Δεν νοείται σύγχρονο πανεπιστήμιο, χωρίς θεσμικό πλαίσιο εναρμονισμένο στις απαιτήσεις της εποχής των εκθετικών τεχνολογικών αλλαγών. Το πλαίσιο αυτό θα πρέπει να ενισχύει το αυτοδιοίκητο των ελληνικών ΑΕΙ, αντικαθιστώντας τον παραδοσιακό ελεγκτικό ρόλο του κράτους με έναν περισσότερο θεσμικό, με σκοπό την παροχή υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας για το προσωπικό, τους φοιτητές, τους αποφοίτους των ΑΕΙ (ενίσχυση ποιότητας) και την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και του ρόλου της ανώτατης εκπαίδευσης στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας. Βασικοί πυλώνες του πλαισίου είναι η διοίκηση και η οργάνωση του πανεπιστημίου, τα θέματα διαχείρισης και αξιοποίησης πόρων και τα ακαδημαϊκά θέματα (σπουδές, διεθνοποίηση, εκλογές καθηγητών). Το παρόν άρθρο επικεντρώνεται στο μοντέλο διακυβέρνησης, ενώ για τα υπόλοιπα, που μπορεί να έχουν και μεγαλύτερο αντίκτυπο στον εκσυγχρονισμό των πανεπιστημίων μας, αξίζει να αφιερωθεί ξεχωριστό «κεφάλαιο» αρθρογραφίας.
Παρότι η συναίνεση και η θεσμική ηρεμία θα έπρεπε να είναι το ζητούμενο στα πανεπιστήμια, σήμερα, το θεσμικό πλαίσιο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, μετά από πέντε συνολικές και αναρίθμητες μερικές αλλαγές την τελευταία δεκαπενταετία, έχει επανέλθει λίγο-πολύ σε αυτό του 1982. Αρχικά ο ν. 3549/2007 και έπειτα ο ν. 4009/2011 επιχείρησαν να το εκσυγχρονίσουν. Ωστόσο, οι ακόλουθες γνωστές τροποποιήσεις αλλοίωσαν τη φυσιογνωμία του ν. 4009/2011 και τελικά με τον ν. 4485/2017 των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, επήλθε επί της ουσίας η κατάργησή του. Πέρα από τις γνωστές εμμονικές ιδεοληψίες της νυν αξιωματικής αντιπολίτευσης, ο ν. 4009/2011 δεν κατόρθωσε να φέρει το προσδοκώμενο αποτέλεσμα, για μια σειρά από αιτίες. Σίγουρα έπαιξε ρόλο η χρονική συγκυρία με την κορύφωση της τότε οικονομικής κρίσης και συγχρόνως η προβολή του ως «ξενόφερτου» προϊόντος επιβολής στο πλαίσιο των μνημονίων. Δεν έλειπαν οι νομοθετικές αστοχίες, τόσο στη συγκρότηση όσο και στις αρμοδιότητες των κεντρικών οργάνων, στη σύγχυση των εννοιών του Οργανισμού και του Εσωτερικού Κανονισμού, ενώ δεν συνοδευόταν από πρότυπο εσωτερικό κανονισμό, ώστε να εφαρμοστεί πλήρως μετά την ψήφισή του.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
