Ανοίγει ο δρόμος προς επικίνδυνα μονοπάτια

Η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ στις 24.6.2022 στην υπόθεση Dobbs v. Jackson ανατρέπει το νομολογιακό προηγούμενο των αποφάσεων στις υποθέσεις Roe v. Wade του 1973 και Planned Parenthood v. Casey του 1992 και ακυρώνει το αναγνωρισμένο με τις αποφάσεις εκείνες συνταγματικό δικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση. Στη συγκεκριμένη περίπτωση κρίθηκε πως νόμος της Πολιτείας του Mississippi, ο οποίος απαγορεύει την άμβλωση μετά τη δέκατη πέμπτη εβδομάδα της κύησης, είναι σύμφωνος με το Σύνταγμα των ΗΠΑ. Γενικότερα όμως η ογκώδης απόφαση δέχεται πως ούτε από τη Δέκατη Τέταρτη Τροποποίηση (δικαίωμα καθενός πολίτη να μην του στερεί η αντίστοιχη Πολιτεία τη ζωή, την ελευθερία ή την ιδιοκτησία του, χωρίς τήρηση της δέουσας νομικής διαδικασίας) ούτε από καμία άλλη διάταξη του ομοσπονδιακού Συντάγματος δεν απορρέει ένα δικαίωμα στην άμβλωση. Ανοίγει έτσι ο δρόμος για την ποινικοποίηση, από τα συντηρητικά νομοθετικά σώματα επιμέρους Πολιτειών, των αμβλώσεων κατά συνολικό τρόπο, χωρίς χρονικά όρια ως προς τη διάρκεια της κύησης.

Το ζήτημα έχει προκαλέσει εύλογα ζωηρή συγκίνηση, τόσο στις ΗΠΑ όσο και στον υπόλοιπο κόσμο, επειδή αφορά θεμελιώδη ερωτήματα σχετικά με τη ζωή και την ελευθερία, με θρησκευτικές και άλλες προεκτάσεις. Πέρα από αυτά, η θεαματική μεταστροφή του Ανώτατου Δικαστηρίου θέτει σε αμφισβήτηση την ίδια τη βάση της νομιμοποίησής του, δηλαδή την εμφάνισή του ως αμερόληπτου και αντικειμενικού κριτή. Και τούτο διότι η προσήλωση στις νομολογιακές λύσεις του παρελθόντος συμβάλλει στη δημιουργία της πεποίθησης ότι ένα δικαστήριο ακολουθεί μια σταθερή πορεία, ανεξάρτητα από τα πρόσωπα των διαδίκων, και ότι η κρίση του είναι στεγανοποιημένη απέναντι σε τυχόν προσπάθειες αθέμιτου επηρεασμού της. Εδώ συνέβη ακριβώς το αντίθετο, ύστερα από επιτήδειους χειρισμούς σε βάθος χρόνου από το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, οι οποίοι οδήγησαν στη συγκρότηση μιας πλειοψηφίας έξι συντηρητικών (έως αντιδραστικών) δικαστών, σε σύνολο εννιά μελών του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό πως τώρα αρχίζει μια προσπάθεια των Ρεπουμπλικανών να εισαχθεί απαγόρευση των αμβλώσεων με νέα συνταγματική τροποποίηση.