Φρούδες ελπίδες και 5η φάλαγγα

Γίνεται εύκολα αντιληπτό πως το πολιτικό σύστημα της Τουρκίας έχει αυτοεγκλωβιστεί σε ένα σπιράλ εθνικιστικών δηλώσεων, σηματοδοτώντας και το πρόβλημα των επερχόμενων προεδρικών εκλογών για τη γείτονα, όποτε κι αν αυτές γίνουν. Χαρακτηριστικά, ο επικεφαλής του Κεμαλικού Κόμματος, Kemal Kilicdaroglu, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού προέβη σε τρεις δηλώσεις εξωτερικής πολιτικής. Η πρώτη αφορούσε το Ισραήλ, σημειώνοντας ότι η υπόθεση Μαβί – Μαρμαρά δεν κλείνει και ότι θα υπάρχουν πάντα συνέπειες για το κράτος αυτό. Η δεύτερη αφορούσε τη Σαουδική Αραβία, επιτιθέμενος στον πρίγκιπα Mohamed bin Salman. Η τρίτη αφορούσε την Ελλάδα, κατηγορώντας τον Ερντογάν για υποχωρητικότητα προς την Αθήνα! Αν σε αυτές τις δηλώσεις προστεθεί ο λεκτικός αταβισμός του τούρκου προέδρου και των στενών συνεργατών του προς την Ελλάδα, οι καθημερινές ανακοινώσεις του υπουργείου Εξωτερικών εναντίον διεθνών οργανισμών, π.χ. του Αραβικού Συνδέσμου, της ΕΕ, του ΝΑΤΟ από το Τρίο Στούτζες της Ακροδεξιάς, Meral Aksener, Devlet Bahceli και Edip Semith Yalcin, τότε σίγουρα το μέγεθος του προβλήματος θα γίνει πλήρως κατανοητό.

Αντιθέτως με τη θέση πολλών στην Ουάσιγκτον, ή σε άλλες δυτικές πρωτεύουσες, υποστηρίζω ότι μια αλλαγή ηγεσίας στη γείτονα δεν θα σημάνει αλλαγή πλεύσης της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής. Ο δομικός τουρκικός εθνικισμός και η προβληματική σχέση με τα όμορα κράτη που αρνούνται να δεχθούν τον αναθεωρητισμό της Αγκυρας δεν είναι προϊόν των πολλών χρόνων παραμονής του Ερντογάν στην εξουσία. Είναι συστημικό παράγωγο της μετα-αυτοκρατορικής συνειδητότητας του τουρκικού βαθέος κράτους, αλλά και αποτέλεσμα της αδιαφορίας του δυτικού κόσμου να βάλει οριστικό τέλος στον ισοπεδωτικό ναρκισσισμό της Τουρκίας. Δυστυχώς, και το λέω αυτό με πάσα ειλικρίνεια, γιατί το μέλλον όλων μας θα ήταν πολύ καλύτερο με μια ορθολογική Τουρκία στην περιοχή, δεν φαίνεται στον ορίζοντα ένας πολιτικός που θα αναλάβει τη διακυβέρνηση του κράτους αυτού και θα καταφέρει να απαλλαγεί από τα βαρίδια του βαθέος κράτους, που θα δώσει πνοή στη βαθιά τραυματισμένη τουρκική οικονομία, ή που θα θελήσει να χαράξει εξωτερική πολιτική σύμφωνα με το πνεύμα και την ουσία του Διεθνούς Δικαίου και των κανόνων καλής γειτονίας. Ακόμη και ο σοβαρός Ahmet Davutoglu όταν έγραφε περί της πολιτικής των «μηδενικών προβλημάτων» με τους γείτονες φαντασιωνόταν την Αγκυρα σε ρόλο νεο-κονκισταδόρα, να μοιράζει χάντρες στους ιθαγενείς, καθώς αυτοί θα ρίχνουν τα τείχη θυσιάζοντας ταυτόχρονα τις Κασσάνδρες που θα χαλούσαν τη γιορτή. Ο Ekrem Imamoglou, ο νυν δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, θα ήταν κάποια λύση, αλλά εκτός του ότι έχει ολοκληρώσει τις μεταπτυχιακές του σπουδές στα Κατεχόμενα της Κύπρου, με ό,τι κι αν αυτό μπορεί να σημαίνει αναφορικά με τις σχέσεις του με το ψευδοκράτος, διώκεται από τον Ερντογάν σήμερα για εξύβριση, οπότε αν καταδικασθεί τον Νοέμβριο δεν θα μπορεί αν μετέχει ως υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές.