Οι περισσότεροι άνθρωποι στον πλανήτη ντύνονται και τρέφονται χάρη στη ναυτιλιακή βιομηχανία. Ωστόσο, η ναυτιλία παραμένει σε μεγάλο βαθμό υποτιμημένη και αόρατη, παρά τον ζωτικό της ρόλο στη μεταφορά βασικών αγαθών που καθιστούν δυνατή τη ζωή όπως την ξέρουμε. Αυτό πρέπει να αλλάξει. Το ευρύτερο κοινό θα πρέπει να γνωρίζει περισσότερα για το πώς επηρεάζεται η ζωή του από τη ναυτιλία, και οι ναυτικοί αξίζουν ευρύτερη αναγνώριση για τη μοναδική συμβολή τους στην παγκόσμια οικονομία.
Ρίξτε μια καλή ματιά στο μανίκι του πουκαμίσου ή της μπλούζας σας, για παράδειγμα. Υποθέστε για μια στιγμή ότι το ακατέργαστο βαμβάκι για την κατασκευή του ρούχου σας συλλέχθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Από εκεί, μπορεί στη συνέχεια να στάλθηκε στην Κίνα, όπου υπέστη επεξεργασία για να γίνει ύφασμα. Μετά από αυτό, μπορεί να πήγε στο Μπανγκλαντές για να ραφτεί σε ρούχο, πριν εισαχθεί στην Ελλάδα και πουληθεί σε εσάς σε ένα κατάστημα ρούχων. Πότε ήταν η τελευταία φορά που σκεφτήκατε τον αριθμό των στάσεων και την απόσταση που διένυσε αυτό το προϊόν, όλα αυτά διά θαλάσσης;
Αν σκεφτούμε μια άλλη βασική ανθρώπινη ανάγκη, την τροφή, πόσο συχνά σκέφτεστε πώς τα εποχικά φρούτα και λαχανικά φτάνουν στο τραπέζι σας;
Περίπου το 60% των τροφίμων μεταφέρεται διά θαλάσσης, σε σύγκριση με λιγότερο από 2% αεροπορικώς. Τα δημητριακά, τα καύσιμα, τα ορυκτά, όπως το σιδηρομετάλλευμα, και τα καταναλωτικά αγαθά μεταφέρονται όλα με πλοία, επειδή η ναυτιλία είναι ο πιο προσιτός και βιώσιμος τρόπος μεταφοράς παγκοσμίως, μεταφέροντας πάνω από το 80% του παγκόσμιου εμπορίου. Τα μαθηματικά είναι πολύ απλά – χωρίς ναυτικούς, χωρίς ναυτιλία, χωρίς ψώνια.
Η ναυτιλιακή βιομηχανία βελτιώνεται επί αιώνες ώστε να αποτελεί ένα θαυμάσιο παράδειγμα αποτελεσματικότητας. Δεδομένων των επιπλοκών που μας επιφυλάσσει η μητέρα φύση, είναι ένα θαύμα της ανθρώπινης εφευρετικότητας και ανθεκτικότητας που οι ναυτικοί μεταφέρουν τα πλοία από το ένα μέρος του κόσμου στο άλλο, κάθε εβδομάδα. Ετσι, είναι ατυχές το γεγονός ότι συχνά χρειάζονται παγκόσμιες καταστροφές ή συγκρούσεις για να φτάσει η ναυτιλία στη συνείδηση των 8 δισεκατομμυρίων ανθρώπων που εξαρτώνται από αυτήν για την καθημερινή τους ζωή.
Οταν τα σιτηρά δεν έφταναν στα αναπτυσσόμενα κράτη, η διεθνής ναυτιλία βρέθηκε κάτω από το καυτό φως των προβολέων. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, η ναυτιλία σήκωσε το βάρος της ανάγκης να συνεχίσει απρόσκοπτα τη μεταφορά τροφίμων, ενέργειας και ιατρικών προμηθειών σε όλες τις ηπείρους – εις βάρος των ναυτικών που είδαν τον χρόνο τους στη θάλασσα να παρατείνεται κάθε φορά. Οταν τα πλοία έγιναν στόχοι λόγω γεωπολιτικών συγκρούσεων, ο κλάδος βρέθηκε και πάλι στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων. Ξαφνικά, οι καταναλωτές άρχισαν να σκέφτονται πώς τα μπλουζάκια και οι ντομάτες τους επηρεάζονταν από άποψη κόστους και διαθεσιμότητας λόγω των δυσκολιών που αντιμετώπιζαν τα πλοία και τα πληρώματά τους.
