Το Brexit «έφαγε» έναν ακόμη πρωθυπουργό, ένα «παιδί» του μάλιστα, τον Μπόρις Τζόνσον, από τους πλέον φανατικούς οπαδούς της εξόδου της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ). Είχαν προηγηθεί Τερέζα Μέι (2019) και Ντέιβιντ Κάμερον (2016). Ο Μπ. Τζόνσον, που παραιτήθηκε από την ηγεσία του Συντηρητικού Κόμματος αλλά παραμένει προσωρινός πρωθυπουργός μέχρι την ανάδειξη του διαδόχου του, υπήρξε ο κύριος αρχιτέκτονας του Brexit. Ο Μπ. Τζόνσον ανήλθε στην εξουσία, παρά τις γνωστές αδυναμίες του (ακεραιότητα, ανικανότητα, διαφθορά) λόγω της φανατικής υποστήριξής του προς το Brexit. Χωρίς τον Τζόνσον (και τα ψέματά του) δεν θα υπήρχε Brexit. Αλλά και χωρίς το Brexit δεν θα υπήρχε Τζόνσον ως πρωθυπουργός! Το Brexit αποδεικνύεται τοξική πηγή πολιτικής αστάθειας και παρακμής για το Ηνωμένο Βασίλειο. Πλήρης αποτυχία. Η λαϊκή πλειοψηφία θεωρεί τώρα ότι το Brexit ήταν ένα λάθος. Κατά κάποιον τρόπο η Ευρώπη εκδικείται. Δεν υπάρχει, ως φαίνεται, πολιτικό μέλλον (και οικονομικό) για τη Βρετανία με το ιδιαίτερα σκληρό Brexit που επιδίωξαν και τελικά επέβαλαν Μπόρις Τζόνσον και άλλοι φανατικοί του Συντηρητικού Κόμματος. Γι’ αυτό και δύο μόλις χρόνια μετά την αποχώρηση – τη μόνη αποχώρηση χώρας από το σύστημα – έχει ανοίξει μια ενδιαφέρουσα συζήτηση στο Ηνωμένο Βασίλειο (ΗΒ) για την ανάγκη ενός χαλαρότερου Brexit, ενός ηπιότερου Brexit (soft Brexit) ή και στο βάθος χρόνου της πλήρους επιστροφής ίσως του ΗΒ στην Ενωση! Απίστευτο κι όμως αληθές. Ενδεικτική από την άποψη αυτή είναι η αρθρογραφία του βρετανικού Τύπου. Σε σχετικό άρθρο ο Economist αναλύει ακριβώς την περίπτωση για ένα ηπιότερο Brexit (βλέπε «Remainers’ cake problem», The Economist, 25 Ιουνίου 2022). Ηπιότερο Brexit σημαίνει στην πράξη επανένταξη στην ενιαία αγορά και τελωνειακή ένωση. Και αυτό προτείνεται επίσης από εφημερίδες όπως οι «Financial Times», η «Guardian», κ.ά. Ως γνωστόν, μετά τις ισχυρές πιέσεις της ακραίας πτέρυγας του Συντηρητικού Κόμματος που συγκροτείται από φανατικούς οπαδούς του Brexit και τοξικούς αντιπάλους της ΕΕ, η Βρετανία επέλεξε το λεγόμενο «σκληρό Brexit» (hard Brexit). Εκοψε δηλαδή όλους σχεδόν τους δεσμούς με την ΕΕ και κυρίως αποχώρησε από την ενιαία αγορά (single Market) και την τελωνειακή ένωση και περιορίστηκε σε μια απλή εμπορική σχέση.
Η επιλογή αυτή (σκληρό Brexit) επέβαλε τη διαπραγμάτευση ειδικού καθεστώτος για τη Β. Ιρλανδία μέσω ειδικού Πρωτοκόλλου που έχει προσαρτηθεί στη Συμφωνία Αποχώρησης (Withdrawal Agreement) προκειμένου να προστατευθεί «η συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής» του 1998, η οποία έλυσε το Ιρλανδικό πρόβλημα. Με το πρωτόκολλο αυτό η Β. Ιρλανδία, αντίθετα με τη Βρετανία, παραμένει στην ενιαία εσωτερική αγορά και τελωνειακή ένωση, ενώ παραμένουν ανοιχτά και τα σύνορα με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας. Αντίθετα δημιουργείται εσωτερικό σύνορο μεταξύ Βρετανίας και Β. Ιρλανδίας, γεγονός που έχει δημιουργήσει άλλα οικονομικά, εμπορικά και πολιτικά προβλήματα. Ως αποτέλεσμα το Λονδίνο επέλεξε μονομερώς (!) να τροποποιήσει το πρωτόκολλο με εσωτερική νομοθεσία, κάτι που βέβαια παραβιάζει κανόνες του διεθνούς δικαίου και έχει δηλητηριάσει ακόμη περισσότερο τις σχέσεις Λονδίνου και Βρυξελλών. Η Δημοκρατία της Ιρλανδίας αλλά και το σύνολο των άλλων κρατών-μελών της Ενωσης θεωρούν εντελώς αναγκαίο το Βορειο-ιρλανδικό πρωτόκολλο.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
