Ελληνοτουρκικά, ασφάλεια και πανδημία

Το περιοδικό «Prospect» αποκαλύπτει ότι η βρετανική κυβέρνηση γνώριζε πολύ καλά ότι μια θανάσιμη πανδημία έρχεται αλλά δεν έκανε απολύτως τίποτα για να την αποτρέψει ή να προετοιμάσει κατάλληλα τη χώρα. Και δεν το γνώριζε μόνο από δεκάδες επιστημονικές εκθέσεις, μελέτες και βιβλία. Το γνώριζε από την επίσημη Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας (National Security Strategy), η οποία το 2010, πριν από 10 χρόνια δηλαδή, έγραφε ότι «ο κίνδυνος μιας ανθρώπινης πανδημικής ασθένειας είναι ένας από τους υψηλότερους που αντιμετωπίζουμε. (…) Η επίπτωση μιας πανδημίας μπορεί να σημάνει ότι ο μισός πληθυσμός του ΗΒ μπορεί να μολυνθεί και να έχουμε από 50.000 έως 750.000 θανάτους και αντίστοιχη αποσάθρωση της καθημερινότητας». Και γιατί δεν έκανε απολύτως τίποτα παρά τις εφιαλτικές αυτές προβλέψεις; Γιατί, όπως γράφει το «Prospect», η κυβέρνηση, και η πολιτική τάξη ευρύτερα, είχε ενστερνιστεί ακλόνητα το δόγμα ότι ο κίνδυνος για την ασφάλεια και τη ζωή των πολιτών προερχόταν από εξωτερική επίθεση, απειλή, υπονόμευση ή το πολύ-πολύ τρομοκρατία. Και ως αποτέλεσμα επένδυαν μαζικά πόρους στη στρατιωτική μηχανή και περιέκοπταν δαπάνες από την έρευνα και το Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS).

Μια κάπως παρεμφερής λογική είχε κυριεύσει και την Ελλάδα. Η πολιτική τάξη (και μεγάλο μέρος της κοινωνίας) είχε πλήρως αποδεχθεί ότι η μόνη απειλή για την ασφάλεια, τη ζωή δηλαδή των Ελλήνων, την ελληνική οικονομία, τον ελληνικό τουρισμό κ.λπ., προερχόταν αποκλειστικά και μόνο από την Τουρκία. Τόνοι μελάνης έχουν χυθεί, ατελείωτες ώρες τηλεοπτικών παραθύρων έχουν δαπανηθεί για να σπείρουν το μήνυμα της απειλής «εξ Ανατολών». Αρθρα επί άρθρων γράφτηκαν για το πώς θα μπορούσε η Τουρκία να υπονομεύσει τον ελληνικό τουρισμό το εφετινό καλοκαίρι. Και βεβαίως ο τουρισμός εξαφανίστηκε πλήρως, η οικονομία κατέρρευσε, η ανεργία καλπάζει, η κοινωνία αποσαθρώνεται και πάνω απ’ όλα η χώρα μετρά δεκάδες νεκρούς (ευτυχώς όχι χιλιάδες, όπως άλλες χώρες, γιατί η κυβέρνηση αντέδρασε έγκαιρα και αποτελεσματικά), και όλα αυτά τα δεινά δεν προήλθαν από την Τουρκία βέβαια. Προήλθαν από τον θανάσιμο αόρατο κορωνοϊό και κανείς δεν γνωρίζει τι άλλο οδυνηρό μπορεί να δώσει. Απ’ αλλού το περιμέναμε δηλαδή και απ’ αλλού μας ήλθε. Και αυτό σημαίνει ότι κάτι ξέφυγε, κάτι έγινε λάθος. Το ομολόγησε άλλωστε ο Πρωθυπουργός λέγοντας «Οταν μιλούσα για ασφάλεια, είχα υπόψη μου μια άλλη διάσταση της ασφάλειας. Δεν φανταζόμουν την υγειονομική ασφάλεια» («Καθημερινή», 18/4).