Ειδικότερα, οι συνεχιζόμενες επιθέσεις κατά της διεθνούς ναυτιλίας στην περιοχή της Ερυθράς Θάλασσας κατέδειξαν τις εκτεταμένες οικονομικές επιπτώσεις των απειλών κατά του κλάδου, που μεταφράζονται σε υψηλότερο κόστος και αυξημένους κινδύνους πληθωρισμού των τιμών, παγκόσμιας επισιτιστικής και ενεργειακής ανασφάλειας. Ωστόσο, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι πριν από τις οικονομικές επιπτώσεις είναι οι αθώοι ναυτικοί που δέχονται τα πρώτα πλήγματα στην πρώτη γραμμή της κρίσης, με ορισμένους να χάνουν ακόμα και τη ζωή τους. Η θυσία, η αφοσίωση και η ανθεκτικότητά τους πρέπει να επικροτηθούν. Ως γενικός γραμματέας του ΙΜΟ, θα συνεχίσω να υπερασπίζομαι αδιάκοπα την ασφάλεια και την ευημερία των ναυτικών, καθώς και την προστασία των πλοίων και του φορτίου, τα οποία δεν θα πρέπει ποτέ να υπόκεινται σε επιθέσεις.
Παρά τις προκλήσεις, ο ναυτιλιακός τομέας έχει αποδειχθεί εξαιρετικά ανθεκτικός όλα αυτά τα χρόνια. Με τα 176 κράτη-μέλη του και τους 154 οργανισμούς παρατηρητών, ο ΙΜΟ έχει αναπτύξει ένα ισχυρό παγκόσμιο ρυθμιστικό πλαίσιο που έχει συμβάλει στην ασφαλέστερη ναυτιλία σε καθαρότερες θάλασσες. Οι παγκόσμιες πετρελαιοκηλίδες έχουν μειωθεί κατά 90% τον τελευταίο μισό αιώνα, οι ετήσιες ναυτιλιακές απώλειες έχουν μειωθεί κατά 65% την τελευταία δεκαετία, ενώ η ποιότητα του αέρα έχει βελτιωθεί μετά την εφαρμογή των νέων κανονισμών του ΙΜΟ το 2020 για τη διασφάλιση της μείωσης κατά 70% των συνολικών εκπομπών οξειδίων του θείου από τα πλοία.
Αυτές οι εξελίξεις σημαίνουν ότι τα αγαθά που καταναλώνετε καθημερινά φτάνουν με ασφάλεια και εγκαίρως, σε αφθονία, με ελάχιστες επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον. Στο παρασκήνιο, τα κράτη-μέλη του ΙΜΟ εργάζονται σκληρά για τη διασφάλιση παγκόσμιων προτύπων ασφαλείας, την προστασία του περιβάλλοντος και τη δράση για το κλίμα, τη διευκόλυνση του εμπορίου και την ψηφιοποίηση, τα δικαιώματα και την ευημερία των ναυτικών, τη θαλάσσια ασφάλεια και την καταστολή της πειρατείας και πολλά άλλα.
Μόλις πριν από λίγους μήνες, τα κράτη-μέλη του ΙΜΟ ήρθαν σε συμφωνία με μια σαφή στρατηγική για την απαλλαγή της διεθνούς ναυτιλιακής βιομηχανίας από τις ανθρακούχες εκπομπές, βασιζόμενα στα νομικά δεσμευτικά μέτρα που έχουν ήδη εγκριθεί για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου – ο πρώτος τομέας που το κάνει σε παγκόσμια κλίμακα. Ηταν ένα απίστευτο επίτευγμα που λίγοι εκτός της ναυτιλιακής κοινότητας γνώριζαν.
Το κάλεσμά μου είναι απλό: οι άνθρωποι πρέπει να ενδιαφέρονται περισσότερο για τη ναυτιλία. Είναι καιρός να αναγνωρίσουμε τον κλάδο για τον ρόλο του στο να κρατάει τα πάντα στην επιφάνεια.
Ο κύριος Αρσένιο Ντομίνγκεζ είναι γενικός γραμματέας του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού.
