Η είδηση ότι παιδιά επιλέγουν να ταυτίζονται «επισήμως» ως ζώα, όπως δράκοντες και καρχαρίες, είναι μια μορφή νεωτερικής παραφροσύνης που φανερώνει την αποσταθεροποίηση των παραδοσιακών ορίων ανάμεσα στο πραγματικό και το φαντασιακό, το λογικό και το παράλογο.
Το φαινόμενο αυτό, γνωστό ως δυσφορία του είδους (τι ονομασία!), εκφράζει την αναταραχή μιας κοινωνίας όπου η έννοια του «είναι» διαλύεται σε αμέτρητα κομμάτια. Αναφέρεται στην αίσθηση ενός ατόμου ότι ανήκει σε ένα διαφορετικό είδος, όχι ανθρώπινο, και ταυτίζεται περισσότερο με ζώα ή φανταστικά πλάσματα.
Η είδηση αυτή από έναν ανώνυμο δήμο της Σκωτίας αναδεικνύει την αδυναμία των κοινωνικών θεσμών να διαχειριστούν τέτοια φαινόμενα. Ο λεγόμενος «τροχός ευημερίας», που χρησιμοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος «Getting It Right For Every Child», φανερώνει μια τεχνοκρατική προσέγγιση που προσπαθεί να καλύψει τα βαθιά ρήγματα της κοινωνικής συνοχής με διαγράμματα και θεωρητικές πλαισιώσεις.
Oμως, τέτοιες προσπάθειες είναι εντελώς επιφανειακές, αδυνατώντας να αγγίξουν την ουσία του προβλήματος. Η κοινωνία βρίσκεται αντιμέτωπη με μια κρίση ταυτότητας, όπου τα παιδιά, σε μια πράξη αποστασιοποίησης, αναζητούν ένα νέο πλαίσιο αυτοπροσδιορισμού.
Το να πιστεύει κανείς ότι η λύση στο πρόβλημα της δυσφορίας του είδους βρίσκεται σε θεσμικά διαγράμματα και ηθικές νουθεσίες είναι μια απέλπιδα προσπάθεια να επιβληθεί μια πλασματική τάξη σε έναν κόσμο που βυθίζεται στη σύγχυση. Το παιδί έχει δικαίωμα να παίζει και να φαντάζεται. Ποιος από εμάς δεν είχε ονειρευτεί ως παιδί ότι γίνεται ένα φανταστικό πλάσμα; Ομως, το να δηλώνει ένα παιδί ότι είναι δράκοντας ή αίλουρος δεν είναι απλώς μια ιδιόρρυθμη επιθυμία ή μια προσπάθεια να τραβήξει την προσοχή. Είναι η αγωνιώδης προσπάθειά του να αποδράσει από τα προκαθορισμένα κοινωνικά καλούπια και να ανακαλύψει την αυθεντική του ταυτότητα, όσο παράδοξη και αν φαίνεται.
Η απόρριψη της παραδοσιακής ανθρωπομορφικής ταυτότητας αποτελεί άραγε μια μορφή υπαρξιακής αντίστασης απέναντι σε μια κοινωνία που επιδιώκει να εγκιβωτίσει την ύπαρξη μέσα σε περιοριστικούς κανόνες; Το περιστατικό στο Σάσεξ όμως, όπου μια δασκάλα χαρακτήρισε μια μαθήτρια «απεχθή» επειδή αμφισβήτησε τη συμμαθήτριά της η οποία ταυτίζεται ως γάτα(!), δείχνει την αμηχανία του εκπαιδευτικού συστήματος να προσαρμοστεί σε νέες πραγματικότητες, επιβεβαιώνοντας την αδυναμία του να διαχειριστεί τη σύνθετη πραγματικότητα χωρίς να καταφεύγει σε αφελείς πρακτικές «ορθής σκέψης».
Εν τέλει, αυτό που διακυβεύεται δεν είναι η λογική μας, αλλά η ικανότητά μας να αντέχουμε το απροσδιόριστο, να συμβιώνουμε με το αίνιγμα της ύπαρξής μας. Ισως, όπως τα παιδιά, έτσι και εμείς αναζητούμε μια διέξοδο από τη θλιβερή αίσθηση μιας πραγματικότητας που, αντί να μας ελευθερώνει, μας περιορίζει.
