευρύτερη συνεργασία ανάμεσα στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Eνωσης. Δυστυχώς όμως η ευρύτερη αυτή συνεργασία που ο καθηγητής Πίτερ Χολ προτείνει δεν φαίνεται να είναι εφικτή. Απόδειξη το προσφυγικό πρόβλημα, το οποίο ενώ θίγει όχι μόνο τις χώρες που πλήττονται αλλά την Ευρώπη ολόκληρη, μοιάζει να μη συγκινεί τους ευρωπαίους ηγέτες.

Ο αρχιτέκτονας της συμφωνίας ΕΕ – Τουρκίας για το «προσφυγικό», Γκέραλντ Κνάους, είχε κρούσει το 2016 τον κώδωνα κινδύνου για την τήρηση της συμφωνίας και παράλληλα είχε εξηγήσει τι σημαίνει αυτό για την Ελλάδα επισημαίνοντας τα εξής: «Καθώς η Ευρώπη ζητεί  διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας, η Ελλάδα πρέπει να πιέσει την ΕΕ ώστε να εφαρμόσει κατά γράμμα τη συμφωνία για το «προσφυγικό», και η Ευρώπη να στείλει παράλληλα μήνυμα στην Τουρκία ότι θα είναι αυστηρή στο θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, θα της δοθεί όμως απελευθέρωση της βίζας, εφόσον τηρηθεί το καθεστώς ασφαλούς χώρας». Αυτά πρότεινε ο Κνάους, γιατί όπως επισήμανε, εξαιτίας της έλλειψης έξυπνης διπλωματίας και σωστών χειρισμών, είμαστε ένα βήμα πριν από την κατάρρευση. Οσο για την Ελλάδα προέβλεψε ότι, όπως έχουν τα πράγματα, που κάθε μέρα μπαίνουν 100 πρόσφυγες στην Ελλάδα και στην Τουρκία επιστρέφουν 100 κάθε μήνα, είναι φανερό ότι η συμφωνία καταρρέει. Η μόνη αισιόδοξη σκέψη που εξέφρασε ο Κνάους ήταν ότι οι επιπτώσεις από την κατάρρευση θα είναι τόσο μεγάλες, που κάποια «συμμαχία προθύμων» – όπως είπε χαρακτηριστικά – ίσως καταφέρει να πείσει την Τουρκία να συνεργαστεί.