Αυταρέσκεια και κυνισμός

Πολλοί, αν όχι οι περισσότεροι συνταγματολόγοι, πολιτικοί επιστήμονες, δημοσιολόγοι, και μία μεγάλη μερίδα δημοσιογράφων έχουν υποστηρίξει και εξακολουθούν να υποστηρίζουν ότι το πολιτικό μας σύστημα, οι πολιτικοί θεσμοί μπόρεσαν να αντεπεξέλθουν στις εξαιρετικές πιέσεις που δέχθηκαν κατά την περίοδο μετά την κρίση του 2010 και να κρατήσουν την κοινοβουλευτική μας δημοκρατία στα πόδια της. Φυσικά, δεν έχω κάποια αντίρρηση να προβάλω σε αυτή την επιχειρηματολογία, αλλά φοβάμαι ότι συλλογισμοί όπως αυτός που προηγήθηκε παραγνωρίζουν μερικές άλλες πλευρές του προβλήματος.

Ετσι, όταν κάνουμε λόγο για την κρίση δεν θα πρέπει να λησμονούμε ότι αυτή δεν προκλήθηκε από αμιγώς οικονομικούς όρους. Το αντίθετο μάλιστα. Η κρίση του 2010 ήταν πριν απ’ όλα μία κρίση πολιτική, καθώς το πολιτικό σύστημα της Ελλάδας δεν μπόρεσε να συνειδητοποιήσει τα προβλήματα που είχε μπροστά του και τα οποία κάποια στιγμή θα εκρήγνυντο. Χαρακτηριστική είναι η στάση των κομμάτων το 2009, όταν ήδη γνώριζαν την έκταση του «διπλού ελλείμματος», αλλά το αγνόησαν. Ισως ακόμη πιο χαρακτηριστική της λογικής με την οποία λειτουργεί το πολιτικό σύστημα της Ελλάδας – γράφω στον ενεστώτα γιατί δεν νομίζω ότι στα χρόνια που μεσολάβησαν άλλαξαν τα δεδομένα – να μην είναι άλλο από τη συνταγματική μεταρρύθμιση του 2007-2009, η οποία κατέληξε μόνο στην αναθεώρηση του άρθρου 57 του Συντάγματος, που αφορούσε το επαγγελματικό ασυμβίβαστο των βουλευτών, το οποίο είχε υιοθετηθεί στην αμέσως προηγούμενη αναθεώρηση, εκείνη του 2001. Λες και δεν υπήρχαν άλλα σημαντικότερα προβλήματα που έχρηζαν συνταγματικής μεταρρύθμισης, η Βουλή έκρινε ότι όφειλε να επιτρέπει πλέον στους βουλευτές να ασκούν χωρίς προσκόμματα τις κατεξοχήν προσοδοφόρες δραστηριότητες των ελευθέρων επαγγελματιών. Τόσο λίγα, τόσο φτωχά, τόσο κυνικά. Η πρόσφατη συνταγματική αναθεώρηση δεν μας έδωσε πολύ καλύτερα αποτελέσματα, έστω και αν ο αριθμός των άρθρων που αναθεωρήθηκαν ήταν μεγαλύτερος, με εξαίρεση την αφαίρεση της δυνατότητας να εκβιαστεί η προσφυγή σε βουλευτικές εκλογές μέσω της διαδικασίας εκλογής του/της Προέδρου της Δημοκρατίας. Προφανώς τα πολιτικά κόμματα, το πολιτικό σύστημα της χώρας θεωρεί επαρκές το ευρύτερο πλαίσιο δραστηριοποίησής του, ίσως γιατί εξασφαλίζει πιο αποτελεσματικά την αναπαραγωγή του.