Η επέτειος της Ελληνικής Επανάστασης

Η Επανάσταση των Ελλήνων το 1821 με την ηρωική αντιμετώπιση της κατακτητικής μανίας των Οθωμανών αποτελεί σταθμό στην Ιστορία της Ευρώπης. «Εδώ στο ελληνικό το χώμα, το στοιχειωμένο κι ιερό, / που το ίδιο χώμα μένει ακόμα απ’ τον αρχαίο τον καιρό, /…» ο ποιητής μας Κωστής Παλαμάς είδε «τη Νίκη τη μεγάλη, τη Νίκη την παντοτινή» τη Νίκη της Ελλάδας. Και αυτή η ίδια χώρα μετά από συνεχείς καταλήψεις και αγώνες ζωής στάθηκε όρθια και αποτελεί σήμερα μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Χαρακτηριστικοί είναι και οι στίχοι του Νικηφόρου Βρεττάκου το 1945: «Μη γελαστείτε απ’ τον καημό σας και σας πάρει ο ύπνος γιατί καινούργια σύννεφα πλακώσαν την πατρίδα! Μαύρα στριφτοπλεγμένα σύννεφα κρέμωνται σαν μολύβια πάνω απ’ τα σπίτια μας, πάνω απ’ τους τάφους των παιδιών μας!». Και τα σύννεφα, δυστυχώς, εξακολουθούν να υπάρχουν και σήμερα «στριφτοπλεγμένα»!

Η επέτειος συμπλήρωσης 200 χρόνων έχει ήδη προκαλέσει το διεθνές ενδιαφέρον. Η Επανάσταση αλλά και η μετέπειτα θέση της Ελλάδας στον κόσμο αποτελούν αντικείμενο διεθνούς επιστημονικού ενδιαφέροντος. Είναι εντυπωσιακό ότι το Ελληνικό Ιδρυμα Πολιτισμού έχει αναλάβει την έκδοση ενός αγγλικού λεξικού (A Critical Dictionary) για την Ελληνική Επανάσταση σε συνεργασία με το Harvard University Press. Πολλά ζητήματα, εξάλλου, σχετικά με την Επανάσταση αυτή παραμένουν ανοικτά στην έρευνα καθώς πολλά γεγονότα του ’21 θεωρούνται από μελετητές μύθοι. Εξάλλου, η αρνητική στην αρχή αντίδραση της Εκκλησίας στις ιδέες της Επανάστασης, τις οποίες θεωρούσε δόγματα προερχόμενα από την Εσπερία, καθώς και η μετέπειτα υποστηρικτική στάση της για την ίδια Επανάσταση, αλλά και η μετεξέλιξη του ηρωικού πολέμου σε εμφύλιο πόλεμο, αφήνουν πολλά ερωτηματικά που ζητούν απάντηση από ειδικούς επιστήμονες. Το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον αυτού του λαού του «ευκολόπιστου και πάντα προδομένου» κατά τον εθνικό μας ποιητή, απασχολεί την ανθρωπότητα ίσως περισσότερο και από τους ίδιους τους Ελληνες.