Η πολιτική διαχειρίζεται την κοινή ουσία: τον πλούτο μιας κοινωνίας, υλικό, θεσμικό και αξιακό. Είναι τέχνη, όπως την εννοούσε η αρχαιοελληνική φιλοσοφία, δηλαδή ενσυνείδητη πράξη. Ή κατά Βέμπερ επάγγελμα (άλλως, κλήση) βασισμένο στην κοινωνική ευθύνη. Δεν είναι αυτοσχεδιασμός μάγων που παίζουν με τυχάρπαστα «οράματα». Προϋποθέτει λοιπόν γνώση του αντικειμένου της. Γνώση εκ σπουδαίας τριβής με την κοινωνική πραγματικότητα που έχει αποφέρει μετρήσιμη ωφέλεια στο πολιτικό σώμα (στον δήμο), όπως το κρίνει ο ίδιος ο πεπαιδευμένος και αδημαγώγητος δήμος. Γνώση ούτε τέλεια ούτε εννοιολογική. Ο,τι κι αν λέει ο Πλάτων, δεν θέλουμε φιλόσοφο τον πολιτικό μας. Ο φιλόσοφος είναι ο πλέον ακατάλληλος για κυβερνήτης. Σύμβουλος των αρχόντων, λέει ο Αριστοτέλης, αλλά όχι νομοτελεστής. Προσκολλάται στο Απόλυτο και είναι διατεθειμένος να μεθαρμόσει βιαίως την πραγματική ζωή για να της δώσει το σχήμα της Ιδέας. Με αυτό το μέτρο ακόμα και ο Περικλής ήταν για τον Πλάτωνα κακός πολιτικός! Ο πολιτικός πλατωνισμός εκτινάσσεται στον Αιώνα, στην υπερχρονική διάσταση των όντων. Ο Πλάτων ήταν γίγας του στοχασμού. Τον χρειαζόμαστε σφόδρα, αλλά υπεράνω της πολιτικής. Τα σημερινά του κακέκτυπα είναι οι κάπηλοι της «ιδεολογίας», ρακοσυλλέκτες αγοραίας ρητορείας που ακκίζονται ότι κατέχουν θεϊκή αλήθεια.
Η πολιτική είναι πράξη μέσα στο χρονικό συνεχές με προνομιακό κλείδωμα στο παρόν. Ο χρόνος είναι το χωνευτήρι των πραγμάτων. Ο πολιτικός απεργάζεται μέσα στην ιστορική φθορά μορφές ζωής που ενσαρκώνουν ιδεώδεις βλέψεις (ελευθερία, δικαιοσύνη). Υπάρχει ένα πλατωνικό νεύμα στο αιώνιο εδώ, αλλά το πεδίο της δράσης είναι η φυσική εμπειρία. Επειδή όμως η πράξη επενδύεται με γνώση αγγίζει και τις υπόλοιπες εκστάσεις του χρόνου. Το σήμερα είναι καρπός ιστορικής εξέλιξης, ενώ η πληροφορημένη επέμβαση στην παρούσα πραγματικότητα αποβλέπει σε κάποιο επιθυμητό μελλοντικό της σχήμα. Η ανθρώπινη συνείδηση περιοδοποιεί τον χρόνο. Η γνωστική αναφορά του πολιτικού στο παρελθόν δεν παραπέμπει εν πρώτοις στον «γεωγραφικό χρόνο», δηλαδή στο αμετάβλητο περιβάλλον που εγκλείει μια κοινότητα σε ανυπέρβλητες αναγκαιότητες, δηλαδή τη «μακρά διάρκεια» του Φερνάν Μπροντέλ. Δεν βλάπτει ασφαλώς κάποια επίγνωση αυτών των σταθερών. Ιδίως την Ελλάδα όπου, λ.χ., η απαράμιλλη ναυτοσύνη της από τη στιγμή που πρωτοκατοικήθηκε προκαθορίστηκε από το γεωφυσικό πεδίο και επικαθορίστηκε από τη δημιουργική του χρήση από τη συλλογική συνείδηση. Προκύπτουν έτσι και κρίσιμα πολιτικά καθήκοντα του παρόντος: η δημιουργία μιας Ελλάδας ανοιχτής στον κόσμο και παραγωγού οικουμενικού πολιτισμού. Η πολιτική πάντως χρήση της ιστορίας παραπέμπει κυρίως στη «μέση διάρκεια» του Μπροντέλ, δηλαδή σε αργόσυρτες κι αυτές συνέχειες και κυκλικότητες του πολιτισμού και της οικονομίας, στο μεσαίο δηλαδή στρώμα του κοινωνικού υπεδάφους.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
