Αναδιοργάνωση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας

Καθώς η συζήτηση για την αναδιοργάνωση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) ανακτά πάλι επικαιρότητα, είναι χρήσιμο να δούμε την πρόσφατη εμπειρία από τον ρόλο των δομών ΠΦΥ στην αντιμετώπιση της πανδημίας και να βγάλουμε συμπεράσματα. Ας είμαστε ειλικρινείς: Το υφιστάμενο σύστημα ΠΦΥ της χώρας, συμπεριλαμβανομένου του ιδιωτικού τομέα, απέτυχε να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις για την αντιμετώπιση της πανδημίας και ως έναν βαθμό αποδείχθηκε απαρχαιωμένο και ακατάλληλο για τον σκοπό αυτόν. Η πολιτεία χρειάστηκε να οικοδομήσει ένα εξ υπαρχής νέο σύστημα υπηρεσιών πρόληψης, με νέα εμβολιαστικά κέντρα, κινητά συνεργεία, δίκτυα εργαστηρίων, ψηφιακή οργάνωση, ευρεία χρήση νέων διαγνωστικών μέσων και ανεξάρτητο management. Πέτυχε έτσι εξατομικευμένη και προσωπική επαφή με τον πολίτη, κινητοποίησε μηχανισμούς ενεργητικής αυτοπροστασίας, και αξιοποίησε κρατικούς και κοινωνικούς μηχανισμούς σε μια ευρεία διατομεακή συνεργασία. Οι παραδοσιακές πρωτοβάθμιες υπηρεσίες, πέραν των εμβολιαστικών συνεργείων στα Κέντρα Υγείας, περιορίστηκαν σε ρόλο απλού παρατηρητή, με μια μικρή συμβολή στην παροχή πληροφοριών και την παραπομπή ασθενών. Κανένα από τα όπλα που απαιτούσε η αντιμετώπιση της πανδημίας δεν υπήρχε στο οπλοστάσιό τους.

Είναι φανερό ότι οι εμπειρίες της τελευταίας διετίας δεν μπορούν να αγνοηθούν στην προοπτική μιας αναδιοργάνωσης. Δεν μπορούμε πλέον να φανταζόμαστε και να σχεδιάζουμε Κέντρα Υγείας, ΤΟΜΥ ή Οικογενειακό Γιατρό χωρίς ψηφιακή και επιστημονική υποστήριξη, και σύγχρονη διαχείριση. Είναι απλώς απαρχαιωμένο και αναποτελεσματικό. Αντί λοιπόν ο σχεδιασμός να περιορίζεται στο πώς θα κατανεμηθούν δομές και ανθρώπινοι πόροι, θα έπρεπε μάλλον να επικεντρωθεί στην υποστήριξη των συγκεκριμένων λειτουργιών της ΠΦΥ, και τα ερωτήματα να διατυπωθούν διαφορετικά: Ποιες τεχνολογίες και συστήματα μπορούν να υποστηρίξουν την πρόληψη, την αγωγή υγείας, τον έλεγχο των παραγόντων κινδύνου, την παρακολούθηση των χρονίων νοσημάτων; Πώς μπορεί να υποστηριχθεί τεχνολογικά η βελτίωση της πρόσβασης των πολιτών στις υπηρεσίες υγείας, να οργανωθεί το σύστημα παραπομπών, να βελτιωθεί η ποιότητα της περίθαλψης; Η σύγχρονη τεχνολογία και οι εμπειρίες κατά την πανδημία δίνουν πλέον ριζικά διαφορετικές απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά. Ορισμένες νέες στρατηγικές επιλογές προβάλλουν πλέον ως απολύτως απαραίτητες: