Πρόσφατα δημοσιεύθηκε στην ελληνική γλώσσα ένα εξαιρετικό εργαλείο για την εισαγωγή στη διεθνή πολιτική, ο «Ατλας Διεθνών Σχέσεων» του καθηγητή Pascal Boniface (Εκδόσεις Πεδίο).
Ο αναγνώστης που θα θελήσει να φυλλομετρήσει τις σελίδες του, θα αντιληφθεί από την αρχή της διαδικασίας ότι το περιεχόμενό του δεν τον εισάγει απλώς σε έναν κόσμο ιστορίας, διπλωματίας και δυσνόητων παραγόντων και συσχετισμών, αλλά του προσφέρει κάτι το πολύ σημαντικότερο. Ποιο είναι αυτό;
Είναι η ευκαιρία που παρέχεται στον μέσο άνθρωπο και όχι μόνο στον ειδικό επιστήμονα ή στον διπλωμάτη να αποκτήσει, μέσω του πονήματος αυτού, πρόσβαση σε έναν υπαρκτό κόσμο, πέραν των τριβών και των προβλημάτων της καθημερινότητός του. Το χρειάζεται αυτό ο μέσος άνθρωπος; Μήπως πρόκειται περί ακαδημαϊκών ασκήσεων ή, όπως το έθεταν παλαιότερα μερικοί, περί αχρήστων γνώσεων για τους πολλούς, για τη μάζα;
Θεωρητικά μάλλον ερωτήματα σε εποχές αλληλοεξαρτήσεων, αλληλοεπηρεασμού, παγκοσμιοποίησης και διεθνών συσχετισμών. Και γιατί προκύπτει αυτό; Διότι απλούστατα η ίδια η ζωή το επιβάλλει μέσω της εξωστρέφειας, της διεθνούς συνεργασίας και γενικότερα της διεθνούς συμπεριφοράς, όλων εκείνων των παραγόντων που αποτελούν ή φιλοδοξούν να αποτελούν παίκτες στο παγκόσμιο γίγνεσθαι.
Και είναι πολλοί… Κράτη, διεθνείς οργανισμοί, πολυεθνικές, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, αλλά και αυτή η ίδια η ύπαρξη των μεγάλων προκλήσεων της εποχής μας. Από τη διεθνή ανάπτυξη μέχρι την κλιματική αλλαγή, το οργανωμένο έγκλημα και τη διεθνή τρομοκρατία, τη διεθνή ασφάλεια, τις μετακινήσεις πληθυσμών μέσω της μετανάστευσης και της προσφυγοποίησης για τους γνωστούς λόγους κ.τ.λ. Διαδραστική πάντοτε σύνδεση και σύνθεση εσωτερικών παραγόντων με βάση τις διεθνείς σχέσεις, το διεθνές περιβάλλον και το σύστημα ισχύος και συμφερόντων, σε μια διαρκή αναζήτηση νέων ισορροπιών και επιδιώξεων.
Ερώτημα: Τα χρειαζόμαστε όλα αυτά; Ναι εάν αισθανόμαστε ότι κάτι υπάρχει πέραν του μικρόκοσμού μας και εάν βεβαίως θέλουμε να έχουμε πρόσβαση κατανόησης σε αυτό το κάτι που επηρεάζει κυριαρχικά την ευημερία μας. Εξηγούμαι: Η ευημερία και η επιβίωσή μας είναι είδη υπό συνεχή αμφισβήτηση, ανεπάρκεια και επαναπροσδιορισμό, οι δε διεθνείς σχέσεις έχουν ευθεία επίδραση σε όλες τις συνιστώσες τους.
Η πρόσβαση στη φύση τους και στους παράγοντες που τις διαμορφώνουν ιστορικά, γεωπολιτικά, γεωστρατηγικά, γεωοικονομικά αλλά και γεωκοινωνικά, αποτελεί τον στόχο αλλά κυρίως την προσφορά του βιβλίου αυτού σε όλους τους τύπους αναγνωστών του. Τον ήρεμο, τον ανήσυχο, τον ψαγμένο, αλλά και τον βιαστικό και τον επιδερμικό. Ολοι οι χαρακτηρισμοί εντός εισαγωγικών.
Θα ήθελα να συμπληρώσω τις λίγες αυτές παρατηρήσεις, με μερικές ακόμη για τον έλληνα αναγνώστη, δεδομένου ότι πρόκειται περί της ελληνικής εκδόσεως του «Ατλαντος».
Η αληθινή αξία της εκδόσεως για τον έλληνα αναγνώστη της βρίσκεται στη δυνατότητα που του προσφέρει, ως όχημα και εφαλτήριο κατανόησης και αξιολόγησης των παραγόντων που συνθέτουν τη διεθνή ζωή και πραγματικότητα, πέραν των συνόρων της πατρίδος του. Για μια χώρα με ανοικτά υπαρξιακά ζητήματα που καλείται να αντιμετωπίσει η ελληνική εξωτερική πολιτική και που είναι διαχρονικά, διμερή και περιφερειακά, η παρεχόμενη πληροφόρηση στον μέσο μορφωμένο έλληνα αναγνώστη, μέσω των κειμένων, των χαρτών και των άλλων στοιχείων, που περιλαμβάνονται στον ανά χείρας τόμο, συνιστά πολύτιμο εγκόλπιο γνώσης και εργαλείο για τη διαμόρφωση κοινής γνώμης και άποψης.
Και βεβαίως η καλά ενημερωμένη ελληνική κοινή γνώμη και άποψη θα βρίσκεται σε πολύ καλύτερη γραμμή επικοινωνίας και εκτίμησης των μεγάλων ανοικτών ζητημάτων ειδικοτέρου ελληνικού ενδιαφέροντος, όταν της παρέχεται, όπως συμβαίνει με το αληθινό πανόραμα του «Ατλαντα Διεθνών Σχέσεων», η κατάλληλη, η εμπεριστατωμένη παγκόσμια πληροφόρηση.
Το ίδιο ισχύει και για τις elites του τόπου μας, πέραν των πολιτικών, οι οποίες με τον τρόπο τους και τις αντιλήψεις τους παρεμβαίνουν και επηρεάζουν τα πολιτικά δρώμενα στο πεδίο των εξωτερικών σχέσεων της χώρας.
Είναι απαραίτητη όμως, η συνδυαστική προσπέλασή τους, δηλ. με ένα γνωσιολογικό περίβλημα που να τα υπερκαλύπτει και να τα οριοθετεί. Εκτιμώ ότι ο «Ατλας Διεθνών Σχέσεων» κατά φύσιν, έκταση, περιεχόμενο και παρουσίαση εξυπηρετεί τον σκοπό αυτόν με πολύ θετικό τρόπο.
Ο κ. Γεώργιος Σαββαΐδης είναι πρέσβης ε.τ., πρ. Γ.Γ. ΥΠΕΞ.
