Ζούμε στις μέρες μας πρωτόγνωρες δοκιμασίες· καιρικά φαινόμενα, πανδημία, οικονομική κατάρρευση… και όχι χωρίς αιτία. Δεν σεβαστήκαμε τη φύση, και αυτή μας εκδικείται, δεν σεβαστήκαμε τον άνθρωπο και τις ηθικές αξίες, δεν εκτιμήσαμε σωστά τα αγαθά της ζωής, με αποτέλεσμα σήμερα να ταλανίζεται η ανθρωπότητα και να αντιμετωπίζει μοιραία και τραγικές αντιδράσεις. Ανάμεσα σε αυτές, το φαινόμενο της γυναικοκτονίας, που δεν ήταν, βέβαια, άγνωστο, αλλά στις μέρες μας έφτασε να απειλεί τη χώρα μας, και όχι μόνο, καθώς η προηγμένη τεχνολογία φέρνει στο φως παρόμοια περιστατικά στον κόσμο όλο.
Το 2021 ήταν η χρονιά που η θανατηφόρα βία των ανδρών κατά των γυναικών απασχόλησε την ατζέντα των πολιτικών στην Ευρώπη. Ετσι, στη Σουηδία η κυβέρνηση ανέλαβε δράση με ένα δυνατό πρόγραμμα μέτρων, των οποίων όμως το αποτέλεσμα φάνηκε ζοφερό. Σκοπεύουν γι’ αυτό να ζητήσουν την υποστήριξη των δήμων, ώστε οι γυναίκες να μπορούν εκεί να καταγγέλλουν τον δράστη. Εξάλλου ένας άνδρας καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη για τον φόνο της συντρόφου του που ήταν έγκυος στο κοινό τους παιδί. Η ετυμηγορία δεν έχει ακόμη αποκτήσει νομική ισχύ και μπορεί να ασκηθεί έφεση… Ως φαίνεται η καθυστέρηση των δικαστηρίων δεν είναι μόνο ελληνικό προνόμιο!
Από την παραπάνω αντιμετώπιση του φαινομένου της γυναικοκτονίας προκύπτει ότι η «τιμωρητική» πρακτική δεν αποδίδει, γιατί στο βάθος του φαινομένου βρίσκεται η ψυχική υγεία του ατόμου, στην οποία και πρέπει να στραφεί η προσοχή.
Είναι γεγονός ότι η Θετική Ψυχολογία εφαρμόζεται και αξιοποιείται σε πολλούς τομείς, ιδιαίτερα στον τομέα της Υγείας, ενσταλάζοντας στους ανθρώπους βασικές έννοιες, όπως τα θετικά συναισθήματα, την αισιοδοξία, την ικανότητα του απολαμβάνειν, που συμβάλλουν στη βελτίωση της υγείας σε πολλαπλές παθήσεις. Στον τομέα της εργασίας για τη βελτίωση του ευ ζην των εργαζομένων, για ενίσχυση της ομαδικότητας, για θετικότερη ηγεσία και καλύτερες επιδόσεις σε όλα τα επίπεδα.
Η Θετική Ψυχολογία, κλάδος νεότερος της Ψυχολογίας, ξεκίνησε στην Αμερική το 1998 ως ένα καινοτόμο ρεύμα από τον αμερικανό ψυχολόγο και παιδαγωγό Μartin Seligman και προσβλέπει στη βελτίωση της ψυχικής υγείας του ατόμου ώστε αυτό να γίνεται πιο παραγωγικό σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο και να απολαμβάνει τη ζωή του. Ο Seligman πρότεινε τρεις δρόμους προς την ευτυχία: την ευχάριστη ζωή, στην οποία ο άνθρωπος μπορεί να απολαμβάνει ευχάριστα θετικά συναισθήματα, την καλή ζωή ή τη ζωή της εμπλοκής, στην οποία ο άνθρωπος είναι σε θέση να αξιοποιεί τα δυνατά του σημεία με εποικοδομητικό τρόπο, και τη ζωή με νόημα/σκοπό, στην οποία ο άνθρωπος αισθάνεται ως μέρος ενός μεγαλύτερου σκοπού.
Στη χώρα μας λειτουργεί η Ελληνική Εταιρεία Θετικής Ψυχολογίας, καθώς και ειδικό πρόγραμμα του ΚΕΔΙΒΙΜ στο Πάντειο Πανεπιστήμιο από επιστήμονες που ασχολούνται ενεργά με τον κλάδο αυτόν της Ψυχολογίας.
Στην εκπαίδευση αυξάνονται σε όλον τον κόσμο τα σχολεία που εντάσσουν στα προγράμματά τους παρεμβάσεις Θετικής Ψυχολογίας για τους μαθητές, τους εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων και τη σχολική κοινότητα.
Σήμερα στο Πανεπιστήμιο Yale διδάσκεται η επιστήμη της ευεξίας, το «μάθημα της ευτυχίας», από την καθηγήτρια Ψυχολογίας Laurie Santos και προσφέρεται δωρεάν σε διαδικτυακή παρακολούθηση. Είναι ένα από τα δημοφιλέστερα στην ιστορία του Ιδρύματος και όταν άρχισε, το 2018, συγκέντρωσε 1.200 φοιτητές, υποχρεώνοντας το Πανεπιστήμιο να παραχωρήσει τη μεγαλύτερη αίθουσα που διέθετε στις κτιριακές εγκαταστάσεις του. Μετά την επιβολή του lockdown λόγω της πανδημίας, περισσότερα από τρία εκατομμύρια χρήστες του Διαδικτύου είχαν δηλώσει συμμετοχή για την ψηφιακή παράδοση του μαθήματος της Ψυχολογίας
Στην αλγεινή περίοδο που βιώνουμε εξαιτίας της πανδημίας και των παγκόσμιων κοινωνικών και οικονομικών αλλαγών, η ψυχή των ανθρώπων τραυματίζεται. Αισθάνονται μόνοι, αποξενωμένοι από τα αγαπημένα πρόσωπα και η επιβεβλημένη αυτή μοναξιά τούς φέρνει αντιμέτωπους με τον εαυτό τους και δίνει μοναδική ευκαιρία για αυτοκριτική και αυτογνωσία. Υπάρχουν, όμως, και περιπτώσεις ενηλίκων που δεν μπορούν να διαχειριστούν τη μοναξιά τους και τα διαδικτυακά μαθήματα ευτυχίας θα ήταν σωτήρια. Θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως ένα «μέγιστο μάθημα».
Η ψυχική υγεία είναι το κλειδί για το ευ ζην σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας και, όπως ο Μέγας Αλέξανδρος πίστευε, το ζην το οφείλουμε στους γονείς μας και το ευ ζην στους δασκάλους μας.
Η κυρία Στέλλα Πριόβολου
είναι ομότιμη καθηγήτρια, πρόεδρος Σώματος Ομοτίμων Καθηγητών ΕΚΠΑ,
κοσμήτορας Δημοτικού
Λαϊκού Πανεπιστημίου
Αγ. Παρασκευής.
