«Με το να φέρομαι στον Εβραίο σαν να ήταν ένα κατώτερο και επιβλαβές ον, επιβεβαιώνω την ίδια στιγμή πως ανήκω σε μια ελίτ. Και αυτή η ελίτ, πολύ διαφορετική από τις σύγχρονες ελίτ που βασίζονται στην αξία ή στην εργασία, μοιάζει από κάθε άποψη με μια κληρονομική αριστοκρατία» (Ζαν-Πολ Σαρτρ, Στοχασμοί για το εβραϊκό ζήτημα, εκδ. Εστίας). Θα μιλούσε κανείς για τον «σνομπισμό του λαουτζίκου» (Προυστ), για ένα δηλαδή είδος ψευδαίσθησης ή φαντασιωσικής προβολής, ενός κοινωνικού αλλά ατροφικού εγώ, που τροφοδοτήθηκε από τα πιο σκάρτα υλικά του λαϊκισμού. Σε αυτό το πλαίσιο εγγράφεται η περίπτωση Σελίν και η χυδαία αντισημιτική του δράση. Αυτό ήταν το κλίμα που καλλιέργησε ο Μεσοπόλεμος στη Δυτική Ευρώπη, που ο αντίλαλός του, λιγότερο ηχηρός, όχι όμως εξίσου εξασθενημένος, φτάνει ως τις μέρες μας: εννοώ τη σημερινή ξενοφοβία σε όλες τις πτυχές και παραλλαγές της: την απέχθεια απέναντι στην επιμειξία, το φάσμα του μαύρου πρόσφυγα ή μετανάστη που απειλεί τη λευκή καθαρότητα (bougnoulisation du blanc).
Ο Σελίν είναι ένας αναγνωρισμένος συγγραφέας που το μυθιστόρημά του Ταξίδι στην άκρη της νύχτας (1932) άλλαξε πριν από 90 χρόνια την κατεστημένη αντίληψη για τη γαλλική πρόζα. Πώς; Με την αναμόχλευση των κοιτασμάτων της γλώσσας και την ανιδιοτελή, αισθητικά ατημέλητη, μακριά από την εκλεπτυσμένη, μυγιάγγιχτη, μεταξωτή ως τότε χρήση της. Ο μουσικός ρυθμός της φράσης, το τέμπο της μελωδικής συγκίνησης, τα αποσιωπητικά («Συνταγματάρχα μου, ακούστε με μην τυχόν και σας αποσπάσει κανείς την προσοχή! … ένα πράγμα συγκρατήστε: τις συγκινησιακές ράγες! … τις αστάθμητες! … το συγκινησιακό ύφος! … τις τρεις τελείες! … το εύρημα του αιώνα!…, το εύρημά μου!…»), τα θαυμαστικά με τις υπονοούμενες ή υπόσκαφες έννοιες, η συγκρατημένη και ελεγχόμενη αργκό, κυρίως όμως ο αμεσίτευτος προφορικός λόγος, δίνουν στο μυθιστόρημα της εποχής το νεύρο και την ειδολογική του ανεξιθρησκία.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
